Bilirkişi raporuna itiraz nedir, bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi nasıl hazırlanır ve bilirkişi raporuna itiraz etmenin sonuçları nelerdir şeklindeki pek çok soruyu yanıtlamadan önce bilirkişinin tanımını yapmak gerekmektedir.
Yargılama aşamasında hakim çözmek zorunda olduğu uyuşmazlıkta hukuki bilgi dışında kalan teknik ve özel bilgiye ihtiyaç duyabilir. Hakimin teknik ve özel bilgiye ihtiyaç duyması hayat ilişkilerinin ve uyuşmazlıkların çeşitli oluşunun doğal bir sonucudur. Böyle bir durumda uyuşmazlığın çözümü için hakimin uzman kişinin görüşünü alması gerekmektedir. Örneğin; babalık davasında hakim kararını yapılan tıbbi incelemeler sonucunda verecektir. Dolayısıyla hakim hukuki bilgisi dışında kalan ve çözümü teknik bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişinin oy ve görüşüne başvuracaktır. Bilirkişi; çözümü özel ya da teknik bir bilgiyi gerektiren uyuşmazlık konusu olaylarda mahkemenin başvurduğu ve hakimde eksik olan bilgiyi veren yani mahkemenin bilgisini tamamlayan hâkime yardımcı olan kişidir. Bilirkişi uzmanlığı sebebiyle sahip olduğu bilgi doğrultusunda uyuşmazlık konusu olay hakkında görüş bildiren bir rapor hazırlar. Bu rapora bilirkişi raporu adı verilir.
Burada önemle belirtmek gerekir ki, tarafların dava konusu olayla ilgili olarak temin ettikleri uzman görüşleri esasen bilirkişi raporu olarak adlandırılmamaktadır. Fakat hakim bilimsel görüşlerden yararlanması çerçevesinde getirilen uzman görüşleri serbestçe değerlendirebilir.
İçindekiler
Bilirkişi Raporuna İtiraz Ne Anlama Gelir?
Yukarıda değindiğimiz ve bilirkişi hakkında yapılan bilgilendirmeler doğrultusunda rapora itiraz ne anlama gelir? Bilirkişi incelemesine karar veren hakim her iki tarafı da dinledikten sonra bilirkişiye sorulacak soruları belirler. Bilirkişi de kendisine verilen sorular hakkında raporunu hazırlar. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 273. Maddesine göre;
- Mahkeme, tarafların da görüşünü almak suretiyle bilirkişinin görevlendirilmesine ilişkin kararında, aşağıda belirtilen hususlara yer vermek zorundadır:
- İnceleme konusunun bütün sınırlarıyla ve açıkça belirlenmesi.
- Bilirkişinin cevaplaması gereken sorular.
- Raporun verilme süresi.
- Bilirkişiye, görevlendirme yazısının ekinde, inceleyeceği şeyler, dizi pusulasına bağlı olarak ve gerekiyorsa mühürlü bir biçimde teslim edilir; ayrıca bu husus tutanakta gösterilir.
Bilirkişi, raporunu hakim tarafından verilen süre içerisinde eksiksiz bir şekilde tamamlamak zorundadır. Hakim tarafından verilen süre üç ayı geçemez. Ancak verilen süre raporun hazırlanması için büyük bir zorluk yaratacak ise bilirkişinin talebi üzerine üç ayı geçmemek üzere ek süre verilebilir. Ancak belirtmek gerekir ki basit yargılama usulüne tabi dava ve işlerde bu süreler iki ay olarak uygulanır. Bilirkişi, raporu hazırlarken gerekli olduğu hallerde mahkemeden izin alarak tarafları dinleyebilir veyahut inceleme yapabilir. Tüm bu işlemler sonunda bilirkişi bir rapor hazırlar ve bu raporu mahkemeye sözlü veya yazılı olarak sunar. İtiraz ile taraflar eksik gördükleri hususları bilirkişiye tamamlattırabilir, belirsizlik gösteren hususlarda bilirkişinin açıklama yapmasını sağlayabilir ya da yeni bilirkişi atanmasını mahkemeden talep edebilirler.
