Tapu İptal ve Tescil Davası Nedir? Nasıl Açılır? Şartları Nelerdir?

  1. Topo Hukuk
  2. Gayrimenkul Hukuku
  3. Tapu İptal ve Tescil Davası Nedir? Nasıl Açılır? Şartları Nelerdir?
tapu iptal ve tescil davası,

Tapu iptal ve tescil davası kime karşı açılır, şartları,ne kadar sürer, zamanaşımı, dilekçe örneği, yargıtay kararları, tapu iptal davası ve tapu tescil davası nasıl açılır? Sorularının cevaplarını yazımızda bulabilirsiniz.

Tapu İptal ve Tescil Davası Nedir?

Tapu iptali ve tescil davası kanuna aykırı yollarla düzenlenen tapu kaydının düzeltilmesi amacıyla açılan davadır. Tapu bir taşınmazın kime ait olduğunu gösteren resmi belge olarak tanımlanabilir. Yani tapu iptal davasında karşımıza çıkan da taşınmaz ile ilgili belgenin iptali talebidir.

Tapu İptal ve Tescil Davası Kime Karşı Açılır?

Tapu iptal ve tescil davası ayni hakları zedelenen kimse tarafından kayıt malikine yani tapuda adına tescil yapılmış kimseye karşı açılacaktır. Husumetin somut olayın niteliğine bağlı olarak köy, belediye, hazineye yöneltilmesi gerekebilir.

Tapu İptal Davası ve Tescil Davası Nasıl Açılır?

Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması tescil ile gerçekleşir. Taşınmazlar üzerindeki hakların gösterilmesi için ise tapu sicili tutulmalıdır. Eğer taşınmaz üzerindeki bir ayni hak hukuka aykırı yollar ile elde edilmiş ise ya da tescil kanuna aykırı terkin olunmuş değiştirilmiş ise bunların düzeltilmesi adına tapu iptal davası ve tescil davası açılabilmektedir. Dava taşınmazın bulunduğu yer asliye hukuk mahkemesinde açılacaktır.

Gayrimenkul ile ilgili hangi konularda destek ve danışmanlık verdiğimizi öğrenmek için tıklayınız -> gayrimenkul avukatı

Tapu iptal ve tescil davası açmak ya da tapu iptal ve tescil davası dilekçesi yazdırmak için Topo hukuk bürosu iletişim butonu kısmından uzman gayrimenkul avukatlarımızdan detaylı bilgi alabilirsiniz.

Tapu İptal Davası ve Tescil Davası Şartları Nelerdir?

Tapu iptal davasının şartları bulunmaktadır. Davayı açmak için bu şartların gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Bu şartları sıralayalım.

  • Tapu kütüğünde haklı bir neden olmaksızın işlem yapılmış olması
  • İşlemin malik dışında bir kimse adına gerçekleştirilmiş olması
  • İlgili tescilin terkini ya da değiştirilmesi
  • Tescilin terkin ya da değiştirilmesi sonucunda kişinin bir ayni hakkının zedelenmiş olması

Saydığımız bu şartların gerçekleşmesi halinde artık tapu iptal ve tescil davası açılabilecektir.

Tapu İptal ve Tescil Davası Hangi Sebeplerle Açılır?

Tapu iptal ve tescil davası açılma sebepleri aşağıda detaylarıyla göreceğimiz birtakım sebeplerle birlikte birçok sebepten ötürü açılabilmektedir.

  • Muris muvazaası sebebine dayalı
  • Genel muvazaaya dayalı
  • Mülkiyet hakkına dayalı
  • Yok hükmünde olduğu ileri sürülen temliki tasarruflar sebebine dayalı
  • Gabin (aşırı yararlanma) ve iradeyi sakatlayan(aldatma, korkutma, yanılma) sebeplere dayalı
  • TMK Vasiyetname hükümlerine dayalı
  • Mirastan mal kaçırmaya dayalı 

ve benzeri pek çok sebepten dolayı tapu iptal ve tescil davası açılabilmektedir.

Muris Muvazaası ve  Mirastan Mal Kaçırma Nedeniyle Tapu İptal ve Tescil Davası

Muris muvazaası, en bilinen haliyle mirastan mal kaçırma olarak tanımlanabilir. Miras bırakanın mirasçısını mirastan yoksun bırakmak amacıyla bir kimseye malını tapuda satış yaparak aslında bağışlaması yoluyla gerçekleşir. Bu halde yapılması gereken tenkis davasıyla beraber tapu iptal davası ve tapu tescil davası açılması yoluna gitmektir.

