Mala Zarar Verme Suçu (TCK 151)

Mala Zarar Verme Suçu (TCK md. 151)

Mala zarar verme suçu, Türk Ceza Kanunu’nda mülkiyete karşı suçlar bölümünde düzenlenmiştir, korunan hukuki değer mülkiyet hakkıdır. Buna göre başkasının taşınır veya taşınmaz malına kısmen veya tamamen zarar veren kişi mala zarar verme suçunu işlemiş olur. Zarar vermeden kasıt yıkmak, tahrip etmek, yok etmek, bozmak, kullanılamaz hale getirmek veya kirletmektir. Mala zarar verme suçu şikâyete bağlı bir suçtur. Mala zarar verme cezası 4 aydan 3 yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.

Maldan kasıt taşınır veya taşınmaz eşyanın yanında aynı zamanda canlı eşyalardır. Buna göre haklı bir neden olmaksızın sahipli bir hayvana zarar vermek de mala zarar verme suçunun kapsamına girer. Buradaki zarar vermeden kasıt hayvanı öldürme, işe yaramayacak hale getirme veya değerinin azalmasına neden olmadır.

Mala Zarar Verme Suçunun Şartları

Mala zarar verme suçunun iki şartı vardır: Başkasına ait bir mal ve zarar verme kastı. Başkasına ait mal taşınır veya taşınmaz bir eşya olabileceği gibi canlı bir varlık olarak sahip olunan hayvan da olabilir. İkinci şart olarak mala zarar verme suçu bilmeyerek ya da yanlışlıkla işlenmez. Mala zarar vermek suçu kasten işlenen bir suçtur.

Mala Zarar Verme Suçunun Unsurları

Mala zarar verme suçunun unsurlarından kasıt o suçun kaç farklı şekilde işlenebileceğidir. Buna göre mala zarar verme suçu 9 farklı şekilde işlenebilir:

1. Başkasına ait taşınır veya taşınmaz bir malı yıkarak.
2. Başkasına ait taşınır veya taşınmaz bir malı tahrip ederek.
3. Başkasına ait taşınır veya taşınmaz bir malı yok ederek.
4. Başkasına ait taşınır veya taşınmaz bir malı bozarak.
5. Başkasına ait taşınır veya taşınmaz bir malı kullanılamaz hale getirerek.
6. Başkasına ait taşınır veya taşınmaz bir malı kirleterek.
7. Ortada haklı bir sebep yokken sahipli bir hayvanı öldürerek.
8. Ortada haklı bir sebep yokken sahipli bir hayvanı işe yaramayacak hale getirerek.
9. Ortada haklı bir sebep yokken sahipli bir hayvanın değerinin azalmasına neden olarak.

Mala Zarar Verme Suçunun Nitelikli Halleri

Mala zarar verme suçunun nitelikli halleri Türk Ceza Kanunu m. 152’de sayılmıştır. Buna göre suçun;

1. Kamuya ait bir eşyaya karşı işlenmesi,
2. Yangın, sel, taşkın gibi afetlere karşı tahsis edilmiş eşyaya karşı işlenmesi,
3. Devlet ormanları dışındaki ağaç, fidan veya bağ çubuğuna karşı işlenmesi,
4. Sulamaya ve içme sularına kullanılan ve afetlere karşı tahsis edilen tesislere karşı işlenmesi,
5. Grevde veya işlek olan işçilerin, işverenlerin ve sendikaların maliki oldukları o işle ilgili mallara karşı işlenmesi,
6. Siyasi partilerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve üst kuruluşların maliki veya zilyedi oldukları mallara karşı işlenmesi ve
7. Kamu görevlisine görevinden dolayı yaptığı işlerden dolayı öç almak amacıyla işlenmesi durumlarında suçun cezası 1 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasıdır.

Ayrıca mala zarar verme suçunun;

1. Yakarak veya yakıcı ve patlayıcı madde kullanılarak işlenmesi,
2. Bir afete neden olmak suretiyle işlenmesi ve
3. Radyasyona maruz bırakarak veya nükleer, biyolojik, kimyasal silah kullanılarak işlenmesi durumlarında suçun cezası iki katına kadar artar.

Mala zarar verme suçu TCK m. 151-152 dışında bazı kanunlarda da özel olarak düzenlenmiştir. Buna göre:

1. Mala zarar verme suçunun işlenmesi; haberleşme, enerji ve ulaşım alanlarında kamu hizmetlerinin aksamasına neden oluyorsa ceza ikiye katlanır.
2. Mala zarar verme suçu aynı zamanda bir terör suçuysa Terörle Mücadele Kanunu uyarınca ceza ikiye katlanır.

Kamu Malına Zarar Verme Suçu

Kamu malına zarar verme suçu, TCK m. 152’de suçun nitelikli halleri arasında sayılmıştır. Buna göre kasten bir kamu malına zarar veren kişinin cezası 1 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasıdır.

Mala Zarar Verme Suçu Olası Kastla İşlenebilir Mi?

Mala zarar verme suçunun şartları arasında bir de bu suçu genel kastla işlenmesi vardır. Genel kast doğrudan kastı ve olası kastı kapsar, yani bu suçun olası kastla da işlenmesi mümkündür. Ancak Yargıtay çoğu kararında mala zarar verme suçunun oluşması için olası kastı yeterli bulmamaktadır.

