Yabancı oturma izni , birtakım sebeplerle Türkiye’ye yerleşecek kimselerin almaları zorunlu olan ikamet iznidir. Türkiye’ye pasaport veya pasaport yerine geçen bir belgeyle giriş yapan yabancılar ülkemizde, geldikleri ülkeye uygulanan vize veya vize muafiyeti süresince kalabilirler. Vize veya vize muafiyeti ile gelen yabancılar bir seferde en çok 30, 60, 90 gün kalabilmektedir. Bu süreler geçtikten sonra ülkede kalmaya devam etmek isteyen yabancı oturma izni almak zorundadır. Oturma iznini herhangi bir sebeple ülkemize yerleşmeye karar veren yabancıların alması zorunludur.
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu altı çeşit ikamet izni düzenlemiştir. Bunlar:
- Kısa dönem ikamet izni
- Aile ikamet izni
- Öğrenci ikamet izni
- Uzun dönem ikamet izni
- İnsan ticareti mağduru ikamet izni ve
- İnsani ikamet iznidir.
Bu ikamet izni çeşitleri tanımlarıyla birlikte yazının devamında incelenmiştir.
Yabancı oturma izni ile yabancılar Türkiye’ye yerleşmelerini yasal bir zemine oturtmuş olacaklardır. Oturma izninin alınabilmesi için yabancının talepte bulunması gerekmektedir. İkamet izni, istenilen evraklarla başvurması halinde talepte bulunduğu izin türüne göre gerekli şartları taşıması halinde düzenlenenecektir. Oturma izni başvurusu yabancının vatandaşı olduğu ya da bulunduğu ülkedeki konsolosluğa yapılacaktır. Başvurunun değerlendirilebilmesi için gerekli belgelerin eksiksiz olması gerekmektedir. Oturma izni başvurusu 90 gün içerisinde sonuçlanır. Başvurunun valiliklere yapılabileceği haller de bulunmaktadır. Örneğin göçmen kaçakçılığı mağduru kişi ikamet izinleri, uzun dönem veya öğrenci izinleri için valiliklere başvuru yapılabilir.
Türkiye’de oturma izni işlemleri 6458 s. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu çerçevesinde düzenlenmiştir.
İçindekiler
Hangi Amaçlarla Yabancı Oturma İzni Alınabilir?
Yabancılar pek çok farklı amaçla Türkiye’ye gelip oturma izni alabilmektedirler. Örneğin Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun’a göre iş tutmak maksadıyla Türkiye’ye gelmiş bulunan yabancılar geldikleri andan itibaren 1 ay içerisinde oturma izni almak zorundadırlar. Bunun yanında yabancılar eğitim amacıyla da ülkemizde oturma iznine başvurabilmektedirler. Peki eğitim amacıyla yabancı oturma iznini kimler alabilir? Türkiye’de bulunan bir yükseköğretim kurumunda ön lisans, lisans, yüksek lisans, doktora, Tıpta Uzmanlık Eğitimi (TUS), Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi (DUS) seviyelerinde eğitim görecek yabancılar için öğrenci ikamet izni düzenlenebilmektedir. Yabancılar ülkemize turistik gezi maksadıyla da gelmektedir. Turistik amaçlı kalacak yabancılar kısa dönem oturma izni almalıdırlar. Bunların yanında evlilik sebebiyle ülkemize yerleşmeye karar vermiş yabancıların da aile ikamet iznini alabileceğini söylemek yanlış olmaz. Aile oturma izni yalnızca yabancı eşi kapsamamaktadır. Aile oturma izni ile çocuklar ilköğretim ve ortaöğretim sürecinde 18 yaşına kadar ülkemizde kalabilmektedir.
Yabancı Oturma İzni Başvuruları Nereye Yapılır?
