İçindekiler
Faydalı Model Nedir?
Faydalı model Sınai Mülkiyet Kanunu 142 ve devamı hükümlerinde düzenlenmiştir. Peki faydalı model nedir, ne anlama gelir ? Faydalı model, patent gibi, yeni buluşları korumak amacıyla verilen bir belgedir. Daha önce bilinmeyen bir ürünü ortaya çıkarmada ya da mevcut üründe gelişim yaratarak üründe yeniliği gerçekleştiren buluş sahipleri için düzenlenmiş olan bir koruma türüdür.
Faydalı model belgesi almak ve bu korumadan yararlanabilmek için buluşun yeni olması gerekmektedir. Yeni olmayan buluşlar için yapılan başvurular kabul edilmeyecektir. Ancak başvuru bir şekilde kabul edilir ve buluş koruma kapsamına alınırsa 3.kişiler için mahkeme yolu açıktır. Yani 3.kişi faydalı model koruması altına alınan ürünün yeni olmadığını ispatlayabilir. Böylece belgenin iptal edilmesi söz konusu olacaktır.
Faydalı Model Belgesi Nasıl Alınır ?
Faydalı model belgesi nasıl alınır, faydalı model başvurusu nasıl yapılır ? Buluş sahibi faydalı model başvurusu yapmaya karar verdiğinde öncelikte buluşun yeni olup olmadığının incelemesini yapmalıdır. Bu inceleme mümkünse bir uzman yardımıyla yapılmalı ve gerekli görüldüğü takdirde ihtiyaç duyulan değişikliklerin yapılması gerekir. Bu aşamadan sonra buluş sahibi faydalı model başvurusu için gerekli belgeleri hazırlamalıdır. Bu noktada faydalı model belgesi almak için nereye başvurulur, bu belgeler nereye gönderilecektir sorusu akla gelmektedir. Başvurucu hazırladığı belgeler ile Türk Patent ve Marka Kurumuna başvuruda bulunmalıdır.
Faydalı model başvurusu için gerekli belgeler başvuru dilekçesi, tarifname, buluşa ait istemler, buluşa ait teknik çizimler, özet kısmıdır. Bunlardan tarifname buluşu anlatan belgedir. Buluşa ait istemler dediğimizde ise buluştaki korunması istenen teknik özelliklerin belirtilmesi gerekir.
Faydalı model başvurusu gerekli belgeler ile birlikte her yıl için değişen başvuru ücretinin yatırılmasıyla yapılabilecektir. Belgeler arasına başvuru ücretinin yatırıldığına dair belgenin de eklenmesi doğru olacaktır. Başvuru böylelikle başvurunun şeklen incelenmesi aşamasına alınabilecektir. Bu aşamada şekil eksikliği bulunursa başvurucuya 2 aylık süre tanınmaktadır. Şekil eksikliği yok ise artık başvurulan buluşun tescil edilebilir olup olmadığı incelenecektir. Araştırma raporu olarak geçen bu aşamada başvuruya devam etme kararı verilirse başvurucu 3 ay içerisinde inceleme raporunun hazırlanması talebinde bulunmalıdır.
Daha sonra başvurunun yayımlanması gündeme gelecektir. Bu yayım başvuru tarihinden itibaren 18 ay sonra yapılacaktır. Bu sırada araştırma raporu hazırlanmışsa başvuruyla birlikte araştırma raporu da yayımlanır. Son olarak araştırma raporunda tescil edilebilir olarak belirlenen başvurular için başvurucu faydalı model belgesi düzenlenmesini talep edecektir.
Faydalı Model Sorgulaması Nasıl Yapılır ?
Faydalı model sorgulama bir uzman tarafından yapılmalıdır. Faydalı model başvurusu yapılmadan önce ulusal veya uluslararası veri tabanında faydalı model sorgulama işlemi gerçekleştirilmelidir.
