İçindekiler
İstirdat Davası Nedir? Nasıl Açılır?
İstirdat davası nedir ve nasıl açılır soruları, aleyhine icra takibi başlatılmış olan pek çok kişi tarafından merak edilmektedir. İcra ve iflas hukukunun oldukça önemli bir parçası olan istirdat davası, kişinin borçlu olmadığı bir parayı ödemek zorunda kaldığı durumlarda ödediği parayı geri almasına yarayan bir dava türüdür.
Kendisine karşı başlatılmış olan ilamsız icra takibinin ödeme emrine itiraz etmemiş olan ya da ödeme emrine itiraz etmiş ancak bu itiraz icra mahkemesince kaldırılmış olan kişiler borçlu olmadığı iddiasında bulunabilirler. Kesinleşmiş icra takibine rağmen borçlu olmadığını iddia eden kişi alacaklıya karşı menfi tespit davası açabilir. Fakat menfi tespit davası açmamış olan borçlunun başvurabileceği bir başka yol daha vardır. Borçlu, menfi tespit davası açmamış ise ve borcu cebri icra tehdidi altında ödemiş ise ödemiş olduğu paranın kendisine geri verilmesi için istirdat davası yoluna başvurabilir. Görüldüğü üzere istirdat davası borçluya ödediği parayı geri alma imkanı sağlayan bir yoldur.
İstirdat davası İcra İflas Kanunu’nda düzenlenmiş bir eda davasıdır. Bu dava ile icra takibi sırasında borçlu olunmadığı halde ödenmiş olan paranın geri verilmesi istenir. İstirdat davasını borçlu olmadığını iddia eden takip borçlusu takip alacaklısına karşı açar.
Menfi tespit davası ve istirdat davasına ilişkin ve fazlasıyla önemli olan diğer bir konu da menfi tespit davasının istirdat davasına dönüşmesidir. Borçlunun borçlu olmadığını tespit ettirmek için menfi tespit davası açmış olduğu hallerde icra dairesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi için ihtiyati tedbir kararı aldırılabilir. Bu şekilde borçlu, aleyhine yapılmakta olan icra takibin durdurulmasını ve davayı kazanması halinde de icra takibinin iptalini sağlayabilir. Ancak menfi tespit davası sırasında ihtiyati tedbir kararı alınmamış olması sebebiyle borç alacaklıya ödenmiş ise menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir. Bu durum menfi tespit davasının istirdat davasına dönüşmesi olarak adlandırılır.
İstirdat Nedir?
Yukarıda değindiğimiz gibi icra iflas hukukunun önemli bir konusunu oluşturan istirdat nedir? İstirdat davasından da anlaşılacağı üzere istirdat kelimesi geri alım, geri alma veya geri isteme anlamlarını karşılamaktadır. İstirdat davasında da geri ödenmesi istenen bir para bulunmaktır.
İstirdat Davası Nasıl Açılır?
Peki, istirdat davası nasıl açılır? İstirdat davası normal bir hukuk davası gibi açılır. İstirdat davası, dava dilekçesinin mahkemeye verilmesi ile açılır. Ancak dava açabilmek için kanunda bazı şartlar öngörülmüştür. Bu şartlar sağlanmadığı takdirde istirdat davası açılamaz. Dava açma şartları şu şekildedir:
- İlk olarak istirdat davası açabilmek için dava ile geri verilmesi istenen paranın icra takibi sırasında ödenmiş olması gerekmektedir. Örneğin; para borçlu tarafından icra dairesine ödenmiş olabilir veya borçlunun mallarının haczedilmek suretiyle satılması ile ödeme yapılmış olabilir. Her iki halde de istirdat davası açılması mümkündür. Ancak icra takibinden önce yapılan ödeme için dava açılamaz.
- Borçlu, esasen borçlu olmadığı bir parayı cebri icra tehdidi altında ödemek zorunda kalmış olmalıdır. Örneğin; aleyhine icra takibi yapılmış ve kesinleşmiş olan borçlunun aslında alacaklıya borcunu daha önce ödemiş olması, borç doğuran sözleşmenin feshedilmiş olması ya da sözleşmenin yanılma, aldatma, korkutma nedeniyle geçersiz olması gibi.
- İstirdat davası bir yıllık hak düşürücü süreye tabidir. Hak düşürücü süre mahkemece kendiliğinden gözetilir dolayısıyla dava bu süre içerisinde açılmalıdır.
İstirdat Davası Dilekçesi Nasıl Yazılır?