Yabancı oturma izni başvuruları ya da diğer adıyla ikamet oturma izni yurt dışında konsolosluklara yapılmaktadır. Yani başvuran yabancı ya yasal olarak bulunduğu ya da vatandaşı olduğu ülkedeki konsolosluğa başvurusunu yapacaktır. Fakat Türkiye içinden yapılabilecek ikamet izni başvuruları da bulunmaktadır:
- Adli veya idari makamların kararlarında veya taleplerinde,
- Başvuracak olan yabancının Türkiye’den ayrılmasının makul olmadığı yahut mümkün olmadığı hallerde,
- Uzun dönem, öğrenci, insani, insan ticareti mağduru ikamet izinlerinde,
- Aile ikamet izninden kısa dönem ikamet iznine geçiş için başvurulan hallerde,
- İkamet izni bulunan anne babanın Türkiye’de doğan çocukları için yapılan başvurularda,
- Geçerli ikamet izni bulunmasına rağmen buna esas olan sebebin sona ermesi veya değişikliğe uğraması dolayısıyla yeni kalış amacına uygun izin almak için yapılan başvurularda
- 6458 s. Kanun m. 20/2 kapsamında yapılan yabancı oturma izni başvurularında
- Türkiye’de yükseköğrenim tamamlayan yabancıların kısa dönem ikamet iznine geçişlerinde.
İstisnai olarak sayılan bu durumlarda oturma izni alma işlemleri için başvuru yurt içinde valiliklere yapılabilmektedir.
Yabancılar İçin Oturma İzni (İkamet İzni) Nereden Alınır?
Yabancı oturma izni alabilmek için yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki konsolosluklara başvuru yapmaları gerekmektedir. Konsolosluklar başvuruları görüşleri çerçevesinde Göç İdaresi Genel Müdürlüğe iletecek ve Genel Müdürlük ikamet iznini düzenleyecek ya da başvuruyu reddedecektir. İkamet izni başvurusu Genel Müdürlükçe yetkilendirilen aracı kurum tarafından da yapılabilir. İkamet izni başvurusu Türkiye içinden valiliklere de yapılabilmektedir. Ancak bu istisnai olarak söz konusu olacaktır. Kanun hangi hallerde valiliklere başvuru yapılabileceğini tek tek düzenlemiştir. İkamet izni alarak Türkiye’ye gelen yabancıların adres kayıt sistemine 20 iş günü içinde kayıt yaptırmaları gerektiğini de belirtmek gerekir.
Yabancı Oturma İzni Nasıl Alınır?
Yurtdışında konsolosluklara başvuru yapıldığında konsolosluk görüşüyle birlikte bu başvuruyu Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne iletecektir. Genel Müdürlük incelemesini yapar ve gerektiğinde ilgili kurumların da görüşünü alarak başvuruyu sonuçlandırır. Olumlu bir sonuç söz konusuysa ikamet izninin düzenlenmesi için ilgili konsolosluğa bilgi verir. Başvurular en geç 90 gün içerisinde sonuçlanmaktadır.
Kanunda sayılan başvuru makamları haricinde günümüzde başvuruculara e-ikamet imkanı sunulmaktadır. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü sitesi üzerinden e-ikamet sekmesine tıklayarak online olarak başvuru yapmak mümkündür. Online başvuru için açılan sayfada başvuru takibi için bir seçenek de bulunmaktadır.
Yabancı oturma izni alma işlemleri yetkili aracı kurum tarafından da gerçekleştirilebilmektedir. Topo Hukuk Bürosu uzman yabancılar hukuku avukatlarından oturma izni danışmanlık hizmeti almak için iletişim sayfasından bizlere ulaşabilirsiniz.
Yabancı Oturma İzni İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Oturma izni için gerekli belgeler ülkemiz vizenin veya vize muafiyetinin vermiş olduğu süreden ya da doksan günden fazla kalacak yabancıların ikamet izni alınmasını zorunlu tutmuştur. İkamet izni alınabilmesi için yabancının vatandaşı olduğu ülkenin konsolosluklarına başvuru yapması gereklidir. Peki oturma izni için gerekli belgeler nelerdir? Bu soru için birtakım belgeler hangi tür ikamet izni alacağınıza bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Örneğin kısa dönem oturma izni için gerekli belgeleri yabancı ikamet izni başvuru formu, pasaport veya yerine geçen maddenin aslı ve fotokopisi, 4 adet biyometrik fotoğraf, kalınacak sürede yeterli ve düzenli maddi imkâna sahip olunduğuna dair beyan ve geçerli bir sağlık sigortası oluşturmaktadır. Bununla beraber turizm amaçlı kalmak için idarenin talebi olduğu durumda seyahat planı ve konaklama yerine ilişkin bilgi veya belge de eklenmelidir. Öğrenci ikamet izni için yukarıda kısa dönem izin için saymış olduğumuz belgelere ek olarak aktif bir öğrenci belgesi de eklenmesi gerekmektedir.