Mirastan mal kaçırma ile ilgili detaylı bilginiz yoksa muris muvazaası yazımızı okuyunuz.

Hukuki Ehliyetsizlik Nedeniyle Tapu İptal ve Tescil Davası

Tapu iptal ve tescil davası açılabilecek hallerden bir tanesi hukuki ehliyetsizliktir. Hukuki ehliyetsizlik, bir kimsenin eylem ve işlemlerinin sebep ve sonuçlarını anlayamaması, değerlendirememesi, ayırt etme gücünün bulunmaması halini ifade eder. TMK m.9 uyarınca bir kimsenin hak kurabilme veya borç altına girebilmesi fiil ehliyetine sahip olmasıyla mümkündür. Kanun ayırt etme gücüne sahip ve kısıtlı olmayan her ergin bireyin fiil ehliyetine sahip olduğunu hüküm altına almıştır. Buna göre akla uygun davranma yetisinden yoksun kimselerin ayırt etme gücü bulunmadığından fiil ehliyetine sahip olmalarından da bahsedilemeyecektir.

Akla uygun davranma yetisinden yoksun olma hallerine 18 yaşından küçük olma, akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk vb. sebepler örnek gösterilebilir. Bu ve benzeri sebeplerle ayırt etme gücünden yoksun bulunan kişilerin yapacağı işlemlere sonuç bağlanamayacaktır. İşbu durumda işlemin karşı tarafının iyi niyetinin korunmayacağı da belirtilmelidir.

Tapu iptal ve tescil davası usulüne uygun düzenlenmeyen, hukuka aykırı veya yolsuz düzenlenen tapu kaydının düzeltilmesi amacıyla açılmaktadır. Dolayısıyla bir taşınmaz satışının taraflarından birinin hukuki anlamda ehliyetsiz olduğunun anlaşılması halinde de tapu iptal ve tescil davası açılmalıdır.

Sahte Vekaletname ile Taşınmaz Devri ve Tapu İptali

Sahte vekaletname ile yapılan taşınmazın devri işlemi tapuda iptale tabidir. Taşınmazların usulüne uygun devredilebilmesi için geçerli bir hukuki sebep, tescil talebi ile tescilin bulunması gerekmektedir. Bu noktada tescil talebi yapacak olan kimse, bu işlemi yapmaya yetkili olmalıdır. Yetki ya hak sahibindedir ya da usulüne uygun düzenlenen vekaletname ile yetkili kılınan vekilindedir. Sahte vekaletname söz konusu olduğunda tapuda tescil talebi işlemi geçersiz olacaktır. Bu noktada incelenmesi gereken bir diğer husus iyi niyetli alıcının durumudur. Sahte vekaletname ile gerçekleştirilen yolsuz tescil işlemindeki alıcıların iyi niyetli olması dahi yok hükmünde olup gerçekleştirilen işlemin geçerli sayılmasını sağlamayacaktır. Dolayısıyla sahte vekaletname ile açılan tapu kayıtları iptal edilecektir.

Kazandırıcı Zamanaşımı ve Zilyetlik Nedeniyle Tapu İptal ve Tescil davası

Olağanüstü kazandırıcı zamanaşımı TMK 713 maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre bir kimse, tapuya kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak 20 yıl boyunca zilyetliğinde bulundurmuşsa mülkiyet hakkının kendi adına tapuda tescilini isteyebilir. Bu düzenleme uyarınca olağanüstü kazandırıcı zamanaşımının söz konusu olabilmesi için kural olarak hakka konu taşınmazın tapuya kayıtlı olmaması gerekmektedir. Fakat tapu kaydından malikin kim olduğu anlaşılmıyor veya malik hakkında 20 yıl önce gaiplik kararı verilmişse taşınmazın zilyetlik yoluyla elde edilmesi mümkün kılınmıştır.

Tapuya kayıtlı olmayan veya kayıtlı olan ancak malikinin kim olduğu bilinmeyen ya da malik hakkında 20 yıl önce gaiplik kararı verilen bir taşınmazı:

  • Davasız
  • Aralıksız
  • 20 yıl süreyle
  • Malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kimse tapu iptal ve tescil davası açabilir. Kazandırıcı zamanaşımı ve zilyetlik nedeniyle açılan tapu iptal ve tescil davasında zilyet, ilgili taşınmazın mülkiyetinin kendi adına tapu kütüğüne tescilini talep edecektir.

Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi Nedeniyle Tapu İptal ve Tescil Davası

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir. Borçlar Kanunu’na göre bu sözleşme ile taraflardan biri diğerine ölünceye kadar bakma sözü vermektedir. Kanuna göre bakım alacaklısı olan diğer taraf ise bunun karşılığında bir mamelek ya da bazı mallar temlik edecektir. Ölünceye kadar bakma sözleşmesinde tapu maliki tarafından tapu iptal ve tescil davası açılabilecektir.
Bahsettiğimiz sözleşme hakkında detaylı bilgiyi ölünceye kadar bakma sözleşmesi yazımıza tıklayarak bilgi edinebilirsiniz.

Vekalet Görevinin Kötüye Kullanılması Nedeniyle Tapu İptal ve Tescil Davası

Vekil, işini yaparken vekalet verenin iradesine bağlı olarak eylemlerini yürütmez ve hatta vekalet verenin iradesine karşı olarak onun zararına ya da kendi çıkarına olacak şekilde davranırsa bu, vekalet görevinin kötüye kullanılmasını oluşturur. Vekil bir taşınmazın satışı konusunda görevlendirildi ise şayet, taşınmazı gerçek değerinin altında satmamalıdır. Eğer vekil, kendi çıkarına olarak taşınmazı gerçek değerinin altında satar ise görevini kötüye kullanmaya örnek oluşturur. İşbu durumda vekalet veren, görevini kötüye kullanma sebebiyle tapu iptal ve  tapu tescil davası açma hakkına sahiptir.

Aile Konutu Nedeniyle Tapu İptal ve Tescil Davası

Bir taşınmaz aile konutu olarak tapu siciline şerh edilince taşınmaz maliki eşlerden biri diğer eşin rızası olmaksızın bazı işlemleri yapamayacaktır. Eğer diğer eşin rızası olmaksızın taşınmazı satar, devreder vb. bir işlem yapar ise, bu işlem yolsuz tescil olacaktır. Bu durumda tapu iptal ve tescil davası açılması mümkündür.

Tapu İptal ve Tescil Davasının Masrafları ve Avukatlık Ücretleri

Tapu iptal ve tescil davasında ödenecek harç nisbi harçtır. Nisbi harç ise dava dilekçesinde gösterilen değer üzerinden hesaplanacaktır. Nisbi harcın dörtte biri peşin olarak ödenmelidir. Tapuda gösterilen değere göre yatırılan harçta dava sırasında eksiklik belirlenir ise eksiklik tamamlanana kadar davaya devam edilmeyecektir. Tapu iptal ve tescil davaları avukatlık ücretleri somut olaya ve danışılan avukata göre değişiklik gösterebilecektir. Ancak şunu da belirtmek gerekir ki İstanbul Barosu Tavsiye Niteliğindeki En Az Ücret Çizelgesi’ne göre 2023 yılında tapu iptal ve tescil davası avukatlık ücretleri için öngörülen ücret:

  • İlk 100.000,00 TL için. % 16,00.
  • Sonra gelen 100.000,00 TL için. % 15,00.
  • Sonra gelen 300.000,00 TL için. % 14,00.
  • Sonra gelen 500.000,00 TL için. % 11,00.
  • Sonra gelen 700.000,00 TL için. % 8,00.
  • Sonra gelen 900.000,00 TL için. % 5,00.
  • Sonra gelen 1.100.000,00 TL için. % 3,00.
  • Sonra gelen 1.300.000,00 TL için. % 2,00.

Tapu İptal ve Tescil Davasında Zamanaşımı

Tapu iptal ve tescil davası zamanaşımı, tapu iptal ve tescil davası ayni bir hakka dayanmaktadır. Olağan zamanaşımı süresi 10 yıldır. Tescil, üzerinden 10 yıl geçmesinden itibaren artık yolsuz bile olsa geçerli hale gelecektir. Eğer tapu iptal ve tescil davası irade sakatlıkları (yanılma, aldatma, korkutma) sebebine dayanıyor ise TBK m. 39 uyarınca sakatlığın öğrenildiği andan itibaren 1 yıl içinde dava açılmaz ise tescil geçerli hale gelecektir.

