İçindekiler
Reddi Miras (Mirasın Reddi) Nedir?
Reddi miras, diğer bir ismiyle mirasın reddi, mirasbırakanın ölümü üzerine yasal veya atanmış mirasçıların terekenin meydana getirdiği her türlü hak ve yükümlülüğü reddetmesidir. Kanuni veya atanmış mirasçılar mirasbırakanın ölümünden sonra açıklayacakları bir irade beyanı ile mirası reddedebilirler. Bu red herhangi bir şarta bağlanmadan ve mirasın tümüne yönelik olmalıdır. Murisin borçlarını reddedip malvarlığı değerlerini kabul etmek şeklinde bir ret söz konusu değildir.
Mirasbırakanın ölümüyle birlikte terekedeki hak ve borçlar bir bütün olarak ve kendiliğinden mirasçılara geçer. Bu anlamda mirasbırakanın sadece malvarlığı değerleri değil borçları da mirasçılara geçecektir. Mirasçılar terekedeki borçlardan diğer mirasçılar ile birlikte müteselsilen sorumludur ancak terekedeki malvarlığı değerlerinin tereke borçlarını ödemeye yetmemesi halinde kendi malvarlığı değerleriyle şahsen sorumlulukları da doğacaktır. Bununla birlikte mirasın reddi durumunda mirasbırakandan kalan her türlü alacak ve borç reddedilmiş olacaktır. Bu işlem genellikle terekenin borca batık olması halinde yapılmakta, mirasçılar mirasbırakanın borçlarını ödemek istememektedir.
TMK m. 605 uyarınca mirasın reddi; gerçek red ve hükmen red şeklinde ikiye ayrılmaktadır. Mirasın gerçek reddi mirasçıların mirası reddetmek için yerine getirmeleri gereken bir prosedür öngörürken mirasın hükmen reddi karine olarak kabul edilmiştir. Mirasın gerçek reddinin ve hükmen reddinin ne şekilde yapılacağını aşağıda mirasın reddi nasıl yapılır sorusunu açıklarken inceleyeceğiz.
Reddi Miras Nasıl Yapılır?
“Reddi miras nasıl yapılır?” sorusunun cevabı mirasın gerçek reddi ve mirasın hükmen reddi bakımından farklılık arz etmektedir.
Reddi miras dendiğinde mirasın gerçek reddi anlaşılır. Mirasın gerçek reddinde yasal veya atanmış mirasçı mirasbırakanın son yerleşim yerinde bulunan Sulh Hukuk Mahkemesi’ne yapacağı yazılı veya sözlü bir beyanla mirastan vazgeçebilir. Yukarıda da belirttiğimiz üzere red beyanının kayıtsız ve şartsız olması gerekmektedir. Sulh hâkimi yapılan beyanı tutanakla kayıt altına alır.
Mirasın hükmen reddi nasıl yapılır? Mirasın hükmen reddinde mirasçının mirası reddettiğine dair ayrıca bir beyanda bulunmasına gerek yoktur zira kanun belirtilen hallerde mirasçının mirası reddettiğini karine olarak kabul etmiştir. Bu haller mirasbırakanın ölümü tarihinde borçlarını ödemekten aciz olduğunun açıkça belli olması veya bunun resmen tespit edilmiş olmasıdır.
Reddi Miras Zamanaşımı Süresi
Zamanaşımı 3 aydır. Bu süre kanuni mirasçılar bakımından mirasbırakanın ölümüyle birlikte başlar; atanmış mirasçılar bakımından ise eğer kişi mirasçı olduğunu daha önceden biliyorsa mirasbırakanın ölümüyle birlikte aksi takdirde mirasbırakanın tasarrufunun kendilerini bildirildiği tarihte başlayacaktır. Kanuni mirasçılar mirasbırakanın ölümünü daha sonra öğrendiklerini ispat ettikleri takdirde 3 aylık süre mirasbırakanın ölümünü öğrendikleri tarihten itibaren başlayacaktır. Kanuni ve atanmış mirasçılar bu 3 aylık süre içerisinde mirası reddetmemişlerse mirası kabul etmiş sayılacaklardır.
Belirtmek gerekir ki söz konusu 3 aylık süre mirasın gerçek reddi bakımından söz konusudur. Mirasın hükmen reddinde zaten kanun karine olarak mirasçıların mirası reddettiğini kabul ettiği için herhangi bir süre söz konusu değildir. Ancak mirasçılar yine de ileride meydana gelebilecek uyuşmazlıkların önüne geçebilmek için mahkemeden mirasın tespitini talep edebilirler.
Reddi Miras İçin Gerekli Belgeler
Reddi miras için gerekli belgeler mirasçının son yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesi’nden alınacak bir veraset ilamı ile yine aynı mahkemeye mirasın reddi dilekçesiyle yapılacak başvurudan ibarettir. Veraset ilamı kişinin mirasçı olduğunu belirten belgedir. Mirasın reddi dilekçe örneği için bir miras avukatıyla görüşülmesi gerekmektedir.
Reddi miras davası için veraset ilamı dışında ek bir belgeye ihtiyaç duyulmasa da terekedeki malların neler olduğunun etraflıca araştırılması gerekir. Bunun en iyi yolu bir terekenin tespiti davası açmaktır. Terekedeki pasiflerin yani borçların, aktiflerden yani alacaklardan fazla olması durumunda davanın açılması önerilmektedir.
Mirasın Reddi Halinde Miras Kime Kalır?