Hangi Amaçlarla Yabancı Oturma İzni Alınabilir?
Türkiye’de oturma izni alma sebepleri yabancıların ülkede bulunma amaçlarına göre değişiklik gösterecektir. Yabancıların ülkemizde bulunmak için alabileceği ikamet izni çeşitleri şunlardır:
- Kısa dönem ikamet izni: Bilimsel amaçlarla gelen, ülkemizde taşınmaz malı bulunan, ticari bağlantısı bulunan veya ülkemizde iş kuracak, hizmet içi eğitim programına katılacak, ülkeye turizm amaçlı giriş yapacak, tedavi görecek, adli-idari makamların kararı veya talebiyle ülkede kalması gereken ve diğer sebeplerle yabancılar kısa dönem ikamet izni alabilir.
- Uzun dönem ikamet izni: Ülkemizde kesintisiz olarak en az 8 sene ikamet izni bulunarak ikamet etmiş yabancılar ile Göç Politikaları Kurulunun belirlediği şartlara uyan yabancılar uzun dönem ikamet izni alabilir.
- Aile ikamet izni: Aile ikamet izni eş veya çocuk durumuyla ülkede kalmak için alınmaktadır.
- Öğrenci ikamet izni: Aile ikamet iznini haiz olmayan ilk-orta dereceli öğrenim görecek çocuklara, ön lisans, lisans, doktora, TUS, DUS öğrencilerine verilebilir.
- İnsani ikamet izni: 6458 s. Kanun m. 46 çerçevesinde sayılan sebeplerle yabancı oturma izni verilebilir.
- İnsan ticareti mağduru ikamet izni: İnsan ticareti mağduru olduğu ya da olabileceğine dair kuvvetli şüphe bulunan yabancılar hakkında düzenlenebilecek bir ikamet iznidir.
Yabancı Oturma İzni ( İkamet İzni) Uzatma Süresi Ne Kadardır?
Yabancı oturma izni uzatma yani yabancı ikamet izni uzatma işlemleri valilikler tarafından yapılmaktadır. Yabancı ikamet izni uzatma için ikamet izninin bitmesine 60 gün kala valiliklere başvuruda bulunulması gerekmektedir. Oturma izni uzatma süresi izin türüne göre değişiklik gösterir. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na göre kısa dönem ikamet izni her defasında ikişer yıllık sürelerle verilecektir. Bu maddeye göre uzatma en fazla iki yıl için gerçekleşecek, devamında yeniden başvuru yapılması gerekecektir. Aile ikamet izninde bu süre 3 yıl olacaktır. Öğrenci ikamet izni her yıl birer yıllık süreler ile öğrencilik sonuna kadar verilebilmektedir. Burada unutulmaması gereken öğrenim süresi 1 yıldan az ise ikamet izni öğrenim süresi kadar verilecektir. Çalışma izninin ikamet izni sayıldığı hallerde iznin uzatılabilmesi için Kanunun 7.maddesine göre Türkiyeye girişe izin verilmemesi kapsamına girmemelidir.
Çalışma izni hakkında bilgi almak veya iznine sahip olmak için yabancı çalışma izni yazımızı okuyunuz.
Hangi Yabancılar İçin Oturma İzni Uzatılabilir?
Türkiye’de yasal olarak kalıp da oturma izni uzatma isteyen Türk vatandaşı ile evli, çalışma izni bulunan ve bu izinle ülkede bulunanlar ile bunların aileleri, genel anlamda kalış amacına uygun faaliyette bulunduğunu ispatlayabilen, buna ilişkin belge sunabilen yabancılar için oturma izni uzatma mümkün olacaktır.
Yabancı oturma izni uzatma için gerekli belgeler ikamet izni başvuru formu, pasaport veya yerine geçen belge, son 6 ay içinde çekilmiş fonu beyaz ve biyometrik dört fotoğraf, kalınacak sürede yeterli ve düzenli maddi imkâna sahip olunduğuna dair beyan ile geçerli sağlık sigortasıdır. Bu belgeler oturma izni uzatma sebebine göre değişiklik gösterebilir.
