Mesafeli Satış Sözleşmesi Nedir? İstisnaları Nelerdir? (Rehber)

Mesafeli Satış Sözleşmesi Nedir?

Günümüzde artık pek çok kullanıcı mağaza mağaza dolaşmak yerine internet üzerinden alışveriş yapmayı tercih etmektedir. Bu sayede insanlar hem vakit kazanmakta hem de internete özel olarak belirlenen indirimli fiyatlardan yararlanabilmektedir. Ayrıca neredeyse aranan her marka ve firmanın internet satışı bulunmakta ve satın aldığınız ürün dilediğiniz yere teslim edilmektedir. İnternet alışverişinin bu denli artması da mesafeli olarak gerçekleştirilen satışların kanunlar çerçevesinde düzenlenmesi gerekliliğini beraberinde getirmiştir. Mesafeli satış sözleşmesi satıcı veya sağlayıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziksel varlığı olmaksızın mal ve hizmetlerin pazarlanmasına yönelik yapılan sözleşmelerdir. Sözleşme uzaktan iletişim araçları vasıtasıyla taraflar arasında kurulur.

Mesafeli satış sözleşmesi tüketici tarafından okunup onaylanan ön bilgilendirme formundan sonra tüketiciye sunulur. Geniş kapsamlı bir sözleşme olduğu için her siteye göre özelleştirilir. Genellikle sözleşmede tarafların iletişim bilgileri, satışa konu mal veya hizmetlere ilişkin detaylı bilgi, teslim masraflarının hangi tarafa ait olacağı ve iade ve cayma prosedürleri yer almak zorundadır. Mesafeli sözleşme tüketicinin onayı üzerine tamamlanır. Satış sözleşmesi her iki tarafa borç yükleyen sözleşme niteliğindedir.

Mesafeli satış sözleşmesi, satıcı ile alıcının (tüketicinin) telefon, internet, televizyon gibi iletişim araçları vasıtasıyla bir mal ya da hizmetin alım-satımı konusunda uzaktan ve eş zamanlı olarak anlaşmasıdır. Mesafeli satış sözleşmesinin bir diğer ismi de uzaktan satış sözleşmesidir. Uzaktan satış sözleşmesinde kullanılacak iletişim araçları sözleşme kurmaya uygun olmalıdır. Mesafeli satış sözleşmesinin en önemli özelliği tarafların fiziksel varlıklarının bir arada olmamasıdır.

Konunun netleşmesi için birkaç noktaya değinmemiz gerekmektedir. Bilişim hukuku ve e-ticaret hukukuna konu olan mesafeli sözleşmeler kavramı aynı zamanda tüketici mevzuatını da yakından ilgilendirmektedir. Mesafeli sözleşmeleri e-ticaret sözleşmelerinden ayıran en önemli nokta mesafeli sözleşmelerde alıcı tarafın daima tüketici olmasıdır. Oysa e-ticaret sözleşmelerinde taraflar tüketici, satıcı veya sağlayıcı olabilmektedir. Mesafeli sözleşmeler çoğunlukla karşımıza mesafeli satış sözleşmesi olarak çıkmaktadır. Bu yüzden yazının devamında mesafeli satış sözleşmesi terimini kullanarak devam edeceğiz.

Mesafeli Satış Sözleşmesinin Uygulama Alanı

Mesafeli satış sözleşmesinin uygulama alanı bilişim hukuku, e-ticaret hukuku ve aynı zamanda tüketici mevzuatıdır. Mesafeli satış sözleşmesiyle e-ticaret satış sözleşmesi birbirlerine sıkça karıştırılsalar da aralarında önemli bir fark vardır: E-ticaret satış sözleşmesinde taraflar tüketici, satıcı ya da sağlayıcı olabilirlerken mesafeli satış sözleşmelerinde alıcı daima tüketici olmak zorundadır. Dolayısıyla alıcı taraf tüketici değilse o sözleşme bir mesafeli satış sözleşmesi değildir.

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği Ve Kapsamı Nedir?

