İçindekiler
Hizmet Tespit Davası Nedir?
Hizmet tespit davası nedir, hangi kanunda düzenlenmiştir? Hizmet tespit davası 5510 sayılı Kanunun 86. maddesi 9. fıkrasında düzenlenmiştir. Kanuna göre hizmet tespit davası, aylık prim ve hizmet belgesi işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları kurum tarafından tespit edilemeyen sigortalıların mahkemeye başvurabileceği şeklinde düzenlenmiştir. Bu anlamda hizmet tespit davası nedir sorusunu kanuna göre açıklayalım. Sigortalı sayılan bir işte olmasına rağmen sigorta bildirimi yapılmadan yahut sigorta primi yatırılmadan çalışan işçilerin sigortalı sayılmak için açtığı dava hizmet tespit davasıdır. Hizmet tespit davası ile işçiler sigortasız çalıştırıldıkları sürenin sigortalı sayılmasını amaçlamaktadır.
Hizmet Tespit Davası Nasıl Açılır?
Hizmet tespit davası nasıl açılır, davanın tarafları kimdir? Hizmet tespit davası davalıları işçilerdir. Davacı taraf olan işçinin vefatı durumunda eşi , çocukları, anne veya babası davacı olabilecektir. Davada davacı taraf ise iş yeri sahibi veya tüzel kişiliktir. Bu noktada
Sosyal Güvenlik Kurumu kendini davalı olarak göstermemektedir. Ancak SGK hizmet tespit davasında feri müdahil sıfatıyla katılabilecektir. Hizmet tespit davası, gerekli şartların gerçekleşmesi ile işçinin harcı yatırıp dava dilekçesiyle mahkemeye başvurması halinde açılacaktır. Hizmet tespit davalarıyla ilgili hukuki bilgi birikimini haiz uzman bir avukattan destek alınması dilekçe yazımında ve dava sürecinde önemli olabilmektedir.
İşçinin Hizmet Tespit Davası Açma Şartları Nelerdir?
Hizmet tespit davası şartları nelerdir? Hizmet tespit davası şartları şu şekilde sayılabilecektir:
1) Davanın taraflarından olan davalı iş yeri 5510 sayılı Kanun hükümlerine uygun şartları sağlayan iş yerlerinden olmalıdır.
2) Görüldüğü iddia olunan hizmetin davacı işçi tarafından davalı iş yerinde görülmüş olması gerekmektedir.
3) İşçi tarafından görülen hizmetin sigortasız şekilde çalışması ya da çalıştığı kurum tarafından bunun tespit edilmemiş olması gerekmektedir.
4) Davanın konusu uzun vadeli sigortalar olmalıdır.
5) Dava kanunda öngörülen zamanaşımı süresi dolmadan açılmalıdır. Hizmet tespit davası şartları gerçekleşmesi halinde işçi, sigortasız çalıştığı iş yerine dava açabilecektir.
Hizmet Tespit Davası Ne Kadar Sürer?
Hizmet tespit davası ne kadar sürer sorusu dava açmak isteyen işçiler bakımından önemli olmaktadır. Ancak her davada olduğu gibi hizmet tespit davasının da süresi net bir şekilde belirlenemeyecektir. Somut davanın şartlarının ve gerektirdiklerinin yanında başvurulan mahkemenin iş yükü de hizmet tespit davası süresine etki etmektedir. Davada hizmetin gerçekleştiğine dair yapılması gereken ispat sürecinde dinlenecek tanık sayısı, bilirkişi raporu, dilekçenin doğru ve talebi eksiksiz dile getirip getiremediği, davada gerekli belgelerin eksiksiz bir şekilde verilip verilmediği gibi pek çok husus da dava süresinde etkili olacaktır. Hizmet tespit davası süresi noktasında belirtmek gerekir ki dava açarken ve dava dilekçesi yazarken bir avukata danışılması dava sürecinin bir avukat tarafından takip edilmesi yararlı olacaktır. Zira konuya ve konuyla ilgili hukuki prosedürlere hakim bir avukat ile dava süreci sorunsuz ve hızlı bir şekilde sonuçlanacaktır.
Hizmet Tespit Davalarında İspat Nasıl Olur?
Hizmet tespit davalarında ispat hususunda mahkemenin kendiliğinden araştırması olgusu benimsenmiştir. Yani hizmet tespit davalarında ispat davacı veya davalı tarafından delil göstermek suretiyle gerçekleşebileceği gibi mahkeme de kendiliğinden araştıracaktır. Ancak davalı ya da davacı tarafından gösterilen deliller direkt olarak esas alınmayacak ve doğrulukları mahkemece araştırılacaktır. Hizmet tespit davasında Yargıtay kararlarından anlaşıldığı üzere esas ispat yöntemi bordro tanıklarının dinlenmesi olmakla beraber bunun dışında bütün somut ve gerçek ispat araçlarıyla da ispat edilebilmektedir.
