Yurtdışında evlilik Türkiye’de geçerli mi sorusunun cevabını vermeden önce Türkiye’nin evlilik hukukuyla ilgili durumunu açıklamak gerekir. Türkiye Cumhuriyeti devleti uzun yıllar boyunca yurtdışına işçi göçü politikası uygulamıştır. Bu göçler 1961 yılında Almanya ile Türkiye arasında yapılan İşgücü Anlaşması ile başlamış ve Türk işçiler Almanya, Belçika, Avusturya, Hollanda gibi çeşitli Avrupa ülkelerine göç etmişlerdir. 1970’lerin ortasında Avrupa’ya yapılan işçi göçleri yönünü orta doğu ve körfez ülkelerine doğru çevirmiştir. 1990’ların başlarında ise Bağımsız Devletler Topluluğu (Rusya, Ukrayna, Azerbaycan, Ermenistan vs.) Türkiye’den işçi göçü alımına başlamıştır. Ancak işçi göçü politikası ile yurt dışına göç eden Türk vatandaşları orada birtakım hukuki problemlerle de karşılaşmışlardır. Zira o dönemlerde gazeteler ve haber kanalları yurtdışında ve Türkiye’de olmak üzere iki farklı evlilik yapan veya yurtdışında evlendiği halde Türkiye’de evli görünmeyen vatandaşların haberleriyle dolup taşmıştır. Aynı problem beyin göçüyle yurtdışına giden veya ticari, kültürel, turistik vb. sebeplerle yurtdışında bulunan vatandaşlar için de geçerlidir. Tüm bu sorunlar akıllara yurtdışında evlilik Türkiye’de geçerli mi sorusunu getirmektedir.
Yurtdışında yapılan evlilikler Türkiye’de kendiliğinden geçerli olmazlar. Yurtdışında yapılan evliliklerin Türkiye’de geçerli olabilmesi için iki şartın gerçekleşmiş olması gerekmektedir: Yurtdışında yapılan evliliğin Türk mevzuatlarına uygun olması şartı ve yurtdışında yapılan evliliğin Türkiye’ye bildirilmesi şartı.
Yurtdışında yapılan evliliklerin Türkiye’de geçerli olabilmesi için yapılan evliliğin Türk mevzuatlarına uygun olması gerekmektedir. Örneğin Suudi Arabistan’da evlenme yaşı kadın ve erkeklerde 10’dur. Türk Medeni Kanunu’nda ise evlenme yaşı 18 olmakla birlikte belli şartlar altında bu sınır 16’ya kadar çekilebilmektedir. Ancak 16 yaşından küçüklerin evlenmeleri her ne sebeple olursa olsun yasaklanmıştır. Dolayısıyla Suudi Arabistan’da yapılan 12 yaşındaki bir çocuğun evliliği Türk mevzuatlarına uygun olmadığı gerekçesiyle Türkiye’de geçersiz olacaktır.
Yurtdışında yapılan evlilik Türk mevzuatlarına uygun olsa bile söz konusu evlilik Türkiye’de kendiliğinden geçerli olmayacak ve yapılan evliliğin Türkiye’ye bildirilmesi gerekecektir. Evlilik bildirimini yapacak olan kişi evlenenlerden ikisi de Türk ise koca, yalnız biri Türk ise Türk olan taraftır. Bildirim en yakın Türk konsolosluğuna veya bizzat Türkiye’ye gelerek yetkili makamlara tescil ile olur. Bildirimin süresi bir aydır. Ancak bu bir aylık süre hak düşürücü süre değildir. Bir ay içinde bildirilmeyen evlilikler geçersiz olmayacaktır. Yalnızca geç bildirilmelerinden ötürü bir ceza ödenmesi gerekecektir. Yurtdışında evlenmek isteyen iki Türk vatandaşı ayrıca tarih alarak Türk konsolosluklarında da evlenebilirler.
Yurtdışında Evlilik Yapmak İçin Neler Gerekli?
Yurtdışında yapılan evliliklerin Türkiye’de geçerli olabilmesi üç şekilde olabilir: Yurtdışında yapılan evliliğin en yakın Türk konsolosluğuna bildirilmesi, yapılan evliliğin bizzat Türkiye’ye gelinerek yetkili makamlarda tescil ettirilmesi veya evliliğin yurtdışındaki Türk konsolosluklarından birinde yapılması.
Yurtdışında yapılan evliliğin en yakın Türk konsolosluğuna bildirilmesi yolunda bildirimi yapacak olan kişi eğer evlenenlerden ikisi de Türk ise koca, eşlerden yalnız biri ise Türk olan taraftır. Evlilik bildiriminin süresi bir aydır. Ancak bir aylık sürenin anlamı süreyi geçirdikten sonra yapılan bildirimlerin geçersiz olacağı değil cezai bir para ödenmesi gerekeceğidir.
Evliliğin bizzat Türkiye’ye gelerek tescil ettirilmesindeki usul ise biraz daha karmaşık ve zahmetlidir. Zira yabancı yetkili makamdan resmi bir evlilik belgesi alınacak, evlilik belgesi Türkiye’ye getirilerek noterde yeminli tercüman tarafından çevrilecek, Türkçeye çevrilen belge Dışişleri Bakanlığında onaylanacak ve son olarak Nüfus İşleri Genel Müdürlüğüne veya ilgili nüfus idaresine verilerek tescil ettirilecektir. Evliliği tescil ettirmek için Türkiye’ye gelmek gerek yol masrafları gerekse de Türkiye’de ne kadar kalınacağının bilinememesi gibi dezavantajlardan dolayı tavsiye edilmemektedir.
Yurtdışında Yapılan Evliliğin Türkiye’de Geçerli Olması
Yurtdışında yapılan evliliğin Türkiye’de geçerli olması yollarının üçüncüsü ise evliliğin Türk konsolosluklarından birinde yapılmasıdır. Ancak Türk konsolosluğunda evlenmek için birtakım belgelerin hazır edilmesi gerekmektedir. Söz konusu belgeler:
- Nüfus müdürlüğünden alınacak apostilli evlendirme ehliyet belgesi.
- Nüfus müdürlüğünden alınacak apostilli nüfus kayıt örneği.
- Nüfus müdürlüğünden alınacak apostilli uluslararası doğum kayıt örneği.
- Muhtarlıktan alınacak noter tasdikli ikametgâh.
- Nüfus cüzdanı ve pasaport fotokopileri ile asılları.
- Dörder tane yeni çekilmiş vesikalık fotoğraf.
- Nikâh cüzdanı almak için harç ücreti.
Sayılan belgeler tamamlandıktan sonra evlenilecek ülkede bulunan Türk konsolosluğundan nikâh tarihi alınır. Konsoloslukta kıyılan nikâh 10 gün içinde nüfus müdürlüğüne bildirilir. Bildirimi yapacak olan eşler değil nikâhın kıyıldığı Türk konsolosluğudur.
Konu ile ilgili bir başka makalemiz olan yabancı uyruklu eşim yurtdışında nasıl boşanabilirim makalemizi okumanızı tavsiye ederiz.