Mesafeli satış sözleşmesi yönetmeliği, mesafeli sözleşmeler hakkında ayrıntılı düzenlemeler içeren yönetmeliktir. Yönetmelik Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a tabi olarak çıkartılmış ve hangi tip sözleşmelerin yönetmeliğe tabi olacağını düzenlemiştir. Bu yönetmelik alıcı ve satıcının karşı karşıya gelmediği uzaktan iletişim araçları vasıtasıyla sözleşmenin kurulduğu durumlara ilişkindir. Ayrıca alıcının tüketici sıfatına sahip olmadığı durumlarda bu düzenlemelerin uygulanması mümkün değildir. Alıcı ve satıcı arasında bir mesafenin bulunması demek yalnızca internet üzerinden gerçekleştirilen satış işlemlerini değil telefon veya faks aracılığıyla yapılan sözleşmeleri de kapsamaktadır.

Mesafeli Satış Sözleşmesi Yönetmelik hükümleri aşağıda belirtilen sözleşmelere uygulanmaz.

• Finansal hizmetler,
• Otomatik makineler aracılığıyla yapılan satışlar,
• Halka açık telefon vasıtasıyla telekomünikasyon operatörleriyle bu telefonun kullanımı,
• Bahis, çekiliş, piyango ve benzeri şans oyunlarına ilişkin hizmetler,
• Taşınmaz malların veya bu mallara ilişkin hakların oluşumu, devri veya kazanımı,
• Konut kiralama,
• Paket turlar,
• Devre mülk, devre tatil, uzun süreli tatil hizmeti ve bunların yeniden satımı veya değişimi,
• Yiyecek ve içecekler gibi günlük tüketim maddelerinin, satıcının düzenli teslimatları çerçevesinde tüketicinin meskenine veya işyerine götürülmesi,
• Yolcu taşıma hizmetleri,
• Malların montaj, bakım ve onarımı,
• Bakımevi hizmetleri, çocuk, yaşlı ya da hasta bakımı gibi ailelerin ve kişilerin desteklenmesine yönelik sosyal hizmetler bu yönetmelik kapsamı dışında tutulmuştur.

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği, Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’a bağlı olarak çıkarılmıştır. Mesafeli sözleşmeler hakkında ayrıntılı düzenlemeler içerir ve hangi tip sözleşmelerin bu kapsama alınacağını düzenler.

Mesafeli satış sözleşmesinin satıcı ile tüketicinin iletişim araçları vasıtasıyla eş zamanlı olarak ve uzaktan yapılan mal veya hizmet alım-satım sözleşmeleri olduğunu belirttik. Ancak iletişim araçlarından kasıt sadece internet değildir. Alıcıyla satıcının yüz yüze gelmediği her mecra Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nin kapsamındadır.

Burada dikkat edilmesi gereken bir başka nokta, söz konusu bir sözleşmenin Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğine tabi olabilmesi için alıcı konumundaki kişinin tüketici olması zorunluluğudur. Mesleki veya ticari bir amaç güden alıcı, mesafeli satış sözleşmesinin konusu olamaz.

Mesafeli Satış Sözleşmesinde Tüketicinin Hakları Nelerdir?

Mesafeli satış sözleşmesinde satıcıya daha ağır yükümlülükler getirilmiş ve tüketicinin korunma kapsamı daha geniş tutulmuştur.

İlk olarak satıcı veya sağlayıcının mesafeli sözleşmenin kurulmasından önce tüketiciyi belli hususlarda bilgilendirme zorunluluğu vardır. Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği Ön bilgilendirme başlığı altında hangi konularda bildirim yapılmasının zorunlu olduğunu düzenlemiştir. Yönetmelik uyarınca satıcının veya sağlayıcının tüketiciyi gerekli konularda bilgilendirmemesi halinde sözleşme yapılmamış sayılır. Bununla birlikte yine aynı şekilde teslim ve benzeri ek masraflar konusunda da tüketici bilgilendirilmiş olmalıdır aksi halde tüketici ek masrafları ödemek zorunda değildir. Ön bilgilendirme işlemi açık ve anlaşılır bir şekilde yapılmalıdır. Tüketiciye ön bilgilendirme yapıldığına ilişkin ispat yükü satıcı veya sağlayıcıya aittir.

