Marka Hükümsüzlüğü Nedir? Marka Hükümsüzlüğü Davası Nasıl Açılır?

Marka Hükümsüzlüğü Nedir?

Marka hükümsüzlüğü nedir sorusuna cevap vermeden önce öncelikle marka nedir sorusunu cevaplandırmak gerekmektedir. Marka bir ticari işletmenin mal veya hizmetlerini başka bir işletmenin mal ve hizmetlerinden ayırmaya yarayan simge, resim veya harften oluşan özel işarettir. Tanımından da anlaşılacağı üzere tescil edilmesi istenen marka daha önce kullanılmamış ve kendine özgü bir işaret olmalıdır. Markalar aynı zamanda dini değerleri ve sembolleri içermemeli, kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı olmamalı ve ticaret hayatında herkes tarafından kullanılan bir işaret de olmamalıdırlar. Bunlar ve bunlardan başka ret sebepleri mevcutsa Türk Patent Enstitüsü marka tescili sırasında marka hükümsüzlüğü kararı verecektir. Ancak tescil esnasında marka reddi sebepleri mevcut olmasına rağmen marka tescil edilmişse artık marka hükümsüzlüğü davası açılır ve mahkeme markanın hükümsüz olmasına karar verir. Marka hükümsüzlük sebepleri markanın tescilinden sonra da meydana gelmiş olabilir. Hakkında hükümsüzlük verilen markalar geçersiz olurlar.

Marka Hükümsüzlüğü Davası Nasıl Açılır?

Marka hükümsüzlüğü davaları marka reddi sebeplerinden biri veya birkaçı mevcut olmasına rağmen tescil edilen markanın hükümsüz kılınması için açılan davalardır. Marka hükümsüzlüğü davasını açacak olanlar markanın hükümsüz kılınmasında menfaati olan kişiler ile Cumhuriyet savcısı ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıdır. Dava sicilde marka sahibi olarak kayıtlı bulunan kişilere veya bunların hukuki haleflerine karşı açılır. Kurumlar hükümsüzlük davalarında davalı taraf olarak gösterilemezler. Marka hükümsüzlüğü yetkili mahkeme davalının ikamet ettiği yer veya tecavüzün etkilerinin görüldüğü yer mahkemesidir. Görevli mahkeme ise ihtisas mahkemeleri olacaktır.

Marka Hükümsüzlüğü Davası Şartları

Marka hükümsüzlüğü davasının diğer bir ismi marka iptali davasıdır. Marka iptal davası şartları ise genel olarak şunlardır:

1. Marka tescilinde mutlak ret nedenlerinden birinin veya birkaçının birlikte bulunması durumunda markanın iptal edilmesine karar verilir.
2. Marka tescilinde nispi ret sebeplerinden birinin veya birkaçının birlikte bulunması durumunda markanın iptal edilmesine karar verilir.
3. Marka sahibinin davranışları nedeniyle markanın söz konusu mal veya hizmet için yaygın bir ad haline gelmesi durumunda marka iptal edilir. PVC kaplamalı pencere ve kapılara genel olarak pimapen denmesi markanın yaygın bir ad haline gelmesine örnek olarak verilebilir.
4. Markanın mal ve hizmetlerin niteliği, üretim yeri ve coğrafi kaynağı konusunda halkı yanıltacak biçimde yanlış anlaşılmaya neden olması durumunda marka iptal edilir.
5. Markanın teknik yönetmeliğe aykırı olması durumunda da mahkeme markanın iptal edilmesine karar verecektir.

Marka Tescilinde Mutlak Ret Sebepleri

Marka tescilinde mutlak ret sebeplerinden birinin veya birkaçının varlığı halinde marka tescil edilemez. Marka tescilinde mutlak ret sebepleri şunlardır:

1. Tescili istenen markanın mevcut başka bir markayla aynı olması veya aralarında ayırt edilemeyecek kadar bir benzerlik bulunması mutlak ret sebebidir.
2. Cins, amaç, coğrafi kaynak, üretim veya hizmet yeri gibi mal ve hizmetlerin karakteristik özelliklerini belirten işaretler marka için mutlak ret sebebidir.
3. Ticaret hayatında herkes tarafından kullanılan işaretleri taşıyan markalar mutlak ret sebebidir.
4. Markayı kullanmak için yetkili mercilerden izin almamak mutlak ret sebebidir.
5. Dini değerleri veya sembolleri içeren markalar mutlak ret sebebidir.
6. Kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı olan markalar mutlak ret sebebidir.