Faydalı model sorgulama işleminde buluşun daha önce tescil edilip edilmediği ile yenilik şartını sağlayıp sağlamadığı dikkate alınır. Eğer yenilik şartı sağlıyorsa sorgulamayı yapan uzman onayına binaen faydalı model belgesi almak amacıyla başvuru yapılabilecektir. Topo hukuk bürosu ile faydalı model sorgulaması yapmak için iletişim sayfasından bize ulaşabilirsiniz.
Faydalı Model Özellikleri
Faydalı model özellikleri için tekniğin bilinen durumunu aşma kriterinin aranmadığı söylenmelidir. Faydalı model buluşlar için verilmektedir. Bu buluşlar yeni ve sanayiye uygulanabilir olmalıdır. Faydalı model patentten daha kısa süreli bir koruma sağlamaktadır.
Faydalı Model Çeşitleri ve Yararları Nelerdir ?
Faydalı model çeşitleri, patentten farklı olarak, yoktur. Faydalı model koruma süresi içerisinde küçük ya da orta düzeyde de olsa yeni bir buluşun sınai mülkiyet haklarının korunmasını sağlar belgedir.
Faydalı model hakkında merak edilen bir diğer soruyu ise faydalı model yararları nelerdir oluşturmaktadır. Faydalı model yararları nelerdir sorusunu cevaplamaya zamandan ve masraftan başlayabiliriz. Zira faydalı model koruması patent korumasına göre daha az maliyetle ve daha kısa sürede gerçekleşmektedir. Bu bağlamda küçük ve orta büyüklükteki buluşların korunmasının sağlanması mümkün hale gelmektedir. Çünkü bu tarz buluşların faydalı model olmasaydı patent ile koruma altına alınması çok da kolay olmayacaktı. Maliyeti ve tescil edilmesindeki sürenin uzaması buluşu oluşturan kimselerin koruma altına almak istememesi sonucunu ortaya çıkarabilecekti. Fakat faydalı model koruması imkanıyla buluş ne kadar küçük de olsa koruma altına alınması, kopyalanmaması, taklit edilmemesi sağlanabilmektedir.
Faydalı model koruması sağlanarak buluş haklarına karşı tecavüz fiillerine SMK uyarınca birtakım yaptırımlar getirilmiştir. Bu yaptırımların uygulanması da yine patente oranla daha hızlı bir süreçte gerçekleşmektedir.
Faydalı Model ve Patent Farkı
Faydalı model patent farkı konusunda ilk olarak koruma sürelerinin farklı olduğu söylenebilir. 20 yıllık koruma süresi ile patent koruması faydalı modelden daha uzun sürmektedir.
Faydalı modelde patentten farklı olarak buluş basamağı aranmamaktadır. Yani faydalı modelde tekniğin bilinen durumunun aşılması gibi bir kriter aranmaz. Patentte tekniği bilinen durumun aşılması şartı aranmaktadır.
Bir diğer faydalı model patent farkı ise usuller ve bu usullerden elde edilen ürünlerin; eczacılıkla ilgili buluşların, biyoteknik ürünlerin ve kimyasal maddelerin faydalı model korumasına alınmadıklarıdır.
Faydalı model patent farkı kendini tescil prosedüründe de göstermektedir. Bu prosedür faydalı modelde patente göre daha kısa sürmektedir. Zira faydalı model maliyeti de bu anlamda daha azdır. Patent almaktansa hem maddi hem de zaman açısından faydalı model almak daha elverişli olmaktadır.
Faydalı modelde patentte olduğu gibi ek faydalı model diye bir belge verilmemektedir.
Faydalı Model Koruma Süresi
Faydalı model koruma süresi patentin koruma süresinden daha kısadır, demiştik. Peki faydalı model koruma süresi ne kadardır ? Faydalı model koruma süresi SMK m.101 uyarınca 10 yıldır. Maddede ayrıca bu sürenin uzatılamayacağı hükme bağlanmıştır.
Faydalı model ve patent konusunda çıkabilecek hukuki uyuşmazlıklarla uzman olarak ilgilenen patent avukatlarımıza sormak istediğiniz soruları danışma formundan sorabilirsiniz.