Göç politikasında izlenen değişikliklere bağlı olarak artık turistik oturma izni süresi de uzatılabilmektedir. Öğrencilerin de oturma izni uzatma başvurusunda bulunma hakları vardır. Ancak bunun için bazı şartların varlığı gerekmektedir. En başta öğrenciliğin devam ediyor olması ve devam etmemesi için herhangi bir kanıtın ortaya çıkmış olmaması gerekmektedir. Pek tabii başvuruda bulunacak öğrencinin hakkında sınırdışı edilme kararı verilmemiş olmalıdır. Aynı şekilde aile ikamet izni için de bazı şartların varlığına gerek duyulmuştur. Eşler yalnızca ikamet izni için bir araya gelmemelidir. Aile ikamet izninde eşlerin birlikte yaşaması gerekmektedir. Yine burada da uzatma talebinde bulunan hakkında sınır dışı kararı verilmemiş olmalıdır.
Yabancıların Oturma İzni Uzatma İşlemleri İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Oturma izni uzatmak için gerekli belgeler başvuru için gerekli belgelerden farklı mıdır? Hangi belgeler gerekmektedir? Yabancı oturma izni uzatma işlemi için gerekli belgeler izin türüne göre değişiklik göstermekle birlikte, istenen ortak belgeler şunlardır:
- İkamet izni başvuru formu
- Pasaport veya yerine geçen belgenin noter onaylı fotokopisi
- 4 adet son 6 ay içerisinde çekilmiş biyometrik fotoğraf
- Kalınacak sürede yeterli ve düzenli maddi imkâna sahip olunduğuna dair beyan
- Geçerli sağlık sigortası
Bunlara ek olarak hangi tür ikamet izni aldığınıza bağlı olarak ek belgelere ihtiyacınız olabilmektedir. Yabancı oturma izni almak için alacağınız oturma iznine göre gerekli evraklar hakkında bilgi almak için Topo Hukuk Bürosuna ulaşabilirsiniz.
İkamet İzni Belge Bedeli ve Harç Bedeli Ne Kadardır?
Türkiye’de oturma izni fiyatları ne kadardır, harç ve belge bedeli ne kadar ödemem gerekiyor, ikamet tezkeresi uzatma harcı var mıdır sorularıyla sıklıkla karşılaşmaktayız. Bu anlamda Türkiye’de oturma izni fiyatlarından bahsetmek faydalı olacaktır.
Türkiye’de oturma izni fiyatları vize ve ikamet harç bedeli ve kart bedelini kapsayan bir tanımlamadır. Bunları ayrı ayrı incelemek gerekir. 2019 oturma izni ikamet harç bedeli birçok ülke için 80 dolar olarak belirlenmiştir. Kart bedeli ise 89 TL’dir. Vize harcı 567,60 TL’dir. Fakat bu ücretlerin oturma izni türü veya başvurucunun bulunduğu ülkeye göre değişiklik gösterebilecektir. Konuyla ilgili ayrıntılı bilgi almak için Topo Hukuk yabancılar hukuku uzman avukatlarına başvurabilirsiniz.
İkamet tezkeresi uzatma başvurusu yapan yabancılara verilen belge ise harca tabi değildir. Bu belge uzatma kararı verilinceye dek ikamet izni sona erse dahi ülkede ikamet edebilmesi için verilir.
Yabancı Oturma İzni Ücreti Ne Kadar Tutar ?
Yabancılar için oturma izni ücreti, ikamet izni belgeleri değerli kağıtlar kanununca değerli kağıt olarak tespit edilmiştir. İkamet izni belgeleri her yıl Maliye Bakanlığı tarafından belirlenmekte olan belge bedeline tabi tutulur. İlgili kanunda yabancı ikamet izni 2018 yılı için 72 TL olarak belirlenmiştir. Oturma izni ücreti yanında oturma izni kart ve oturma izni harç ücretini, sağlık sigotrası ücretini, gerekli ise noter ve tercümanlık hizmeti ücretlerinin de ödenmesi gerekmektedir. Sağlık sigortası ücretleri de yaş gruplarına göre değişiklik gösterecektir. Bu ücret 18 yaşından 65 yaşına kadar 145 TL ile 740 TL arasında değişmektedir. Oturma izni harç ücretinden bazı ülkeler muaf tutulmuştur. Bu ülkelerin neler olduğu Türk konsolosluğundan sorgulanabilmektedir.