Satıcı veya sağlayıcı sipariş kendisine ulaştığı andan itibaren satın alınan ürün veya hizmeti tüketiciye taahhüt edilen süre içerisinde sunmalıdır. Mal satış sözleşmelerinde sözleşmenin ifa süresi maksimum 30 gün olarak düzenlenmiştir. Sözleşmenin süresi içinde ifa edilmemesi halinde tüketici sözleşmeyi feshetme hakkına sahiptir. Fesih ile tüketici tarafından yapılmış olan ödemeler tüketiciye kanuni faizi ile birlikte geri ödenmek zorundadır.

Yönetmelik gereği malın tüketiciye teslimine kadar oluşan hasar ve kayıptan satıcı veya sağlayıcı sorumludur. Tüketici siparişe konu olan malı teslim almadan önce incelemeli ve herhangi bir hasar olup olmadığını kontrol etmelidir. Ancak tüketicinin, satıcının belirlediği taşıyıcı dışında başka bir taşıyıcı tarafından malın gönderilmesi talep etmesi durumunda malın ilgili taşıyıcıya tesliminden itibaren hasar ve kayıptan doğan sorumluluk tüketiciye geçmektedir.

Mesafeli Satış Sözleşmesi ve Tüketicilerin Cayma Hakkı

Cayma Hakkı Nedir?

Mesafeli satış sözleşmesi yönetmeliği uyarınca tüketici 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkı süresi tüketicinin veya onun tarafından belirlenen bir kimsenin malı teslim aldığı andan itibaren başlar. Tüketici cayma hakkını kullandığına ilişkin bildirimi satıcıya yönelttiği tarihten itibaren 10 gün içerisinde malı iade etmek zorundadır. Ayrıca tüketici cayma hakkını sözleşmenin kurulmasından malın teslimine kadar olan süre içerisinde de kullanabilmektedir. Hizmet ifasına ilişkin sözleşmelerde ise cayma süresi sözleşmenin kurulduğu günden başlamaktadır.

Mesafeli Satış Sözleşmesinde Cayma Hakkını Nasıl Kullanabilirsiniz?

Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin cayma hakkı süresi içinde, yazılı olarak veya kalıcı veri sağlayıcısı ile satıcı veya sağlayıcıya yöneltilmesi gereklidir. Cayma hakkının kullanıldığına dair ispat yükü tüketiciye aittir. Mesafeli satış sözleşmesinde cayma hakkı kullanıldığında satıcı bu bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren 14 gün içinde tüketiciden tahsil etmiş olduğu ödemeleri tüketiciye iade etmekle yükümlüdür. Tüketici hiçbir şekilde iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulamaz. Ayrıca bir diğer önemli husus da satıcı veya sağlayıcının tüketiciyi cayma hakkı konusunda bilgilendirme zorunluluğunun bulunmasıdır. Tüketici cayma hakkı konusunda bilgilendirilmemiş ise 14 günlük süre ile bağlı olmayacaktır.

Cayma Hakkının İstisnaları Nelerdir?

Cayma hakkının istisnaları Mesafeli Satış Sözleşmesi Yönetmeliğinde 15. Maddede düzenlenmiştir.

