Google Adwords ve SEO ne anlama gelir, Google Adwords ve SEO ile hukuken marka hakkının ihlali arasındaki ilişki nedir? Adwords haksız rekabet ile ilişkilendirilebilir mi? Reklam metninde ticari marka kullanımı sınırlandırılabilir mi? Makalemizde internet kullanıcılarının Google Adwords reklamcılığı hakkında merak ettiği detayları açıkladık.
İçindekiler
Google Adwords ve Seo Nedir?
Seo nedir? Seo; yaşadığımız bilgi ve teknoloji çağında modern toplumun internette aradığı kavramı en hızlı ve kolay yoldan bulma ihtiyacının bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Search Engine Optimization’ın ilk harflerinin birleşiminden oluşan SEO’nun Türkçe karşılığı Arama Motoru Optimizasyonu’dur. Amacı, mevcut internet sitesini arama motorunun ilgili kriterlerine uygun hale getirmektir. Böylece internet kullanıcısının aradığı kelimelerle ilişki düzeyine göre sıralanmış bir görünüm söz konusu olacaktır. Bu anlamda aranan kelimelerle ilişiği en yüksek internet sitesi en üstte olacak, diğer siteler de seo yapısına göre konumlanacaktır.
Google Adwords; yeni adıyla Google Ads, günümüzde en büyük arama motoru olan Google’ın oluşturmuş olduğu sistem ile çalışan reklam aracıdır. Google Adwords ile firmalar reklamlarında kendilerine ve rakip firmalara ait marka, ticaret unvanı yahut başkalarının isimlerini de kullanabilmektedir. İşbu uygulamaya adwords reklam uygulaması denilmektedir.
Google Adwords reklam aracında ücret açık arttırma ile belirlenmektedir. Bu sebeple kişiler bütçeleri ne olursa olsun hızlı ve kolay bir şekilde reklam verebilmektedir. Bununla birlikte Google aynı konu hakkında iki veya daha fazla firmanın reklam vermek isteyebileceği durumlar adına özel bir algoritma geliştirmiştir. Buna göre tıklanma oranları, site içi şeffaflık vb. birtakım özelliklere göre bir kalite puanı belirlenmekte ve puanı en yüksek olan site üstte olmaktadır. Son olarak belirtmek gerekir ki Google Adwords ile Google sadece anılan kelimeleri değil; konum, arama geçmişi gibi pek çok dökümanı da kullanmaktadır.
Google Adwords ve Seo ile Marka Hakkına Tecavüz Oluşturan Fiiller
Google Adwords ile marka hakkına tecavüz oluşturan fiiller nelerdir? Bunlardan bahsedebilmek için öncelikle markanın işlevlerinin neler olduğunu bilmemiz gerekir. Markanın işlevleri karşımıza genel olarak beş şekilde çıkar. Bunlar; malın menşeini gösterme fonksiyonu, malın kalitesini garanti etme fonksiyonu, ayırt edici olma fonksiyonu, alıcıyı çekme fonksiyonu ve reklam fonksiyonudur.
Markaların ve yukarıda saydığımız fonksiyonların korunması Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (MarKHK) ile sağlanmıştır. Bu kararname, markaların Google Adwords benzeri internet reklamcılığı araçlarının kullanılması karşısında korunmasını da düzenlemiştir. Google Adwords marka ihlali, bir firmanın anahtar kelime olarak başka bir firmanın adını veya diğer firmaya özgü kavramları kullanması şeklinde karşımıza çıkar. Örneğin internette x firmasına ait bir ayakkabıya dair araştırma yaparken sağ tarafta y firmasına ait ayakkabıların reklamının çıkması, y firmasının Adwords reklamcılığında anahtar kelimelerini a firmasına özgü özelliklerden birini veya direkt olarak a firmasının ismini belirlemesinin bir sonucudur. Burada karşımıza çıkan Google Adwords marka ihlali halinde aslında ihlal edilen birbirine bağlı olan alıcıyı çekme ve reklam fonksiyonudur. Böylece Adwords haksız rekabet hukukunun konusu haline gelebilmektedir. Hatta Google bu konuda reklam metninde ticari marka kullanımı için sınırlama yapabileceğini belirtmiştir. Hukukumuzda bu ve bunun gibi mağduriyetlerin ve haksız kazançların yaşanmaması için Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname marka hakkını Adwords reklamcılığında korumuştur.