Eksik Belgeler için Tekrar Başvuru mu yapılıyor?
İkamet izni başvurularında belgelerin eksik olması yeni bir başvuru mu gerektirir sorusu başvurucular tarafından merak edilmektedir. İkamet izni başvurusunda eksik belge varsa idare bu eksikliğin tamamlanması için başvurucuya 30 güne kadar süre verecektir. Dolayısıyla yeni bir başvuru yapmaya gerek yoktur. Fakat bu 30 günlük süre içerisinde eksik başvurucu eksik belgelerini tamamlamalıdır. Aksi halde yapılan başvuru işlemden kaldırılır.
İkamet izni uzatma başvurusu yapıldığında bu başvuruda eksik belge olduğu tespit edilirse il göç idaresi müdürlükleri yoluyla başvurucuya ulaşılır. Bu ulaşım için başvurucunun beyan ettiği Türkiye’deki adres veya iletişim bilgileri kullanılır. Başvurucu adreste bulunmaz veya iletişim bilgileri doğru olmadığı belirlenirse bu husustan sorumludur.
İkamet İzninden Kimler Muaf Olabilir?
İkamet izninden muafiyet 6458 s. Kanun m. 20’de düzenlenmiştir. Buna göre aşağıda sayılanlar ikamet izninden muaftır:
- Ülkeye 90 güne kadar vizeyle veya vizeden muaf olarak gelenler,
- Vatansız Kişi Kimlik Belgesi, Uluslararası Koruma Başvuru Sahibi Kimlik Belgesi veya Uluslararası Koruma Statüsü Sahibi Kimlik Belgesi sahipleri,
- Türkiye’de görev alan diplomasi ve konsolosluk memurları ile bunların ailelerinden Dışişleri Bakanlığı tarafından bildirilenler,
- Uluslararası kuruluşların Türkiye’deki temsilciliklerinde çalışanlar
- Statüleri anlaşmalarla belirlenmiş olan kimseler,
- TC’nin taraf olduğu anlaşmalarla ikamet izninden muaf tutulanlar,
- Çıkma izni alarak Türk vatandaşlığını kaybedenler.
Sınır Dışı Etme Kararı Nedir ve Kimler İçin Geçerlidir?
Sınır dışı etme kararı yabancıların menşe ülkesine ya da transit gideceği ülkeye veya üçüncü bir ülkeye sınır dışı edilmesini ifade etmektedir. Hakkında sınır dışı etme kararı alınacaklar 6458 s. Kanun madde 54’te belirlenmiştir. Buna göre:
- Terör ya da çıkar amaçlı suç örgütü yöneticileri, üyeleri, destekleyicileri ile uluslararası kurum ve kuruluşlarca tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilen kişiler,
- Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri işlemlerinde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar
- Türkiye’de olduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar
- Kamu düzeni, güvenliği, sağlığı açısından tehdit oluşturanlar
- Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla geçirenler veya vizesi ya da ikamet izni iptal edilenler
- İkamet izni süresini kabul edilebilir gerekçe olmadan on günden fazla ihlal edenler
- İkamet izni uzatma başvuruları reddedilip de on gün içerisinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar
- Çalışma izni bulunmamasına rağmen çalışanlar,
- Türkiye’ye yasal giriş çıkış hükümlerine aykırı davrananlar,
- Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen ülkeye gelenler,
- 5237 s. Kanun m. 59 kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilen kişiler,
Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariç tutulan, başvurusu kabul edilemez olan, başvurusunu geri çeken veya geri çekmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri bulunup da sona eren veya bu statüsü iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra 6458 s. Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar hakkında sınır dışı etme kararı verilecektir.
Topo Hukuk Bürosu yabancılar hukukunu ilgilendiren konular üzerine uzun yıllardır yasal destek sunmaktadır. Yabancılar hukukunu ilgilendiren işlemleriniz ve Yabancı oturma izni işlemleriniz için danışma formunu doldurarak veya e-posta göndererek bizimle iletişime geçebilirsiniz.