“Mirasın reddi halinde miras kime kalır?” sorusunun cevabı mirası reddeden mirasçının kanuni mirasçı veya atanmış mirasçı olması bakımından farklılık arz edecektir.
Kanuni mirasçılar bakımından mirasçılardan birinin veya birkaçının mirası reddetmesi halinde miras sanki mirası reddeden mirasçı mirasbırakandan ölmüş gibi paylaştırılacak ve mirası reddeden mirasçının miras payı kendi alt soyuna geçecektir. Mirası reddeden mirasçının altsoyunun da mirası reddetmesi ve geriye mirasçı kalmaması durumunda mevcut alacak ve borçlar için iflas hükümleri uygulanacaktır. Mirası reddeden mirasçı hâkimden kendinden sonraki pay sahiplerine mirası reddedip reddetmeyeceklerini sormasını isteyebilir. Mirasçılar bu bildirime 30 gün içinde cevap vermelidir aksi takdirde mirası reddetmiş sayılacaklardır.
Atanmış mirasçılar mirasın reddi talebinde bulunmuşsa ne olur? Mirası reddeden atanmış mirasçının miras payı zümre sistemi esas alınarak sırasıyla mirasbırakanın en yakın yasal varislerine geçecektir. Ancak burada ince bir ayrım vardır. Yasal mirasçı mirası reddetse bile altsoyu mirastan hak talep edebilmektedir. Oysa atanmış mirasçı reddi miras talebinde bulunduğunda atanmış mirasçının varisleri mirastan hak talep edemezler.
Mirasın Reddinde Alacaklıların Haklarının Korunması
Türk Medeni Kanunu reddi miras durumunda mirasbırakanın alacaklılarını değil mirası reddeden mirasçının alacaklılarını korumuştur. Buna göre mirası reddeden bir mirasçının sahip olduğu malvarlığı değerleri kendi borçlarını ödemeye yetmiyorsa ve mirası kabul etmesi halinde malvarlığı değeri artacak ve borçlarının bir kısmını veya tamamını ödeyebilecek hale gelecekse; alacaklılar veya iflas idaresi mirasın reddinden itibaren altı ay içinde reddi mirasın iptali davası açabilirler. Ancak mirası reddeden mirasçı kendilerine yeterli bir güvence vermişse artık bu davayı açamazlar.
Reddi Miras Emekli Maaşı Almaya Engel Midir?
“Reddi miras emekli maaşını etkiler mi?”, “Reddi miras beyanında bulunulduğunda mirasbırakandan kalan emekli maaşı alınabilir mi?”, “Mirasın reddi hali, emekli maaşını almaya engel midir?” soruları bu konu ile ilgili en çok sorulan sorulardandır.
Kişinin ölümüyle birlikte emekli aylığı da kesilir. Halk arasında her ne kadar “babamın emekli aylığını aldım”, “kocamın emekli aylığı bana bağlandı” şeklinde söylense de esasında mirasçılara geçen emekli aylığı değil ölüm aylığıdır. Ölüm aylığı terekeye bağlı bir hak değildir, direkt olarak mirasçıların üzerinde doğar. Dolayısıyla mirası reddetmek ölüm aylığı almaya engel olmayacaktır.
Davada Yetkili ve Görevli Mahkeme
Davada yetkili mahkeme mirasbırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir. Bu hüküm kesin yetki kurallarından olup davanın başka bir yerde açılması davanın reddi sonucunu doğuracaktır. Görevli mahkeme ise Sulh Hukuk Mahkemesi’dir. Görev kamu düzeninden olduğu için yine görevli mahkeme dışında başka bir mahkemede bu davanın açılması davanın reddi sonucunu doğuracaktır.
Mirasbırakanın Ölümünden Önce Noterden Miras Reddedilebilir mi?
Davanın açılabilmesinin ilk şartı mirasbırakanın ölmüş olmasıdır. Dolayısıyla mirasbırakanın sağlığında mirasçının mirası reddetmesi mümkün değildir. Ancak bunun için mirastan feragat kurumu öngörülmüştür. Buna göre mirasbırakan ve mirasçı yapacakları bir mirastan feragat sözleşmesi ile mirasçının mirasçılık sıfatının kaldırılmasını kararlaştırabilirler. Mirastan feragat sözleşmesi sulh hâkimi, noter veya kanunla kendisine yetki verilmiş bir memurun önünde ve iki şahitle birlikte yapılır.
Reddi Miras Davası Ne Kadar Sürer?
Reddi miras davası ne kadar sürer? Reddi miras davasının ne kadar süreceği mirasın gerçek reddi ve mirasın hükmen reddine göre farklılık göstermektedir. Mirasın gerçek reddinde dava süresi yaklaşık 3 aydır, mirasın hükmen reddindeyse bu süre 14-15 aya kadar çıkabilmektedir. Dava süresince bir miras avukatıyla çalışılması zaman tasarrufu açısından önem arz etmektedir.
Reddi Miras (Mirasın Reddi) Dilekçesi
Mirasın reddi dilekçesi, veraset ilamıyla birlikte reddi miras davası açmada kullanılacak iki belgeden biridir. Reddi miras dilekçe örneği ve miras hukuku alanı içerisinde bulunan miras davaları konusunda uzman olarak ilgilenen Topo Hukuk Bürosu miras davası avukatlarına tüm sorularınızı danışma formunu doldurarak ulaşabilirsiniz.