Marka Hakkına Tecavüz ve Haksız Rekabet İlişkisi
Haksız rekabet hükümleri düzenlendiği TTK’ya göre bütün katılanların menfaatine dürüst ve bozulmamış bir rekabet amaçlanmaktadır. Bu hükmü marka hakkı bağlamında değerlendirdiğimizde dürüst ve bozulmamış bir rekabet için marka tecavüzü önlenmelidir. Dolayısıyla marka hakkına tecavüz ve haksız rekabet hükümleri ilişkilendirilmelidir. Bu da Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile haksız rekabet hükümlerinin birlikte uygulanması suretiyle birbirlerini tamamlaması yoluyla gerçekleşir.
Marka tecavüzü Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında korunmaktadır. Ancak Yargıtay içtihatları ile ülkemizde marka tecavüzü halinde hakkı saldırıya uğrayan kişi Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin yanında haksız rekabet hükümlerine de dayanabilmektedir. Bu halde yapılacak olan “Marka tecavüzü teşkil eden fiil haksız rekabet hükümlerine de aykırı mıdır?” sorusunu cevaplandırmak olmalıdır. Şayet aykırılık teşkil etmekteyse hak sahibi kimse tazminat talebinde bulunabilmektedir. Marka hakkına tecavüz aynı zamanda bir haksız rekabet fiilidir.
Google Adwords ve Seo ile Marka İhlalinde Tespit
Marka hakkının ihlali söz konusu olduğunda açılabilecek davalarda ihlalin tespit edilmesi gerekmektedir. Bunun için davacı taraf marka hakkının ihlalinin tespitini yetkili ve görevli mahkemeden isteyebilecektir. Google Adwords marka ihlali durumunda görevli mahkeme Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemeleridir. Ancak bunun olmadığı yerlerde hak sahipleri Asliye Hukuk Mahkemelerine başvurabilmektedir. Bu anlamda hak sahiplerinin yetkili Asliye Hukuk Mahkemesinden delil tespiti yaptırılması ve bu suretle marka hakkı ihlalinin de tespit edilmesi talep etmeleri gerekmektedir. Google Adwords ve Seo ile marka ihlalinde bulunulması durumunda yapılacak olan delil tespiti başvurusu dava aşamasında yüksek önem arz ettiğinden dolayı alanında uzman bir avukat ile gerçekleştirilmelidir.
Google Adwords ve Seo ile Marka Hakkına Tecavüz ve Haksız Rekabetin Cezai Yaptırımları
556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca marka hakkına tecavüz teşkil eden fiillerin cezai yaptırıma tabi tutulabilmesi için SEO ve Google Adwords marka ihlali şikayet edilmelidir. Çünkü söz konusu suçlar kovuşturulması ve soruşturulması şikayete bağlı suçlardandır. Bununla birlikte cezaya hükmolunabilmesi için markanın Türkiye’de tescil edilmiş olması gerekmektedir. Adwords’ten dolayı marka şikayeti halinde tecavüz teşkil eden fiili işleyen kişi hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yirmibin güne kadar adli para cezasına hükmolunabilecektir. Bu suç başkasının marka hakkına iktibas ve iltibas suretiyle tecavüz etmek halinde söz konusu olur.
Adwords haksız rekabet teşkil ettiği halde TTK 62 gereğince sorumlular cezalandırılacaktır. İlgili maddeye göre adwords haksız rekabet oluşturduğu durumda iki yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunur. Yine haksız rekabet için de marka hakkının ihlali halinde olduğu gibi şikayet koşulu aranmıştır.
Google Adwords ve Seo ile Marka Hakkına Tecavüz ve Haksız Rekabetin Hukuki Yaptırımları
Google Adwords ve SEO ile marka hakkına tecavüz ve haksız rekabet halinde hukuki olarak hangi yaptırımlar söz konusu olacaktır? Öncelikle Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında marka hakkına tecavüzün hukuki yaptırımları nelerdir, inceleyelim. Bu kapsamda hak sahipleri tecavüzün durdurulmasını ve giderilmesini, maddi ve manevi zararın tazmin edilmesini, tecavüzün devamının önlenmesi amacıyla tedbir alınmasını mahkemeden isteyebilmektedir. İlgili hak sahibi aynı zamanda verilen mahkeme kararının kamuya duruyulması talebinde de bulunabilecektir. Bununla birlikte haksız rekabet hükümleri uyarınca hak sahibi; tespit davası başta olmak üzere tecavüzün men’i, ref’i ile maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabilmektedir.
