veraset ilami nedir

Veraset İlamı Nedir?

Veraset ilamı mirasçıların bu niteliklerini tespit eden ve tereke üzerinde tasarrufta bulunmalarına imkan veren mirasçılık belgesidir. Türk Medeni Kanunu kapsamında düzenlenen bir husustur. 

Kanunun 598.maddesinde düzenlenen belge, mirasçıların tereke üzerinde fiili hakimiyetini sağlayabilmeleri amacıyla verilen bir koruma önlemidir. 

İlam adına belge düzenlenen kişi lehine bir mirasçılık sıfatı yaratmaz. Bu belge yalnızca var olan mirasçılığın ispatına yarar. Bu sayede mirasçı tereke üzerinde tasarrufta bulunabilecektir. 

Hangi Durumlarda İhtiyaç Duyulur?

“Mirasçılık belgesine hangi durumlarda ihtiyaç duyulur” önemli bir sorudur. Zira mirasbırakanın ölümünün ardından mirasçılar bu belgeyi almalarının gerekli veya zorunlu olup olmadığını merak etmektedir. 

Bilindiği üzere mirasbırakanın ölümünden sonra tereke malları kanun gereği kendiliğinden mirasçılara intikal etmektedir. Fakat mirasçıların tereke malları üzerinde tasarrufta bulunabilmeleri için mirasçı olduklarını ispata yarayacak bir belgeye ihtiyaç duymaları ihtimal dâhilindedir. Örneğin mirasçıların mirasbırakanın bankadaki parasını çekmek istemesi, tapuda işlem yapabilmesi, mirasbırakanın borçlularından alacak talep edilebilmesi gibi durumlarda ispata ihtiyaç duyulacaktır.

Mirasçılık sıfatının ispatı sorunun çözümü amacıyla mirasçılara TMK kapsamında veraset ilamı adı verilen mirasçılık belgesi verilmektedir. Fakat bu ilamı vermede yetkili mahkeme bunu kendiliğinden gerçekleştirmemekte, Kanuna göre ilgilinin başvurusu üzerine vermektedir.  

Süresi Ne Kadardır?

TMK’da belge süresi adı altında bir süre belirtmemiştir. Mirasçılar mirasbırakanın ölümünden sonra herhangi bir zamanda belgeyi almak amacıyla noter veya sulh mahkemesine başvuruda bulunabilecektir. 

Öte yandan TMK, itiraz süresi öngörmüş olup bu süre bir aydır. Bu süre mirasçı atamanın ya da yapılan ölüme bağlı tasarrufun itiraz hakkı olanlara bildirildiği tarihten itibaren başlayacaktır.

Veraset İlamı Dilekçesi Nasıl Hazırlanır?

Dilekçe, hasımsız olarak görevli merciye yöneltilerek açılmalıdır. Öte yandan davacı mirasçılardan herhangi biri olabilir. Kanun veraset belgesi alınabilmesi için mirasçıların birlikte başvurması şartı koymamıştır. 

Davacı dilekçesinde ad soyadı ile birlikte TC Kimlik numarası ve adresini de belirtmelidir. Zira davaya ilişkin tebliğler bu adrese yapılacaktır. Dava konusu ilam talebi olup talebe ilişkin bilgiler dilekçenin açıklama bölümünde belirtilmelidir. Açıklamalar murisin ölüm tarihini, mirasçılarını ve mahkemeden ne talep edildiğini içermelidir. 

Dilekçe hazırlanırken mahkemenin veraseti tespit etmesi amacıyla aile nüfus kayıt örnekleri ek olarak sunulmalıdır. 

Mirasçıların ileri tarihlerde tereke malları üzerinde tasarrufta bulunmak istemeleri halinde birtakım resmi kurumların belge olmadan işlem yapmayacağı unutulmamalıdır. Bu sebeple mirasçılık belgesi alabilmek için mahkemeye yapılan başvurularda talebin doğru ve açıkça belirtilmesi önem arz etmektedir. 

Mirasçılık belgesi alınmasının temelinde iyi yazılmış bir veraset ilamı dilekçesi bulunduğu dikkate alınmalıdır. Makalemizde bu amaçla siz değerli okurlarımıza veraset ilamı dilekçe örneği de sunuyoruz. Dilerseniz b işlemleriniz için deneyimli miras avukatlarımıza iletişim sayfasından ulaşabilirsiniz. 

Veraset İlamı Dilekçe Örneği

… SULH HUKUK MAHKEMESİ HAKİMLİĞİNE

DAVACI : Ad Soyad, TC Kimlik No, Adres

DAVALI : Hasımsız

DAVA KONUSU : Mirasçılık belgesi verilmesi talebidir. 