Mahkeme, bilirkişi raporundaki eksiklikleri tamamlattırmak veya belirsizlikleri açıklığa kavuşturmak için bilirkişiden ek rapor talep edebilir. Hakim yeni sorular hazırlayarak bilirkişiye teslim eder ve bilirkişi ek raporunda bu sorulara açıklık getirir. Hakim dilerse bilirkişinin açıklamaları sözlü olarak yapmasını talep edebilir. İtiraz sonucunda hakim gerçeğin ortaya çıkması için gerekli görürse yeni bir bilirkişi görevlendirerek tekrar inceleme yaptırabilir.
Hangi Durumlarda Bilirkişi Raporuna İtiraz Edilebilir?
Peki, hangi durumlarda bilirkişi raporuna itiraz edilebilir? Taraflar aşağıda belirtilen itiraz sebeplerine dayanarak itiraz edebilirler:
- Bilirkişinin uyuşmazlık konusunda uzman olmadığı, uzman olmayan bilirkişinin hazırladığı rapora dayanarak hatalı karar alınması,
- Bilirkişinin bağımsızlığına ve tarafsızlığına ilişkin bir şüphenin varlığı,
- Bilirkişi raporunun özel ve teknik bilgi bakımından çeşitli eksiklikler bulundurması veya raporun hatalar barındırması,
- Bilirkişi raporunun en temel unsuru olan gerekçenin raporda yer almaması yine itiraz sebepleri arasında yer almaktadır.
Daha önce de belirttiğimiz gibi hakim raporun ve itirazın niteliğine göre ilk olarak aynı bilirkişiden ek rapor talep etme yoluna başvurmalı; ancak gerektiğinde ikinci bir bilirkişiye başvurmalıdır. Bilirkişi raporu takdiri bir delil olması sebebiyle hakimi bağlamaz. Hakim bilirkişinin oy ve görüşleriyle birlikte diğer delilleri serbestçe değerlendirir.
Bilirkişi Raporuna İtiraz Süresi Ne Kadar?
Bilirkişi raporuna ilişkin olarak merak edilen bir diğer soru da rapora süresi ne kadardır sorusudur. Hukuk Muhakemeleri Kanunu uyarınca; taraflar bilirkişi raporunun kendilerine tebliği tarihinden itibaren iki hafta içinde raporda eksik gördükleri hususların bilirkişiye tamamlattırılmasını, belirsizlik gösteren hususlar hakkında ise bilirkişinin açıklama yapmasının sağlanmasını veya yeni bilirkişi atanmasını mahkemeden talep edebilirler. Hukuk yargısında itiraz süresi hafta olarak düzenlenmiştir.
Bilirkişi Raporuna İtiraz Nasıl Yapılır?
Bilirkişi raporuna itiraz nasıl yapılır sorusu itiraz etmek isteyen kişiler tarafından merak edilmektedir. Öncelikle bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilir. Taraflar tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık hak düşürücü süre içerisinde raporu inceler ve herhangi bir nedene dayanan itirazları var ise mahkemeye bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi ile itirazda bulunabilirler. Hakim bilirkişiye ek sorular sorarak duruma açıklık getirmesini, bilirkişinin ek rapor hazırlamasını ya da yeni bir bilirkişiye başvurulmasına karar verebilir.
Bilirkişi Raporuna İtiraz Dilekçesi Nasıl Hazırlanır?
İtiraz sürecinin belki de en önemli aşamalarından bir tanesi de bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinin hazırlanmasıdır. Dilekçenin hazırlanmasında mutlaka bir avukata danışılması ve sürecin avukat eşliğinde yürütülmesi tavsiye edilmektedir. Bunun en büyük sebebi dilekçe yazımının hukuki bilgi ve birikim gerektirmesidir. Özellikle bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi gibi davanın gidişatını büyük ölçüde etkileyecek bir dilekçenin yazımında oldukça titizlikle hareket edilmesi gerekmektedir. Bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi; itiraz sebebini açık ve net bir şekilde ortaya koymalı, bir düzen içerisinde yazılmalı ve en önemlisi de herhangi bir eksiklik barındırmamalıdır. İtiraz dilekçesi tarafların herhangi bir hak kaybına uğramamaları ve dava sürecinin olumsuz yönde etkilenmemesi adına uzman bir avukat tarafından hazırlanmalıdır.