Marka Tescilinde Nispi Ret Sebepleri

Marka tescilinde nispi ret sebeplerinin mutlak ret sebeplerinden farkı mutlak ret sebepleri herkes tarafından ileri sürülebilecekken nispi ret sebeplerinin yalnızca ilgili kişi tarafından ileri sürebilmesidir. Marka tescilinde nispi ret sebepleri şunlardır:

1. Tescil edilmiş veya tescil başvuru yapılmış markanın toplumda ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeni ile haksız rekabet yaratması marka tescilinde nispi ret sebebidir.
2. Başkasına ait isim, fotoğraf, telif hakkı vb. sınai mülkiyet hakkını ihlal eden markalar nispi ret sebebidir.
3. Ortak veya garanti markaların sona ermesinden itibaren üç yıl içerisinde yapılan bunlarla aynı veya benzer nitelikteki markalar nispi ret sebebidir.
4. Koruma süresinin dolması sebebiyle yenilenmeyen markalara benzer veya bunların aynısı markalar için yapılan başvurular ilk iki yıllık sürede nispi ret sebebidir.
5. Kötü niyetle yapılan marka başvuruları nispi ret sebebidir.

Marka Hükümsüzlüğüne Kim Karar Verir?

Marka hükümsüzlüğüne kim karar verir, marka hakkının mahkeme kararı olmaksızın sona ermesi mümkün müdür soruları markanın hükümsüzlüğü ile ilgili en çok sorulan sorulardan birkaçıdır. Marka tescili başvurusu esnasında marka hükümsüzlüğüne Türk Patent Enstitüsü karar verir. Marka tescilinden sonra markanın hükümsüzleşmesi için ise markanın hükümsüzlük davası açmak gerekir. Marka hükümsüzlüğü davasını Türk Patent Enstitüsü değil mahkemeler görür.

Marka Hükümsüzlüğü Dava Açma Süresi

Marka hükümsüzlüğü dava açma süresi hak düşürücü süredir. Hak düşürücü süreden kasıt söz konusu süre geçtikten sonra artık konuyla ilgili mahkemeye dava açılamayacağıdır. Buna göre tanınmış markalar ile ilgili açılan davalarda hak düşürücü süre 5 yıldır. Ancak marka sahibinin tanınmış markayı tescil ettirmesinde kötü niyeti varsa artık hak düşürücü süreden söz edilemez.

Marka Hükümsüzlüğü Yargıtay Kararları

Marka hükümsüzlüğü Yargıtay kararları maddelerinden bazıları şunlardır:

1. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2005/11-476 E. 2005/483 K. sayılı kararında dünyaca tanınmış JUMP markasının şöhretinden yararlanmak için JUMP adında başka bir marka kurduğu öne sürülen davalının markasını diğer JUMP markasından farklı bir mal ve hizmet için kurduğu gerekçesiyle markanın hükümsüzleşmesini reddetmiştir.
2. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2010/945 E. 2011/10250 K. sayılı kararında dava açmak için öngörülen 5 yıllık hak düşürücü sürenin markanın yenilenmesi ile tekrardan başlamayacağına hükmetmiştir.
3. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2011/11-529 E. 2011/643 K. sayılı kararında OXXO isimli Amerikan menşeili markanın çantalarının sahtesini üreterek XOXO adıyla piyasaya sürülmesini hukuka aykırı bulmuştur.

Marka Hükümsüzlüğü Dava Dilekçesi ve Tazminat

Marka hükümsüzlüğü dava dilekçesi yazarken davacı taraf ile davalı tarafı doğru belirtmek gerekir. Aynı zamanda dilekçe yetkili ve görevli mahkemeye yazılmalıdır. Dilekçede yazılacak açıklamaların doğru ve hukuki bir dille yazılması davayı kazanmada büyük önem arz etmektedir. Bunun içinse alanında uzman bir avukat ile birlikte çalışmakta fayda vardır. Zira avukat gerek aldığı hukuki eğitim gerekse de konuyla ilgili hukuki tecrübesinden dolayı marka hükümsüzlüğü davalarını en iyi şekilde yönetecek olandır. Topo Hukuk Bürosu uzman avukatları marka hükümsüzlüğü dava dilekçesi örneği yazmada müvekkillerine yol göstermekte ve marka hükümsüzlüğü tazminat ve dava hususlarında en iyi hizmeti vermektedirler.

Marka Hükümsüzlüğü Kesinleşme

Marka hükümsüzlüğü kesinleşme kararı ile birlikte söz konusu marka iptal edilir ve aynı isimle tekrar başka bir marka oluşturulamaz. Topo Hukuk Bürosu uzman avukatları marka hükümsüzlüğü davalarında ve marka hükümsüzlüğü kesinleşme durumunda müvekkillerine en iyi hizmeti vermek için çalışmaktadırlar. Daha ayrıntılı bilgi için internet sitemiz olan www.topo.av.tr üzerinden, telefonla veya direkt olarak ofise gelerek iletişime geçebilirsiniz.