Hizmet Tespit Davasında Bilirkişi Raporunun Önemi
Hizmet tespit davası bilirkişi raporu gerekli midir? Bilirkişiye dair hükümler HMK’da düzenlenmiştir. Buna göre mahkeme çözümü hukuk dışında özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren haller söz konusuysa hakim dava hakkında bilirkişi raporu isteyecektir. Hizmet tespit davası bilirkişi raporu da iş davalarında çeşitli meslekler kendi içinde çeşitli terimlere ve özel ilgi alanlarına ayrıldığından dolayı gerekli olmaktadır. Yargıtay da hizmet tespit davası bilirkişi raporu alınmadan karar verildiği pek çok kararı mesleğin inceliklerine dair izlerin uygun şekilde araştırılmadığı gerekçesiyle bozmuştur. Bu anlamda bilirkişi raporları hakim tarafından bağlayıcı olmamakla birlikte delillerin aydınlatılmasında büyük önem taşımaktadır. Aleyhe ve haksız bir bilirkişi raporu ortaya çıktığı düşünülüyorsa tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde itiraz edilebilecektir.
Hizmet Tespit Davası Zamanaşımı Süresi
Hizmet tespit davası zamanaşımı diye biliniyor olsa da aslında bu bir zamanaşımı değil hak düşürücü süredir. Zira bu süre hakim tarafından re’sen dikkate alınmaktadır. Hizmet tespit davası hak düşürücü süre nedir dediğimizde iş kaydının SGK’ya hiç bildirilmemesi ve eksik bildirilmesi olarak iki farklı durum karşımıza çıkmaktadır. Kaydın hiç bildirilmemesi halinde kanun gereği işçinin iş ile ilişiğinin kesilmesinden itibaren 5 yıllık hak düşürücü süre söz konusudur. Eğer işçinin işten ayrılmadan önce kesintisiz çalışması söz konusuysa örneğin kesintisiz 3 yıl çalıştıysa işten ayrıldıktan 4 yıl sonra açtığı davada davayı yine 3 yılın tamamı için açacaktır. SGK’ya işçinin çalıştığına dair herhangi bir bildirim yapılmış fakat örneğin prim eksik gösterilmiş ve yatırılmışsa bu halde kanun bir hak düşürücü süre koymamıştır. İşçinin yararına yorum ilkesi gereğince bu son halde dava her zaman açılabilecektir.
Hizmet Tespit Davalarında Tanık İhtiyacı Var Mıdır?
Hizmet tespit davası tanık hususunda yukarıda da belirttiğimiz üzere önem arz etmektedir. Özellikle Yargıtay kararlarından anlaşıldığı üzere ispat için aranan tanık herhangi birisi olmayıp aynı çalışma döneminde aynı iş yerinde ya da komşu işyerinde çalışmış işçiler olmalıdır. Bu türk tanıklar için hizmet tespit davası bordro tanıkları denilmektedir. Bu kişilerin tanıklıkları mahkemece kendiliğinden aranan ilk ispat aracı olmaktadır. Ancak tanık bulunması zorunlu değildir. Eğer yapılan araştırmalar sonucu uygun bir tanığa ulaşılamamış ise dava bütün somut ve gerçek ispat araçlarıyla ispat edilebilecektir.
Kazanma Durumunda Hizmet Tespit Davası Sonuçları
Hizmet tespit davası hizmet veren işçi lehine sonuçlandı ve işçi davayı kazandı. Peki bu durumda ne yapılmalıdır, hizmet tespit davası sonuçları nelerdir? Davanın lehine sonuçlanması üzerine işçi ilk olarak mahkeme ilamı ile SGK’ya başvurmalı ve kararın infazını talep etmelidir. Bu talep üzerine SGK tarafından işverenden kararda belirtilen süreler için işçi ve iş veren payı dahil olmak üzere primler gecikme zammı ve idari para cezası ile tahsil edilecektir. Hizmet tespit davası sonuçları SGK tarafınca primler gecikmekme zammı ve idari para cezasıyla işverenden tahsil edilmesi olacaktır.
Hizmet Tespit Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Hizmet tespit davası görevli ve yetkili mahkeme 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 6. Maddesi gereğince davalının dava tarihindeki yerleşim yeri ya da işin veya işlemin yapıldığı yer İş Mahkemesidir. Burada her iki seçenek de söz konusu olursa davacı seçimlik haklarından birini kullanabilecektir. Davalının birden çok olması durumunda bunlardan birinin yerleşim yerindeki iş mahkemesinde dava açılması yeterlidir. Dava açılacak yerde İş Mahkemesi bulunmaması halinde görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi olacaktır.