Bilirkişi Raporuna İtiraz Dilekçesi Örneği
………………………….. MAHKEMESİ SAYIN HAKİMLİĞİ’NE
DOSYA NO:
BİLİRKİŞİ RAPORUNA
İTİRAZDA BULUNAN DAVACI/DAVALI:
VEKİLİ:
DAVALI/DAVACI:
VEKİLİ:
KONU: ….. Esas numaralı dosya kapsamında ……. tarihli Bilirkişi Raporuna karşı itirazlarımızın sunulmasından ibarettir.
AÇIKLAMALAR:
Mahkemenizde görülmekte olan davada, ……….. tarihli Bilirkişi Raporu ……………………….. sebeplerden dolayı mesnetsiz ve hukuka aykırıdır.
Bilirkişinin tespit ettiği ………………………….. durumlar gerçeği yansıtmamaktadır. (Burada bilirkişinin tespitleri ve aksini kanıtlayan deliller dava ve cevap dilekçesinde belirtilen hususlar anlatılır.)
Daha önceki dilekçelerimizde sunduğumuz ……………………. Beyanlarımızda haklılığımız bilirkişi tarafından dikkate alınmamış olup raporda da çelişkiler bulunmaktadır.
Yukarıda açıklanan sebepler ile gerçeklikten ve hukuki dayanaktan yoksun bulunan itirazlarımızı sunma zaruriyeti hasıl olmuştur.
TALEP VE İSTEM:
Yukarıda açıklanan ve re’sen göz önüne alınacak sebepler ile mahkemenizden alınan ……. tarihli bilirkişi raporuna karşı itirazlarımız ile itirazlarımızın tartışılması suretiyle yeni bir bilirkişi tayinini sayın mahkemenizden bilvekale talep ederim.
DAVACI/DAVALI/DAVACI VEKİLİ
Ad – Soyad
İmza
İş Mahkemelerinde Bilirkişi Raporuna İtiraz
İş mahkemelerinde itiraz davanın seyri açısından oldukça büyük bir önem taşımaktadır. Örneğin; kıdem ve ihbar tazminatı, işçinin çalıştığı sürelerle ilgili olarak hizmet tespiti, prim borcu tespiti ya da yaşlılık aylığına hak kazanılıp kazanılmadığını konu edinen davalarda bilirkişiye başvurulmaktadır. Daha önce de değindiğimiz gibi iş mahkemelerinde bilirkişi raporu da hakim tarafından serbestçe değerlendirilecektir. Ancak genel olarak iş mahkemelerinde hakimler bilirkişi raporuna büyük önem vermekte rapor doğrultusunda bir karara varmaktadır.
İş mahkemelerinde örnek dilekçe örneği aşağıdaki gibidir:
……………. İŞ MAHKEMESİ SAYIN HAKİMLİĞİ’NE
DOSYA NO:
BİLİRKİŞİ RAPORUNA
İTİRAZDA BULUNAN DAVACI/DAVALI:
VEKİLİ:
DAVALI/DAVACI:
VEKİLİ:
KONU: ….. Esas numaralı dosya kapsamında ……. tarihli Bilirkişi Raporuna karşı itirazlarımızın sunulmasından ibarettir.
AÇIKLAMALAR:
1-Mahkemenizde görülmekte olan davada, ……….. tarihli Bilirkişi Raporu ……………………….. sebeplerden dolayı mesnetsiz ve hukuka aykırıdır.
2-Bilirkişi tarafından …TL Kıdem tazminatı , ….TL Maaş alacağı, ….. TL Yıllık izin alacağı, ……TL fazla mesai ücreti vs. (hesaplanan kalemler yazılmalıdır) hesaplamaları yapılmıştır.
3- Söz konusu hesaplamalar …………………………….. sebeplerinden ötürü yanlış irdelenmiş ve yanlış hesaplanmıştır. (Hesaplamalardaki yanlışlığı belirten, aksini kanıtlayan deliller ve dava ve cevap dilekçesinde sunulan beyanlar anlatılarak desteklenmelidir.)