Bu madde uyarınca,

• Fiyatı finansal piyasalardaki dalgalanmalara bağlı olarak değişen ve satıcı veya sağlayıcının kontrolünde olmayan mal veya hizmetlere ilişkin sözleşmeler,
• Tüketicinin istekleri veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmeler,
• Çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi geçebilecek malların teslimine ilişkin sözleşmeler,
• Tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılmış olan mallardan; iadesi sağlık ve hijyen açısından uygun olmayanların teslimine ilişkin sözleşmeler,
• Tesliminden sonra başka ürünlerle karışan ve doğası gereği ayrıştırılması mümkün olmayan mallara ilişkin sözleşmeler,
• Malın tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılmış olması halinde maddi ortamda sunulan kitap, dijital içerik ve bilgisayar sarf malzemelerine ilişkin sözleşmeler,
• Abonelik sözleşmesi kapsamında sağlananlar dışında, gazete ve dergi gibi süreli yayınların teslimine ilişkin sözleşmeler,
• Belirli bir tarihte veya dönemde yapılması gereken, konaklama, eşya taşıma, araba kiralama, yiyecek-içecek tedariki ve eğlence veya dinlenme amacıyla yapılan boş zamanın değerlendirilmesine ilişkin sözleşmeler,
• Elektronik ortamda anında ifa edilen hizmetler veya tüketiciye anında teslim edilen gayrimaddi mallara ilişkin sözleşmeler,
• Cayma hakkı süresi sona ermeden önce, tüketicinin onayı ile ifasına başlanan hizmetlere ilişkin sözleşmelerde taraflar aksini kararlaştırmadıkça tüketici cayma hakkını kullanamaz.

Tüketici cayma hakkını 14 gün içinde herhangi bir ek cezai şart ödemeden kullanabilir. 14 günlük süre mal satışlarında kargonun tüketiciye ulaştığı tarihte, hizmet sözleşmelerinde ise sözleşmenin akdedildiği tarihte başlar. Cayma hakkının kullanıldığı tüketici tarafından mal veya hizmeti satan yere mutlaka yazıyla bildirilmelidir. Yazılı olarak bildirim yapılmadığı takdirde satıcının bedeli geri ödeme yükümlülüğü olmayacaktır. Bu yüzden telefonla sözlü olarak caydığınızı bildirseniz bile bu hukuken geçerli olmayacak ve tekrar yazılı bir bildirim yapmanız gerekecektir.

Mesafeli Satış Sözleşmesi İade Süresi

Mesafeli satış sözleşmesi iade süresi 14 gündür. İade süresi mal satımında kargonun tüketiciye ulaştığı tarihte, hizmet satımındaysa sözleşmenin kurulduğu tarihte başlar. Nitekim 14 günlük iade süresi kesin bir süre değildir. Satıcı iade süresi ve tüketicinin hakları konusunda tüketiciye gerekli bilgilendirmeyi yapmamışsa 14 günlük cayma süresinden itibaren 1 yıl içinde yine cayma hakkını kullanılabilir. Eğer satıcı tüketiciye 1 yıllık süre içerisinde gerekli bilgilendirmeyi yapmışsa artık tüketici bilgilendirildiği tarihten itibaren 14 gün içinde cayma hakkını kullanmak durumundadır. 14 günlük süreden sonra cayma hakkı kullanılamayacaktır.

Satıcının Mesafeli Satış Sözleşmesi’nde Ön Bilgilendirme Yükümlülüğü

Satıcının sözleşmenin imzalanmasından önce tüketiciye karşı ön bilgilendirme yükümlülüğü vardır. Satıcı bu yükümlülüğünü yerine getirmezse bazı hallere katlanmak zorunda kalır. Örneğin satıcı ek masraflarla ilgili tüketiciyi bilgilendirmezse tüketici bu ek masrafları ödemek zorunda değildir.

E-Ticaret Sitelerinde Mesafeli Satış Sözleşmesi Zorunlu Mudur?

E-ticaret sitelerinde mesafeli satış sözleşmesi bulundurulması zorunludur. Bulundurulmadığı takdirde satıcı 200 TRY idari para cezasına çarptırılır. E-ticaret siteleri mesafeli satış sözleşmelerinin yanında ön bilgilendirme formu da bulundurmak zorundadırlar.