AÇIKLAMA :

1- … ili … ilçesi … hane … cilt … aile sıra nolu nüfusa kayıtlı annem … 12/03/2020 tarihinde vefat etmiştir. Vefatının ardından geriye kanuni mirasçı olarak yalnızca çocukları kalmıştır. 

2- Murisin başka bir kanuni mirasçısı olmayıp tespit edilen herhangi bir ölüme bağlı tasarrufu da bulunmamaktadır. 

3- Muristen geriye kalan taşınmazlara ilişkin veraset ve intikal vergisi için vergi dairesine verilmesi gereken veraset beyannamesi ile diğer tasarrufları yerine getirebilmemiz açısından mahkemenizden ilam talep etme zarureti doğmuştur. 

HUKUKİ NEDENLER : Türk Medeni Kanunu madde 598 ve ilgili mevzuat.  

SONUÇ VE TALEP : Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle muris …’in mirasçılarını gösterir veraset belgesinin tarafımıza verilmesini talep ederim. ../../.. 

DAVACI

İMZA

Veraset İlamı Nereden Alınır?

İlam, bir mahkeme kararı olması dolayısıyla görevli mahkemeden alınabilecek bir belgedir. Görevli mahkeme sulh hukuk mahkemeleridir. Ancak kanun koyucu mahkemelerin iş yükünün azaltılması amacıyla mirasçıların mirasçılığına ilişkin belgenin noterlikten de alınabileceğini belirtmiştir. Fakat bu şekilde noterlikten verilecek belgenin ilam niteliği taşımayacağı unutulmamalıdır. 

Sıkça Sorulan Sorular

Veraset İlamı Yetkili Mahkeme Hangisidir?

Veraset ilamı yetkili mahkeme hususunda bir sınırlama olmayıp görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesidir. Yetki kurallarının belirlendiği HMK’da “mirasçılardan her birinin oturduğu yer mahkemesi de yetkilidir.” denilmek suretiyle davanın ölenin son yerleşim yeri dışında da açılabileceği belirtilmiştir. 

Yargıtayda yetkili mahkeme hususunda davanın her yerde açılabileceğini kabul etmektedir. 

Veraset İlamı Noterden Nasıl Alınır?

Veraset ilamının nasıl alınacağına ilişkin TMK m.598’de “Başvurusu üzerine yasal mirasçı olduğu belirlenenlere … noterlikçe mirasçılık sıfatlarını gösteren belge verilir.” öngörülmüştür. Buna göre mirasçılık belgesi talep etme hakkını haiz olanlar gerekli evraklar ile notere başvurmalıdır. İlgili belgenin gerekli evrakları Kanunun ilgili maddesinde de belirtildiği üzere temel olarak ilgililerin yasal mirasçı olduğunun belirlenmesine yarayacak olan evraklardır. 

Başvuru üzerine noter nüfus kayıtlarını inceleyerek başvuruda bulunanların yasal mirasçılık sıfatlarını tespit etmesinin ardından mirasçılık belgelerini verecektir. 

Ancak Kanunda vasiyetname gibi vasiyete yahut mirasçı atamaya ilişkin bir ölüme bağlı tasarrufun varlığı halinde belgenin sulh mahkemesince verileceği 598.maddenin 2.fıkrasında ayrıca belirtilmiştir. Yapılan başvurunun ardından murise ait bir ölüme bağlı tasarruf, örneğin vasiyetname bulunması halinde noter talebi reddederek mahkemeye yönlendirecektir. 

Veraset İlamı için Gerekli Evraklar Nelerdir?

Sulh mahkemesinden alınacak gerekli belgeler:

  1. Dilekçe
  2. Nüfus Kayıt Örneği
  3. Nüfus kayıtlarında buna ilişkin bir belge olmaması halinde ölümü ispat edecek belge veya murisin gaip olması halinde mahkemenin vermiş olduğu gaiplik kararı
  4. Varsa vasiyetname veya diğer ölüme bağlı tasarruf belgesi. 

Noterlikten mirasçılık belgesi gerekli evrakları:

  1. TC Kimlik No yazılı kimlik belgesi
  2. Nüfus Kayıt Örneği
  3. Noterlikten verilecek başvuru formu. 

Noterden mirasçılık belgesi talep edildiğinde murisin vasiyetnamesi bulunması halinde noterin talebi gerekçeli bir ret belgesi vermek suretiyle reddederek sulh mahkemesine yönlendireceği unutulmamalıdır. 

E-Devlet Üzerinden Veraset İlamı Sorgulama Yapılabilir mi?