Tapu İptal ve Tescil Kazandırıcı Zamanaşımı Nedir?

Medeni Kanun madde 713: “Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir.
Aynı koşullar altında, maliki tapu kütüğünden anlaşılamayan veya yirmi yıl önce hakkında gaiplik kararı verilmiş bir kimse adına kayıtlı bulunan taşınmazın tamamının veya bölünmesinde sakınca olmayan bir parçasının zilyedi de, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir. Tescil davası, Hazineye ve ilgili kamu tüzel kişilerine veya varsa tapuda malik gözüken kişinin mirasçılarına karşı açılır.”

Kazandırıcı zamanaşımı ile taşınmaz mülkiyeti kazanmak için kişi taşınmazın kendi adına tescil edilmesi için malikin mirasçılarına, ilgili kamu tüzel kişiliğine ya da Hazineye dava açacaktır. Eğer ilgililer tarafından 3 ay içerisinde itiraz yapılmaz ise kazandırıcı zamanaşımı uyarınca davacı adına tescile karar verilecektir.

Tapu İptal ve Tescil Davası Ne Kadar Sürer?

Tapu iptal ve tescil davası ne kadar sürer sorusuna cevap verebilmek için önce usulü işlemlerden bahsetmek gerekir. Dava dilekçesi incelenecek, tebliğ edilecek, cevap gelecek ve bu cevap dilekçesi de tebliğ edilecektir. Devamında ön inceleme duruşması, delillerin toplanması, tahkikat duruşması bilirkişi incelemeleri, raporlar, yargılama ve karar duruşması gelecektir. Son olarak gerekçeli karar yazılacaktır. Davanın ne kadar süreceği hakkında kesin bir süre vermemiz mümkün değildir. Dava süreci, somut olaylar ve gerektirdiği hukuki sürecin hızlı ilerleyebilmesi bazen de dava yükü fazlalığından ötürü yavaş ilerlemesi sebebiyle değişkenlik gösterecektir.

Tapu İptal ve Tescil Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu uyarınca tapu iptal ve tescil davasında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Davada yetkili mahkeme ilgili kanun tarafından taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi olarak belirlenmiştir.

Tapu İptali ve Tescil Davası Yargıtay Kararları

Tapu iptali ve tescili ile ilgili pek çok Yargıtay Kararı bulunmaktadır. Hukuk bürosu olarak sizlerle Yargıtay Kararlarından birini aşağıdaki şekilde paylaşıyoruz.

  1. Hukuk Dairesi 2011/8715 E., 2011/9655 K.

EHLİYETSİZLİK VE MUVAZAA NEDENİYLE TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasındaki davadan dolayı E… 2. Asliye Hukuk Hakimliğinden verilen 10.03.2010 gün ve 2009/326 esas 2010/181 karar sayılı hükmün onanmasına ilişkin olan 16.02.2011 gün ve 1968-1544 sayılı kararın düzeltilmesi süresinde davacı vekili tarafından istenilmiş olmakla, dosya incelendi gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR

Dava, ehliyetsizlik ve muvazaa hukuksal nedenlerine dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir.

Mahkemece, satış işleminin yapıldığı dönemde kayıt maliki Zeki’nin mümeyyiz olduğu ayrıca davacının dava açma sıfatının olmadığı gerekçeleri ile davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden , davacının kayıt maliki olan babasının hukuki ehliyetten yoksun olduğunu, aynı zamanda işlemin muvazaalı olduğunu, babasına vasi tayini için dava açtığını ileri sürerek tapunun iptali ile babası adına tescilini istediği, yargılama sırasında kayıt malikine dava dışı 2. Eşi Şenel’in vasi atandığı, hükümden sonra ise mahcurun vefat ettiği anlaşılmaktadır.

Gerçekten de, 6100 sayılı HMK’nun 50,52. maddesi(1086 Sayılı HUMK 38. maddesi) ve 6100 sayılı HMK’nun 114/d maddesi hükmü gereğince taraf ve dava ehliyeti dava şartıdır.

Başlangıçta ve dava açılırken bulunmayan dava şartının davanın devamı sırasında gerçekleşmesi halinde davanın esasına girilerek sonuçlandırılması gerekeceği gerek doktrin gerekse Yargıtay’ın istikrar kazanmış içtihatlarıyla kabul edilmiştir.

