Tazyik Hapsi Nedir ?

Tazyik Hapsi Nedir?

Tazyik hapsi CMK’da tanımlanmamış olmakla birlikte kişiyi bir işi yapmaya, bir yükümlülüğü yerine getirmeye zorlama yaptırımı olarak açıklanabilir. Tazyik hapsi yerine getirilmesi gereken işin ifa edilmesiyle sona erecektir. Burada söz konusu olan yükümlülükler İcra İflas Kanununda belirlenmiştir. Tazyik hapsine hükmedilirken kesin bir süre belirlenmeyecektir. Belirli bir süreye kadar tazyik hapsi öngörülüp yaptırıma sebep olan işin yerine getirilmesiyle sona erecektir. Yani yerine getirilmesi gereken yükümlülüğün ifası ile tazyik hapsi kalkıyor. Böyle bir durumda hükümlü salıverilecektir.

Tazyik hapsi paraya, diğer seçenek yaptırımlara çevrilemez; ön ödemeye tabi olmaz. Tazyik hapsi uzlaşmaya tabi değildir.

Tazyik hapsi nasıl uygulanır olarak karşımıza çıkmaktadır. Tazyik hapsi nasıl uygulanır sorusunun cevabı Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Tüzük m.193’te verilmektedir. Disiplin ve tazyik hapsi kararlarının infazı başlıklı ilgili maddeye göre mahkemece verilen tazyik hapsi kararları deftere kaydedilecektir. Kararlar aynı zamanda hükümlünün adresindeki mahalli kolluk kuvvetlerine gönderilecektir. Hükümlünün kararda belirtilen bu adreste bulunamaması halinde karar, yargı çevresi dışındaki o yer Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmelidir. Tazyik hapsi kararı kaldırılmadığı sürece ceza infaz kurumunda yerine getirilecektir. Bu kararlar için kurumda ayrı bir kayıt tutulmaktadır. İlgili maddenin 4.fıkrasına göre tazyik hapsi kararları tekerrüre esas olamayacak, koşullu salıverilme hükümleri uygulanamayacak ve adli sicil kayıdı işlenemeyecek yaptırımlardandır.

Tazyik ve Disiplin Hapsi Arasında Fark Var Mıdır?

Tazyik ve disiplin hapsi her ne kadar karıştırılsa da aynı değildir. Ancak ikisi arasındaki farklara değinmeden önce disiplin hapsi nedir sorusunu cevaplandırmak faydalı olacaktır. Disiplin hapsi CMK m.2/1-l bendinde tanımlanmıştır. Buna göre kısmi bir düzeni koruma maksadıyla yaptırım altına alınmış bir fiil dolayısıyla verilen hapis disiplin hapsidir. Disiplin hapsinin özelliklerine baktığımızda tazyik hapsiyle arasında benzerlikler de bulunmaktadır. Bu özellikler ön ödeme uygulanamaması, şartlı salıverilme hükümlerinin uygulanamaması, ertelenememesi, adli sicil kayıtlarına geçirilememesi, tekerrüre esas olamaması ve seçenek yaptırımlara çevrilememesidir. Disiplin hapsi nedir sorusunu cevaplandırdığımız bu noktaya kadar tazyik hapsi ile arasında belirli bir fark görünmemektedir. Ancak disiplin hapsi ile tazyik hapsi arasında amaç yönünden farklılık bulunmaktadır. Zira disiplin hapsi kısmi bir düzeni koruma amacı güderken tazyik hapsine bir yükümlülüğün yerine getirilmemesi dolayısıyla hükmolunmaktadır. Disiplin hapsinde bir fiil işlenmiş ve bunun neticesinde yaptırım olarak disiplin hapsine hükmedilmiştir. Ancak tazyik hapsi yükümlülüğün yerine getirilmemesi sebebiyle kişi ifaya zorlamaktadır.

Tazyik Hapsi Erteleme Mümkün Müdür? 

Tazyik hapsi erteleme 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 17.maddesi hükmü uyarınca belirlenmiştir. Hükmün 6.fıkrası gereğince disiplin ve tazyik hapsinde erteleme yapılamayacaktır. Bu soruyu kısaca tazyik hapsinde erteleme mümkün değildir, yapılamaz şeklinde cevaplamak gerekir. Ancak Adalet Bakanlığının 12.01.2016 tarihli görüş yazısı disiplin ve tazyik hapsinin 16.madde uyarınca ertelenmesine ilişkindir. Buna göre 5275 s. Kanun m.16’da düzenlenen erteleme sebeplerinin ağırlığı ve hükümlü üzerinde meydana gelecek olumsuz neticeler göz önüne alındığında disiplin ve tazyik hapislerinin hastalık ve gebelik sebebiyle ertelenebileceğini söylemek yanlış olmayacaktır.

Tazyik Hapsi Hangi Durumlarda Uygulanır?

Tazyik hapsi hangi durumlarda uygulanır tazyik hapsi konusunda en sık sorulan sorudur. Zira kanunda açıkça tanımlanmamış bu kavramı en iyi uygulama açıklayacaktır. Buna göre İİK 338/2 hakkında aciz vesikası alınmış bir borçlunun asgari ücretin üstünde bir geçim sürdürmesi, Borçlunun Ödeme Şartını İhlal Etme başlığı altında düzenlenen m.340 uyarınca taahhüdü ihlal etme fiili, 341.m gereğince çocuk tesliminde muhalefet yani emre aykırı davranılması, 343.m’de düzenlenen yalnız kendisi tarafından yapılacak olan bir işin yapılması, yapılmaması veya irtifak hakkının tesisi yahut kaldırılması hakkındaki hükümlere muhalefet ve 344.m uyarınca nafaka tazyik hapsi yaptırımının uygulanabileceği durumlardır. 344.maddeye göre nafaka borcunu ödememe tazyik hapsi yaptırımına yol açacaktır. Bununla birlikte 6284 sayılı Kanun m.13’e göre tedbir kararlarına aykırılık da tazyik hapsi yaptırımıyla karşı karşıya kalınacak durumlardan biridir.

Tazyik Hapsi Affı

Tazyik hapsi affı kavramı aslında şikayetten vazgeçmeyi açıklamaktadır. Şikayete tabi olan tazyik hapsini gerektiren eylemlerin işlenmesi halinde şikayette bulunanın vazgeçmesi halinde tazyik hapsi kalkıyor. Dosyanın tamamen ortadan kalkması söz konusu oluyor. Tazyik hapsinde hapis kararı verilen hükümlü hakkında şikayetten vazgeçme için kararı veren mahkemeye yapılan başvuru yeterli olmaktadır. Mahkemeye şikayetten vazgeçildiğini bildirme suretiyle tazyik hapsinin kalkması sonucu doğacaktır.  Tazyik hapsi ile ilgili tüm hukuki sorularınızı danışma formundan sorabilirsiniz.