4- Dava dilekçemiz/ Cevap dilekçemizde yer verdiğimiz beyanlarımız bilirkişi tarafından dikkate alınmamış olup yukarıdaki sebepler de dikkate alındığında söz konusu rapora karşı itirazlarımızı beyan etme zaruriyetimiz hasıl olmuştur.
TALEP VE İSTEM:
Yukarıda açıklanan ve re’sen göz önüne alınacak sebepler ile mahkemenizden alınan ……. tarihli bilirkişi raporuna karşı itirazlarımız ile itirazlarımızın tartışılması suretiyle yeni bir bilirkişi tayinini sayın mahkemenizden bilvekale talep ederim.
DAVACI/DAVALI/DAVACI VEKİLİ
Ad – Soyad
İmza
Trafik Kazası Halinde Bilirkişi Raporuna İtiraz
Trafik kazası halinde itiraz, tarafların kusur oranının belirlenmesinde oldukça önemli bir işlemdir. Trafik kazasının hangi sebeple meydana geldiğini ve trafik kazasının taraflarının kusur dağılımını gösteren belgeye trafik kazası bilirkişi raporu adı verilmektedir. Bilirkişi;
- Kazanın oluş şeklini gösteren kroki incelemesi
- Olayın özeti, kazaya karışan kişilerin ve var ise görgü şahidi beyanlarının incelenmesi
- Araçların hasarlı fotoğraflarının incelenmesi
- Ölen veya yaralanan var ise epikriz raporunun incelenmesi (Çarpmanın şiddeti ve çarpışmanın nasıl meydana geldiğinin tespiti için)
- Kaza yerinin incelenmesi
- Kaza anına ait var ise video kayıtlarının incelenmesi
- Kaza yerinin incelenmesi gibi birtakım değerlendirmeleri yaparak bir rapor hazırlar.
Trafik kazası halinde bilirkişi raporuna itiraz mutlaka bir avukat eşliğinde yapılmalıdır.
Bilirkişi Raporuna İtiraz Etmemenin Sonuçları Nelerdir?
Bilirkişi raporuna iki haftalık süre içerisinde itiraz edilmemesi halinde itiraz etmek isteyen taraf başvuru hakkını kaybetmektedir. Bunun sebebi iki haftalık kesin sürenin hak düşürücü nitelikte olmasıdır.
Bilirkişi raporuna taraflardan birinin itiraz etmemesi halinde meydana gelen usulî kazanılmış hak ile ilgili olarak aşağıdaki Yargıtay kararı büyük önem taşımaktadır.
Y.17.HD., 13.09.20177, E. 2016/14455, K. 2017/7655; “HMK’nın 281.madde hükmüne göre, yargılama sırasında yanlardan birinin bilirkişi raporuna itiraz etmemesi, itiraz eden taraf lehine usuli kazanılmış hak oluşturur. Taraflardan biri bilirkişi raporuna itiraz etmez, diğer tarafın itirazı üzerine ya da mahkemece kendiliğinden yeni bir bilirkişi raporu alınır ve sonuncu rapor, önceki rapora itiraz edenin daha da aleyhine olursa, önceki rapor itirazda bulunmayan yönünden kesinleşeceğinden itiraz eden taraf lehine oluşan usuli kazanılmış hak gereği, mahkemece itiraz edenin lehine olan bilirkişi raporuna göre karar verilir.”
Topo Hukuk Bürosu uzun yıllardır hukukun pek çok farklı alanında uzman avukatları vasıtasıyla müvekkillerine hem hukuki danışmanlık hem de avukatlık hizmeti sağlamaktadır. Medeni Usul hukuku, ekibimizde yer alan avukatların oldukça bilgili ve tecrübeli oldukları hukuk dallarının başında gelmektedir. Bilirkişi raporuna itiraz nedir, hangi durumlarda bilirkişi raporuna itiraz edilebilir gibi pek çok soru hakkında detaylı bilgi almak için internet sitesinde yer alan iletişim bilgileri vasıtasıyla uzman avukatlarımızla iletişime geçebilirsiniz. Ayrıca dilerseniz Avukata Sor sayfamızdan, formu doldurarak avukatlarımıza sorularınızı iletebilirsiniz.