Öte yandan, dava karara bağlanmadan önce adına dava açılan Zeki’ye vasi tayin edilmiş olduğuna göre vasiye tebligat yapılarak davaya iştirakinin sağlanması açılan davaya Türk Medeni Kanununun 462/ 8. maddesi hükmü gereğince vesayet makamından izin alınarak işin esasının incelenip, sonucuna göre karar verilmesi gerekeceği açıktır.
Ne var ki, kendisine vasi atanan Zeki Karardan sonra 19.8.2010 tarihinde ölmüş olup, yukarıda değinilen usuli işlemlere gerek kalmamıştır.
Bu durumda, mirasçıların davaya dahil edilerek veya Türk Medeni Kanununun 640. maddesi hükmü uyarınca terekeye temsilci atanması suretiyle tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda delillerin toplanarak işin esası yönünden bir karar verilmek üzere hüküm bozulmalıdır.

Yerel mahkemenin 10.3.2010 tarih 2009/326-2010/181 sayılı kararı Dairece, onanmışsa da, onama kararı maddi yanılgıya dayalı olduğu davacının karar düzeltme isteği üzerine bu kez yapılan inceleme sonucu anlaşılmakla , karar düzeltme isteğinin HUMK’nun 440. Maddesi ( 6100 Sayılı Yasanın geçici 3.md uyarınca) kabulü ile Dairenin 10.3.2010 tarih 2011/1968 esas 1544 sayılı kararının kaldırılmasına,yerel mahkemenin 10.3.2010 tarih 2009/ 326-1815 kararının açıklanan nedenlerden ötürü HUMK’nun 428. maddesi (6100 Sayılı Yasanın 3 md.) gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 03.10.2011 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Tapu İptal ve Tescil Davası Dilekçe Örneği

Tapu iptal ve tescil davası açmak isteyen müvekkillerimizi daha iyi bilgilendirebilmek amacıyla yazımıza nokta koymadan önce bir tapu iptal davası dilekçe örneğini de sizlerle paylaşalım.
… HUKUK MAHKEMESİ HAKİMLİĞİNE
DAVACI :

VEKİLİ :
DAVALI :

KONU  : Tapu iptali ve taşınmazın paylar oranında tescili isteminden ibarettir.

DAVA DEĞERİ :
AÇIKLAMALAR :

1- … tarihinde …ada … pafta … parsel sayılı tapu ile Müvekkilin miras bırakan annesi söz konusu taşınmazın satışını ölümünden önce mal kaçırmak amacıyla müvekkilin kardeşi olan davalıya yapmıştır. Müvekkil bu durumdan annesinin vefatı ile yeni haberdar olmuştur.

2- İşbu taşınmazın rayiç bedeli … TL olmasına rağmen Müvekkilin miras bırakan annesi  oldukça düşük bir  bedelle mal kaçırma amacıyla taşınmazı müvekkilin kardeşi üzerine satış yapmıştır. Bu satış mal kaçırma amacıyla muvazaalı olarak yapılmıştır. Davalı adına tesis edilen tapunun iptali için sayın Mahkemeye başvuru zorunluluğu doğmuştur.
HUKUKİ NEDENLER        : Medeni Kanun,  Borçlar Kanunu ve diğer yasal nedenler.
HUKUKİ DELİLLER          : Tapu kayıtları, keşif, bilirkişi raporu, tanık beyanları ve diğer yasal deliller.

SONUÇ VE İSTEM             : Açıklanan nedenlerle, kötü niyetli davalının gayrımenkulü üçüncü kişilere satmasının önlenmesi için de yukarıda ada pafta ve parseli belirtilen gayrımenkulün satışının önlenmesi bakımından tedbir konulmasını, davalı üzerine kayıtlı mezkur taşınmazın tapu kaydının iptaline ve miras payları oranında tapuya tesciline karar verilmesini, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep ederiz. …/…/…

Davacı Vekili

Av.

Güncelleme tarihi: 25/03/2023

Tapu İptal ve Tescil Davası Nasıl Açılır ? – Avukat Serdar Han TOPO

Avukat Serdar Han TOPO ile Hukuki Soru-Cevap Serisi – 22. Bölüm’de Av. Serdar Han TOPO tapu iptal ve tescil davasının nasıl açılacağını değerlendirdi. Tapu İptal ve Tescil Davası haksız bir sebeple ...
Yayım tarihi: 5 Ağu 2015