Evet, E-Devlet üzerinden sorgulama yapılabilir. 

Veraset İlamı Sorgulama Nasıl Yapılır?

Sorgulama işlemleri E-Devlet üzerinden online olarak yapılmaktadır. Bunun için E-Devlet uygulaması veya web sitesinde bulunan Veraset İlamı Sorgulama sayfasına giriş yapmanız yeterlidir. Hizmetten TC Kimlik Numaranız ile faydalanabilirsiniz.

Veraset İlamı Kaç Günde Çıkar?

Belgenin TMK uyarınca noterlikten veya sulh hukuk mahkemesinden talep edilebildiğini yukarıda belirtmiştik. Veraset ilamı kaç günde çıkar sorusu da talebin hangi mercie yapıldığına ilişkin olarak değişiklik gösterecektir. 

Sulh hukuk mahkemesine yapılan başvuru neticesinde dilekçenin mahkemeye sunulmasından itibaren yaklaşık olarak bir hafta içinde bu belge verilebilmektedir. Bununla beraber noterlikten mirasçılık belgesi talep edilmesi halinde belge aynı gün içerisinde mirasçılara verilebilecektir. 

Belgenin alınması sürecinin kısa sürede tamamlanması hukuki usul ve işlemlerin mirasçılara düşen gereklerinin doğru yürütülmesi ile mümkün olacaktır. Bu sebeple mirasçıların veraset ilamı işlemlerini alanında uzman miras hukuku avukatları ile birlikte yürütmesini tavsiye etmekteyiz. 

Veraset İlamı ile Mirasçılık Belgesi Arasındaki Fark Nedir?

Veraset ilamı ile mirasçılık belgesi arasındaki fark belgenin niteliğinden ibarettir. Bu belge, adından da anlaşılacağı üzere ilam niteliğinde olup bir mahkeme kararını ifade etmektedir. Noter tarafından verilecek bir belgenin mahkeme kararı niteliğini haiz olması beklenemez. Ancak Medeni Kanun mirasçıların bu niteliklerini tespit etmek amacıyla notere başvurmalarına da imkan tanımıştır. Dolayısıyla mirasçılığın tespiti amacıyla noterden alınacak bir belge veraset ilamı değil mirasçılık belgesi olarak adlandırılacaktır. 

Veraset İlamı Ücreti Ne Kadar?

Veraset ilamı noter ücreti 136,00 TL olup iki adet alınması halinde 153,00 TL ödeme yapılacaktır. Bununla beraber mirasçılık belgesi noter harcı 2020 yılında 113,30 TL olarak belirlenmiştir.

Veraset İlamı Cezası Mevcut mu?

TMK ve diğer mevzuatta herhangi bir veraset ilamı cezası öngörülmemiştir. Mirasçılar herhangi bir süre içerisinde cezaya tabi olmadan belge talep edebilecektir.

Ceza, ancak vergi ödemelerine ilişkin olarak VUK kapsamında söz konusu olabilecektir. VUK uyarınca kendisine veraset yoluyla mal intikal edenlerin ödemesi gereken veraset ve intikal vergisi için öncelikle vergi beyannamesi verilmelidir. Beyannamenin verilebilmesi için ilama ihtiyaç duyulacaktır. Aksi halde vergi hukuku mevzuatı kapsamında vergi mükelleflerinin cezalandırılabilecektir. 

Veraset İlamı Nüfus Müdürlüğünden Alınabilir mi?

Hayır, nüfus müdürlüğünden alınamaz. Zira Kanunda sulh mahkemeleri ile noterlikten talep edilebileceği açıkça belirtilerek yetkili merciler sınırlandırılmıştır.  

Ancak belgenin alınabilmesi için noterlik veya sulh mahkemelerine yapılan başvurularda aile nüfus kaydının sunulması gerekmektedir. Aile nüfus kaydı ise nüfus müdürlüklerinden alınabilir. Böylece esi alınamayacaksa da ilamın alınması için gerekli belgelerden biri nüfus müdürlüklerinden temin edilecektir. 

İşlemlerin kural olarak avukattan destek almadan bireysel olarak yürütülmesi mümkündür. Ancak mirasçılık belgesi ile birlikte mirasa ilişkin diğer işlemlerin yürütülmesi hususunda miras hukuku avukatından destek almak faydalı olmaktadır. 

Topo Hukuk Bürosu alanında uzman miras avukatları ile müvekkillerine danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermektedir. Veraset ilamı işlemleriniz ve miras hukuku davaları için avukat desteği almak adına iletişim sayfasından bizlere ulaşabilirsiniz. 

Yayım tarihi: 23 Ara 2015