Dava dilekçesi mutlaka bir avukat tarafından hazırlanmalıdır. İstirdat davası dilekçesinde bulunması gerekenler Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda şu şekilde belirtilmiştir:
a) Mahkemenin adı.
b) Davacı ile davalının adı, soyadı ve adresleri.
c) Davacının Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası.
d) Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin ve davacı vekilinin adı, soyadı ve adresleri.
e) Davanın konusu ve malvarlığı haklarına ilişkin davalarda, dava konusunun değeri.
f) Davacının iddiasının dayanağı olan bütün vakıaların sıra numarası altında açık özetleri.
g) İddia edilen her bir vakıanın hangi delillerle ispat edileceği.
h) Dayanılan hukuki sebepler.
i) Açık bir şekilde talep sonucu.
j) Davacının, varsa kanuni temsilcisinin veya vekilinin imzası.
Dilekçe Örneği
İstirdat davası dilekçesi örneği aşağıdaki gibidir:
İSTANBUL ( ). ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NE
DAVACI: Ad Soyad (TC. Kimlik No: …)
Adres
VEKİLİ: Av. Ad Soyad
Adres
DAVALI: Ad Soyad (TC. Kimlik No: …)
Adres
KONU: … İcra Müdürlüğünün …/… Esas sayılı dosyası üzerinden müvekkil aleyhine başlatılan icra takibinin haksız olarak ödenen … TL’nin istirdatı talepli dava dilekçesidir.
DAVA DEĞERİ: … TL
AÇIKLAMALAR:
1-) Müvekkil hakkında … İcra Müdürlüğü …/… Esas sayılı dosyası üzerinden icra takibi başlatılmış, müvekkil süresi içerisinde itiraz edememiş olması nedeniyle takip kesinleşmiştir. Müvekkilin iş yerine hacze gelinmiş ve haciz tehdidi altında müvekkil alacaklıya ödemesini gerçekleştirmiştir; ancak ödeme yaparken istirdat dava açma hakkını da saklı tutmuştur.
2-) ….
3-) …
HUKUKİ SEBEPLER: İİK ve ilgili her türlü mevzuat.
HUKUKİ NEDENLER: İcra müdürlüğü dosyası, sözleşme, banka kayıtları ve ilgili her türlü yasal deliller.
SONUÇ ve İSTEM: Yukarıda açıklanan ve gerekçelendirilen nedenlerle davalıya ödenen … TL’nin ödeme tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsil edilmesi yönünde karar verilmesini vekaleten talep ederim.
Davacı Vekili
Av. Ad Soyad
İmza
İstirdat Davasında Görevli Mahkeme
İstirdat davasında görevli mahkeme takip konusu alacağın miktarına bakılmaksızın asliye hukuk mahkemesidir. Yalnız, kira ilişkisinden doğan alacaklar için istirdat davasında görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesidir. Öte yandan ticari dava niteliğindeki istirdat davasında ise asliye ticaret mahkemesi görevli kılınmıştır.
İstirdat davasında yetkili mahkeme ise davalının yerleşim yeri mahkemesi veya icra takibinin yapıldığı yer mahkemesidir.
Davacı borçlu istirdat davasını kazanırsa; yalnızca alacaklıya ödemiş olduğu parayı değil aynı zamanda icra takibinde ödemiş olduğu harç ve giderlerin ücretini de davalı alacaklıdan alır. Aynı şekilde davalı alacaklı yargılama giderlerine mahkum edilir. Bir diğer yandan davacı borçlu faiz talep etmiş ise davalı alacaklı ödeme tarihinden itibaren temerrüt faizi de ödemeye mahkum edilir.
İstirdat Davası Zamanaşımı
İstirdat davası zamanaşımına değil hak düşürücü süreye tabi tutulmuştur. İcra İflas Kanunu madde 72 uyarınca; dava açma süresi bir yıldır ve bu bir yıllık süre hak düşürücüdür. Bu sebeple bir yıllık sürenin dolup dolmadığı mahkemece kendiliğinden (resen) gözetilir. İcra İflas Kanunu madde 72’deki bir yıllık dava açma süresini geçiren borçlunun başvurabileceği bir diğer yol sebepsiz zenginleşme davasıdır. Sebepsiz zenginleşme davası hakkında daha fazla bilgi almak için Topo Hukuk Bürosu avukatlarına danışabilirsiniz.
Topo Hukuk Bürosu uzun yıllardır hukukun pek çok farklı alanında uzman avukatları vasıtasıyla müvekkillerine hem hukuki danışmanlık hem de avukatlık hizmeti sağlamaktadır. İcra ve İflas hukuku, ekibimizde yer alan avukatların oldukça bilgili ve tecrübeli oldukları hukuk dallarının başında gelmektedir. İstirdat davası nedir, nasıl açılır, dava açma süresi ne kadardır şeklindeki pek çok soru hakkında detaylı bilgi almak için internet sitesinde yer alan iletişim bilgileri vasıtasıyla uzman avukatlarımızla iletişime geçebilirsiniz. Ayrıca dilerseniz Avukata Sor sayfamızı ziyaret ederek avukatlarımıza sorularınızı iletebilirsiniz.