Google Adwords ve Seo ile Marka İhlalinde Tazminat
Google Adwords ile SEO aracılığıyla yapılan marka hakkının ihlali halinde tazminat talep edilebileceğinden yukarıda bahsetmiştik. Tazminat talebinde bulunulurken Yargıtay içtihatları ile hükümlerin birbirini tamamlaması yoluyla hem MarKHK hem haksız rekabet hükümleri kullanılabilmektedir. Ancak marka ihlalinde tazminat talebi her ne kadar iki farklı hükme dayandırılsa da sadece tek bir tazminat istenebilmektedir.
Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerince kişi marka hakkı sahibinin izni olmaksızın Google Adwords ile SEO aracılığıyla hukuka aykırı olarak işlediği fiillerden ötürü ortaya çıkan zararı tazmin etmekle yükümlüdür. Tecavüzün kanıtlanması amacıyla marka sahibi tecavüz teşkil eden fiili gerçekleştirenden markanın kullanılması ile ilgili belgeleri talep edebilecektir. Eğer fiili gerçekleştiren gerekli evrakları sunamazsa marka sahibi uğradığı maddi ve manevi zararlar için tazminat davası açabilecektir.
Google Adwords’te Marka Kullanımı ile İlgili Yargıtay Kararları
Google Adwords’te marka kullanımı ile ilgili pek çok Yargıtay Kararı bulunmaktadır. Örnek Yargıtay Kararları:
Yargıtay 11. HD., E. 2015/8530 K. 2016/3550 T. 4.4.2016: Yerel mahkemenin Google arama motorunda arama yapılan kelimenin koyu renkte görüleceği, tırnak işareti içine alınmadan yazılan bursa kartuş ibaresine ilişkin yapılan aramada içerisinde hem bursa hem kartuş kelimelerinin yer aldığı reklam ve sayfaların görüneceği, tırnak işareti olmaksızın yapılan arama ve tırnak işaretleriyle yapılan arama sonuçlarının farklı olacağı ve davacının delil olarak sunduğu ….com ibaresinin bulunduğu dolayısıyla bu ibare bu başlıkta yer aldığından anahtar kelime olarak seçilmiş göründüğü fakat bu ibarenin anahtar kelime olarak seçiminin de tek başına markasal kullanıma karar vermek için yeterli olmadığı ve davacı markasının ayırt ediciliği düşük kelimelerden oluştuğu dolayısıyla bu ibarenin davacı için geniş koruma sağlamasının mümkün olmadığı kararında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamaktadır. Karar Yargıtayca onanmıştır.
Yargıtay 11. HD., E. 2016/1477 K. 2017/5476 T. 18.10.2017: Yerel mahkeme tarafından verilen www.adwords.com.tr alan adının Google Inc şirketi adına tescilli olduğu, Adwords ve Google Adwords ibarelerinin davalı şirket tarafından değil dava dışı Google Inc tarafından kullanıldığı, TPE tarafından reddedilen Adwords ve Google Adwords marka tescil başvurularının Google Inc şirketine ait olduğu fakat davalının ayrı tüzel kişiliğe sahip bir şirket olduğu dolayısıyla davanın bu davalıya yöneltilemeyeceği yani pasif husumet yokluğu sebebiyle davanın usulen reddi kararı Yargıtayca onanmıştır.
Yargıtay 11. HD., E. 2012/10656 K. 2013/9836 T. 14.05.2013: Yerel mahkemeye ait; davalı şirketin ibareyi Google Adwordsleri aracılığıyla internet sitesinin kaynak kodlarında meta-taging yöntemi ile anahtar kelime olarak belirlediği, davacıya ait “Ce….sor” markasıyla Google üzerinden bir arama yapıldığında davalının kendi sitesi olan www.tek….i.com adlı sitenin davacıyla ait www.ce……or.com veya www.ce…….or.com.tr sitelerinden yahut davacının ürünlerinin satışlarının gerçekleştiği bazı sitelerden (www.gittigidiyor.com , www.hizlial.com gibi) daha önce görünmesini sağladığı, dolayısıyla davacının iktisadi haklarının zarara uğradığı gerekçesiyle davalının davacının marka hakkına tecavüzünün menine ve ıslahla arttırılan miktar üzerinden 6.000 TL maddi tazminat ve 5.000 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline dair hüküm Yargıtayca onanmıştır.
Google Adwords ve Seo İle Marka Hakkı İhlalinde Avukat Desteği
Google Adwords (Google Ads) ve Seo yoluyla marka hakkına tecavüz ve ihlal durumlarında tespit, tazminat talebi ve erişim engelleme söz konusu olabilmektedir. Konuyla ilgili yıllardır profesyonel destek veren Topo Hukuk Bürosu marka avukatlarına ve bilişim avukatına danışma formundan sorularınızı sorabilirsiniz.