Mala Zarar Verme Suçu Taksirle İşlenebilir Mi?

Mala zarar verme taksir ile değil genel kastla işlenir. Yargıtay olası kastı bile çoğu zaman suçun oluşması için yeterli bulmazken söz konusu suçun taksirle işlenmesi mümkün değildir.

Mala Zarar Verme Suçu ve Tazminat Davası

Mala zarar verme suçu ile işlenen fiil aynı zamanda bir haksız fiil teşkil eder. Bu nedenle mala zarar verme suçu işleyen kişi veya kişilere zararın giderilmesi için tazminat davası açılabilir. Mala zarar verme suçundan kaynaklanan tazminat davası  ayrıca açılabileceği gibi mala zarar verme davasındaki ceza hâkiminden de istenebilir.

Mala Zarar Verme Suçunda Şikâyet Süresi

Mala zarar verme suçunun temel şekli şikâyete bağlıdır. Bunun anlamı mağdur şikâyette bulunmadığı müddetçe davanın açılamayacağıdır. Mala zarar verme suçunda şikâyet süresi mağdurun şikâyette bulunma hakkının olduğunu öğrenmesinden veya fail ya da fiili öğrenmesinden itibaren 6 aydır.

Mala zarar verme suçunun nitelikli hali söz konusu ise suç bu sefer şikâyete bağlı bir suç olmayacaktır. Bu durumda savcılık kendiliğinden ceza davasını açar. Ancak burada da suçun savcılık tarafından kendiliğinden soruşturulması için öngörülen süre 8 yıldır. Bu süre zamanaşımı süresidir.

Mala Zarar Verme Suçunda Zamanaşımı ve Uzlaştırma

Mala zarar verme suçunun temel şeklinde soruşturma açılmadan önce bir uzlaştırma protokolü uygulanması öngörülmüştür. Eğer taraflar aralarında anlaşamazlarsa ancak o zaman ceza davası açılabilir. Mala zarar verme suçunda şikâyet süresi 6 aydır. mala zarar verme suçunun nitelikle halindeyse yukarıda belirttiğimiz gibi savcının dava açma zamanaşımı süresi 8 yıldır.

Mala Zarar Verme Suçunun Cezası Adli Para Cezasına Çevrilebilir Mi?

Mala zarar verme suçunun cezası adli para cezasına çevrilebilir veya şartlarını da sağlıyorsa hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir. Ancak eğer ceza para cezasına çevrilmişse o zaman hükmün açıklanmasının geri bırakılması cezası verilmeyebilir.

Mala Zarar Verme Suçu ve Etkin Pişmanlık

Etkin pişmanlık mala zarar verme suçu için cezada bir indirim nedenidir. Buna göre henüz sanık hakkında dava açılmadan mağdurun zararı giderilmişse cezası 2/3 oranında indirilir. Dava açılmışsa ancak hüküm verilmemişse ve sanık bu aşamada mağdurun zararını gidermişse o zaman da hâkim cezayı ½ oranında indirebilir. Mala zarar verme suçunda etkin pişmanlıktan faydalanırken muhakkak ceza avukatı yardımı alınmalıdır.

Mala Zarar Verme Davası Nasıl Açılır?

Mala zarar verme şikâyete bağlı bir suç olduğu için davanın açılması için öncelikle mağdurun mala zarar verme suç duyurusunda bulunması gerekir. Eğer suç temel halindeyse dava açılmadan önce mala zarar verme uzlaşma prosedürü uygulanır. Taraflar uzlaşma aşamasında anlaşamazlarsa ancak o zaman ceza dava açılacaktır. Mala zarar verme suçu ispat edilmesi ve mala zarar verme şikâyet dilekçesi işlemleri için bir ceza avukatıyla görüşülmesi mantıklı olacaktır. Topo Hukuk Bürosu uzman ceza avukatları ile mala zarar verme suçu konusunda profesyonel destek vermektedir. Bize sorularınızı danışma formundan iletebilirsiniz.

Mala Zarar Verme Suçu Hakkında Yargıtay Kararları

Mala zarar verme suçu hakkında Yargıtay kararlarından bazıları şunlardır:

1. Yargıtay 9. Ceza Dairesi 2012/33 E. 2012/12011 K. sayılı kararında, komşusunu kendi bahçesine taşan ağaç dallarıyla ilgili önlem alması için uyaran ancak komşusu önlem almayınca oradaki ağaçları kesen adamın mala zarar verme suçu işlemediğine hükmetmiştir.
2. Yargıtay 9. Ceza Dairesi 2012/903 E. 2012/11338 K. sayılı kararında, Vakıfbank bir kamu bankası olmadığı için Vakıfbank ATM’sine yapılan saldırının da mala zarar verme suçunun nitelikli halini oluşturmayacağına hükmetmiştir. Ayrıca Yargıtay 9. Ceza Dairesi 2012/2231 E. 2012/10565 K. sayılı kararında, Ziraat Bankası bir kamu bankası olduğu için Ziraat ATM’sine yapılan saldırıyı suçun nitelikli hali saymıştır.
3. Yargıtay 2. Ceza Dairesi 2013/31868 E. 2014/23837 K. sayılı kararında, hırsızlık suçunun konusunu oluşturan arabayı çalarken ona zarar veren hırsız hakkında ayrıca mala zarar vermeden de ceza verilmeyeceğine hükmetmiştir.