Vasiyetname Nedir? Nasıl Yazılır & Hazırlanır & Düzenlenir?

Vasiyetname Nedir?

Vasiyetname nedir sorusu miras hukuku ile ilgili araştırma yapanların en çok sordukları sorulardan birisidir. Ancak vasiyetname nedir sorusuna cevap verebilmek için öncelikle vasiyet nedir sorusuna cevap vermek gerekmektedir. Vasiyet bir kimsenin ölümünden sonra geçerli olmak üzere hazırladığı kendi mallarının nasıl paylaştırılacağına ilişkin irade beyanıdır. Vasiyet sözlü veya yazılı şekilde yapılabilir. Yazılı şekilde yapılan vasiyette üzerinde vasiyetin yazılı olduğu belgeye vasiyetname denir. Vasiyetnamedeki tasarruflar mirasbırakanın ölümünden sonra geçerli olacağı için vasiyetname hazırlamak ölüme bağlı bir tasarruf işlemidir.

Vasiyetname Nasıl Yazılır, Nasıl Hazırlanır, Nasıl Düzenlenir?

Vasiyetname bir kimsenin ölümünden sonra geçerli olmak üzere hazırladığı kendi mallarının nasıl paylaştırılacağını öngören yazılı irade beyanıdır. Peki vasiyetname nasıl yazılır örnek, vasiyetname nasıl hazırlanır, vasiyetname nasıl düzenlenir? Vasiyetname hazırlanırken dikkat edilmesi gereken ilk husus mirasbırakanın arzu ve istekleridir. Vasiyetnamedeki hususlar mirasbırakanın son arzu ve isteklerine göre yorumlanmalıdır. İkinci olarak mirasbırakan vasiyetnamesini hazırlarken kanunda belirtilen saklı pay sahibi mirasçılarının haklarını gözetmek durumundadır. Mirasbırakan saklı pay sahibi mirasçılarına paylarını verdikten sonra başka kişilere, kurumlara, vakıflara veya derneklere de mirasından pay bırakmak isteyebilir. Bu durumda vasiyetnamesinde bu kişileri de mirasçı olarak gösterir. Mirasbırakanın kanunda belirtilen mirasçılara ek olarak başka mirasçılar da belirlemesine iradi mirasçılık denir.

Vasiyetname Hazırlama Şartları

Vasiyetname hazırlamak için birtakım şartların gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Buna göre vasiyetname geçerliliği için aranan vasiyetname şartları şunlardır:

1. Vasiyetname hazırlayacak olan kişi ayırt etme gücüne sahip olmalıdır.
2. Vasiyetname hazırlayacak olan kişi 15 yaşını doldurmuş olmalıdır.
3. Vasiyetname bizzat mirasbırakan tarafından hazırlanmalıdır. Vasiyetname hazırlamak kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan olduğu için yasal temsilci veya vekili aracılığıyla vasiyetname hazırlanmasına imkân yoktur.
4. Vasiyetname hazırlanırken mirasbırakanın iradesinin hile, aldatma veya korkutma ile sakatlanmış olmaması gerekir. Eğer hile, aldatma veya korkutma halleri mevcut ise mirasçılar mirasın iptali için dava açabilirler. Miras iptali davasında hak düşürücü süre 1 yıldır. 1 yıllık hak düşürücü süreden kasıt söz konusu sürenin dolmasıyla artık dava açılamayacağıdır.
5. Vasiyetname hazırlanırken kanuni şekil şartlarına uyulmalıdır.
6. Vasiyetnamenin anlaşılır olması gerekir. Vasiyetname üzerinde tereddüde düşülen hususlar varsa bu hususların yorumlanmasında mirasbırakanın son arzu ve istekleri dikkate alınır.
7. Vasiyetname kanuna ve ahlaka aykırı olmamalıdır. Örneğin hiç hamile kalmaması şartıyla kızına ev bırakan babanın vasiyeti ahlaka aykırı olduğu gerekçesiyle geçersiz olacaktır.

Vasiyetname hazırlamak için tam ehliyetli olmaya gerek yoktur. Ayırt etme gücüne sahip olmak ve 15 yaşını doldurmuş olmak şartlarını sağladıkları müddetçe sınırlı ehliyetsizler de vasiyetname hazırlayabilirler.

Vasiyetname Çeşitleri

Türk Medeni Kanunu “Miras Hukuku” başlıklı üçüncü kitabında vasiyet nasıl yazılır sorusunun cevabını üç usul göstererek vermiştir. Buna göre vasiyetname üç şekilde hazırlanabilir:

1. Sözlü vasiyetname. Sözlü vasiyetname ancak resmi vasiyetname veya el yazısı ile vasiyetname hazırlanmasının mümkün olmadığı olağanüstü durumlarda yapılabilir. Olağanüstü durumlara yakın ölüm tehlikesi veya savaş hali örnek olarak verilebilir. Mirasbırakan vasiyetini iki şahit önünde açıklar. Şahitlerin ayırt etme gücüne sahip olmaları ve mirasbırakan il bir akrabalıklarının bulunmaması gerekir. Sözlü vasiyetnamede şahitlerin okuryazar olmasına ise gerek yoktur. Mirasbırakan vasiyetini şahitlere açıkladıktan sonra şahitlerin bu vasiyeti en yakın sulh mahkemesine veya asliye mahkemesine bildirmeleri gerekir. Sulh mahkemesine veya asliye mahkemesine yapılacak bildirimlerin yazılı şekilde yapılması zorunlu değildir. Söz konusu bildirim sözlü beyan şeklinde de olabilir.
2. El yazısı ile vasiyetname. El yazısı ile vasiyetnamede adından da anlaşılacağı üzere mirasbırakanın vasiyetini kendi el yazısı ile yazması esastır. Başkasının el yazısı ile yazılan metnin imzalanması veya miras bırakanın kendisinin daktilo, bilgisayar vb. araçlarla vasiyetname hazırlayıp bunları imzalaması el yazısı ile vasiyetname bakımından geçerli değildir. El yazısı ile vasiyetnamede metnin tamamının mirasbırakanın el yazısı ile yazılması şartının yanında imzanın ve tarihin de mirasbırakanın el yazısı ile atılması gerekir. Sözlü vasiyetname veya resmi vasiyetnamede farklı olarak el yazısı ile vasiyetnamenin şahitler huzurunda hazırlanması gerekmez. Ancak söz konusu vasiyetname notere, sulh hâkimine veya yetkili memura tevdi edilebilir. El yazısı ile vasiyetnamede tevdi de bir geçerlilik şartı değildir.
3. Resmi vasiyetname. Resmi vasiyetname noter, sulh hâkimi veya kanunen yetkili kılınmış başkaca bir memur ile hazırlanan vasiyetnamedir. Mirasbırakan hazırladığı vasiyetnameyi yetkili makamlara onaylatabileceği gibi söz konusu makamlar da mirasbırakanın arzu ve istekleri doğrultusunda vasiyetname örnekleri hazırlayabilirler ve mirasbırakan bu vasiyetname örneğini okuyup imzalayabilir. Resmi vasiyetname hazırlanırken iki şahidin hazır olarak bulunması gerekmektedir. Şahitler ayırt etme gücüne sahip, okuryazarlığı bulunan ve mirasbırakan ile akrabalık ilişkisi bulunmayan kişiler olabilirler.

Vasiyetname İçin Gerekli Belgeler

Vasiyetname hazırlamak için gerekli herhangi bir belge mevcut değildir. Kişi şekil şartlarına uyduğu ve şahitlerini sağladığı müddetçe hiçbir belgeye gerek kalmadan vasiyetname hazırlayabilir. Ancak bazen kişinin ayırt etme gücünün yerinde olup olmadığını anlamak için yetkili makamlarca sağlık raporu istenebilir. Böyle durumlarda yetkili merciden alınacak bir sağlık raporuyla ayırt etme gücüne sahip olunduğunun ve vasiyetname hazırlama ehliyetinin bulunulduğunun ispat edilmesi gerekir.

Vasiyetname Geçerliliği Süresi

Vasiyetnamenin geçerliliği ile ilgili herhangi bir vasiyetnamenin geçerlilik süresi mevcut değildir. Bu nedenle vasiyetname kaç yıl geçerlidir, vasiyetnamenin açılmasından kaç yıl sonra vasiyetname geçersiz hale gelir gibi sorular cevabı olmayan sorulardır. Ancak her ne kadar vasiyetnamenin geçerliliği için öngörülen bir süre olmasa da vasiyetnamenin geçerliliğini etkileyen birtakım haller mevcuttur. Buna göre vasiyetnameyi geçersiz hale getiren haller şunlardır:

1. Yeni bir vasiyetname hazırlamak. Mirasbırakanın vasiyetname hazırladıktan sonra usulüne uygun şekilde başka bir vasiyetname daha hazırlaması durumunda önceki vasiyetname geçersiz olur.
2. Vasiyetnameyi yok etmek. Mirasbırakan hazırladığı vasiyetnameyi yok etme imkânına sahiptir. Peki kaza ile veya üçüncü kişilerin kusuru ile resmi vasiyetname bozulur mu? Kaza ile yok edilen vasiyetnamelerde ve üçüncü kişilerin kusuru ile yok olan vasiyetnamelerde eğer yok olan vasiyetnamenin içeriğine ulaşılması mümkün değilse vasiyetname yok edilmiş olur. Ancak böyle durumlarda her zaman tazminat davası açmak mümkündür.
3. Sonradan yapılan tasarruflar ile vasiyetten dönmek. Mirasbırakan vasiyetini hazırladıktan sonra hazırladığı vasiyetnameye aykırı tasarruflarda bulunursa söz konusu vasiyetname geçerliliğini yitirir.

Ancak hemen belirtmek gerekir ki yukarıda sayılan üç hal dışında vasiyetnamenin iptali davası ile de vasiyetnameyi iptal etmek mümkündür. Vasiyetnamenin iptali davasını mirasbırakanın ölümünden sonra mirasın iptal edilmesinde menfaati bulunan mirasçılar veya bunların alacaklıları açabilirler.

Vasiyetname hazırlama, vasiyetnamenin iptali, vasiyetnamenin tenfizi, vasiyetnamenin açılması gibi hukuki işlemlerle ilgili uzun yıllardır profesyonel hukuki destek veren Topo Hukuk Bürosu miras avukatları danışma formundan sorularınızı sorabilirsiniz.