Kişisel Verilerin Korunması Hakkındaki Kanun (KVKK) ve Mesafeli Sözleşmeler

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, satıcılara tüketicilerin kişisel verilerini güvenli bir şekilde koruma yükümlülüğü getirmiştir. Satıcı bu verilere erişimin önlenmesi için gerekli tedbirleri almak zorundadır. Bu yükümlülüklerin ihlali halinde bir milyon liraya varan idari para cezalarına çarptırılmaları ihtimali söz konusudur. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, satıcıları yani hizmet sağlayıcılarını veri sorumlusu olarak adlandırmıştır. Bunların kişisel verileri işleyebilmek için onay almaları ya da kanunda sayılan onay alınmasına gerek bulunmayan hallerden birinin söz konusu olması gerekmektedir. Aynı şekilde bu bilgilerin üçüncü kişilere verilebilmesi için de belli şartlara uymak gerekmektedir. Her internet işletmesinin Kişisel Verileri Koruma Kanununu detaylıca incelemesi ve sistemini buna göre inşaa etmesi gerekmektedir.

Mesafeli (Uzaktan) Satış Sözleşmesi Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Mesafeli satış sözleşmesi hazırlanırken dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

• Taraflar. Satıcı ve tüketicinin kim olduğu, adresi, fatura bilgisi vs. ayrıntılı olarak yazılmalıdır.
• Konu. Ürünün ve sözleşmenin genel çerçevesiyle, satıcıyla tüketicinin hak ve sorumlulukları belirlenmelidir. Ayrıca bu madde tüketicinin ürünle ilgili detaylı bilgilendirmenin yapıldığını kabul ettiği maddedir.
• Ödeme. Ürün bedeli, kaç adet gönderileceği, ödeme tipi, fatura edilecek kişi/kurum, kargo ücreti vs yazılmalıdır.
• Teslimat. Satıcı ve tüketicinin teslimat aşamasındaki sorumlulukları detaylandırılır.
• Mücbir sebep. Mücbir sebep; sel, heyelan, deprem gibi doğal afetler sebebiyle tarafların ellerinde olmadan sorumluluklarını yerine getirememesidir. Bu maddeyle mücbir sebep durumunda tarafların sorumlu olmayacağı ve hiçbir cezai işleme tabi tutulamayacakları belirtilmelidir.
• Satıcının sorumlulukları.
• Alıcının sorumlulukları.
• Sipariş. Satıcı ve tüketicinin siparişle ilgili sorumlulukları, siparişin hangi şartlarda sona ereceği düzenlenmelidir. Ayrıca ödemeyle ilgili bir sorun ile karşılaşıldığında sorumluluğun tüketicide olacağı ve sipariş onaylandıktan sonra ortaya çıkan sorunlardan mücbir sebep hariç satıcının sorumlu olacağı belirtilmelidir.
• Ürün iade ve cayma. İade usulü ve şartları tarif edilmelidir.
• Garanti. Kullanma talimatına uygun olarak kullanılıp temizlenen ve üretim hatası sonucu bozulan malların garanti süresi 2 yıldır. Garanti süresi mesafeli satış sözleşmesinde belirtilmelidir.

Mesafeli Satış Sözleşmesinin Hazırlanmasında Avukat Desteği

Mesafeli satış sözleşmelerinin hazırlanması uzun ve detay bakış açısı gerektiren bir iştir. Yanlış hazırlandığı takdirde yüksek miktarlı tazminatlara ve büyük mağduriyetlere sebep olabilmektedir. Bu yüzden mesafeli satış sözleşmesi hazırlanmasında bir bilişim avukatı ile görüşüp destek alınmalıdır. Topo Hukuk Bürosu olarak her türlü mesafeli satış sözleşmesi örneğini şartlara göre hazırlamakta ve bilişim avukatlarımızla yıllardır mesafeli sözleşmeler konusunda hizmet vermekteyiz. Mesafeli satış sözleşmeleri konusunda tüm sorularınızı danışma formundan bize iletebilirsiniz.

Topo Hukuk bürosu uzun yıllardır hukukun pek çok alanında faaliyet göstermekte ve müvekkillerine avukatlık hizmeti sunmaktadır. İnternet sitesinde yer alan iletişim bilgileri aracılığıyla ya da danışma formunu doldurarak ekibimizle iletişime geçebilir ve mesafeli satış sözleşmesi hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.