Hizmet Tespit Davasında Harç ve Ücretler
Hizmet tespit davası ücreti ne kadardır? Hizmet tespit davası ücreti dediğimizde ilk olarak mahkeme başvuru harcı akla gelmektedir. Başvuru harcı 2018 yılı için 35.9 TL olarak belirlenmiştir. Ancak başvuru harcının yanında ödenmesi gereken birtakım ücretler daha bulunmaktadır. Bunlar; dosya gideri, tebligat giderleri, bilirkişi ücreti, keşif giderleri, tanık giderleri ile diğer iş ve işlemler olarak sıralanabilecektir. Bu giderler somut davaya göre değişiklik gösterecektir. Zira tanık sayısı, bilirkişi incelemesine gerek olup olmadığı gibi etkenler ücretlendirmede rol oynayacaktır.
Hizmet tespit davası sürecinde bir avukatla çalışılması halinde avukatlık ücreti ne kadar olacaktır? Bu noktada ücretlerin danışılan avukata göre farklılık göstereceği açıktır. Ancak İstanbul Barosu’nun 2018 yılı için yayınladığı En Az Ücret Tarifesi’ne göre hizmet tespit davalarında en az avukatlık ücreti 4.700 TL’den az olmamak şartıyla dava değerinin %15’i olacaktır.
Hizmet Tespit Davası Yargıtay Kararları
Hizmet tespit davası Yargıtay kararları sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Makalemizde sizler için hizmet tespit davası Yargıtay Kararları örnekleri verdik:
Yargıtay 10 Hukuk, Esas No:2016/4101 Karar No:2016/4832 K. Tarihi:4.4.2016: Kuruma bildirilmeyen hizmetlerin sigortalı hizmet olarak değerlendirilmesine ilişkin davanın, tespiti istenen hizmetin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde açılması gerekmektedir. Sigortalı çalışanın hizmet süresinin başlangıcındaki bir kısmının Kuruma bildirilmeyerek sonrasının bildirilmesi durumunda Kuruma bildirildiği tarihten önceki çalışmaların, bildirgelerin verildiği tarihi kapsayacak şekilde kesintisiz olması halinde, bu sürenin hesaplanmasında kesintisiz olarak geçen çalışmaların sona erdiği yılın sonu başlangıç tarihi olarak kabul edilmelidir.
T.C. Yargıtay 10. Hukuk Dairesi E. 2015/17274 K. 2015/18794 T. 9.11.2015 : Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki önemi dikkate alındığında sigortalı olarak geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu sebeple özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi için bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerekli olduğunda re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Hizmet Tespit Davası Dilekçe Örneği
Hizmet tespit davası dilekçe örneği her ne kadar web sitelerinde bulunabiliyor olsa da somut davanın özellikleri farklılık gösterecektir. Bu anlamda hizmet tespit davası dilekçe örneği internetten bakılarak oluşturulmamalıdır. Burada verdiğimiz dilekçe yalnızca örnek olup avukata danışmadan kendi olayınıza uyarlamanız somut davada birtakım hak kayıplarına sebep olabilecektir. Bu sebeplerle hizmet tespit davası dilekçesi yazımında uzman bir avukattan yardım alınmasını tavsiye etmekteyiz. Topo Hukuk Bürosu uzman iş hukuku avukatlarına ulaşmak için danışma formunu doldurabilirsiniz.
İŞ MAHKEMESİ’NE
İSTANBUL
DAVACI: Adı Soyadı, TC Kimlik No
VEKİLİ: Adı Soyadı, Adres
DAVALI: Çalıştığı Kurum
DAVA KONUSU: Hizmet Tespiti İstemi
AÇIKLAMALAR:
1) Müvekkil … davalı … isimli şirkette 12/9/2014 tarihinden bu yana işçi olarak çalışmaktadır. Müvekkil …’n işe giriş tarihi SGK kayıtlarında da 12/9/2014 olarak görünmektedir. Davalı şirket her ne kadar işe giriş tarihi kaydedilmiş olsa da müvekkilim …’n sigorta primlerini ödememiştir.
2) Müvekkil …’n 12/9/2014 tarihinden itibaren bir günlük sigortalılığının tespiti amacıyla bu davayı açma gereği doğmuş bulunmaktadır.
DELİLLER: Müvekkilin sigorta sicil kaydı, SGK kayıtları, çalışılan kurumdaki kayıtlar, tanıklar, bilirkişi raporu ve her türlü yasal delil
HUKUKİ NEDENLER: İlgili yasal mevzuat
SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda açıklanan sebeplerle müvekkil …’n … adlı şirkette işe giriş tarihi olan 12/9/2014 tarihinden itibaren bir günlük sigortalılığının tespitine karar verilmesini saygılarımla talep ederim.
DAVACI VEKİLİ
ADI SOYADI
İMZA
