Kıdem tazminatı şartları, herkes bir işte istikrarlı olmayı arzular ancak çeşitli sebeplerden bu istek gerçekleşmez ve kişiler çalıştıkları iş yerlerinden ayrılmak zorunda kalabilirler. Böyle durumlarda kanunda belirlenen kıdem tazminatının şartları oluştuysa kişinin işveren tarafından belirli hesaplamalarla ortaya çıkacak tutarlarda tazminat alması mümkündür.
Kıdem tazminatı alınabilmesi için öncelikli söz konusu iş yerinde belirli bir süre çalışmış olmaktır. Kanunlara bakıldığında bu sürenin bir yıl olarak belirlendiği görülmektedir. İşe alım esnasında çalışan ile işveren arasında karşılıklı sorumluluklar içeren bir sözleşme imzalanmaktadır. Çalışan bu sözleşmedeki hükümlere aykırı bir davranışta bulunmadan, ahlaki olarak bir kusur işlemeden ve kendi rızası olmadan işten çıkarıldığı takdirde işverenden kıdem tazminatı alma hakkını kazanacaktır. Böylece diğer bir şart kişinin herhangi bir kusuru ve arzusu olmadan işten çıkarılmasıdır. Bu durumdan çalışanın ahlak dışı veya sözleşme dışı bir eylemi olması kaydıyla işten çıkarılması durumunda herhangi bir tazminat talebinde bulunamayacağı sonucunu çıkarmak da mümkündür.
Ancak çalışanın işten ayrılma kararı alması durumunda kıdem tazminatı talep edebileceği istisnai durumlar da bulunmaktadır. Buna göre çalışanın askerliği söz konusuysa, tam veya kısmi emeklilik zamanı gelmiş ve bunu kullanmak istiyorsa kendi kararıyla işten ayrılabilir ve aynı zamanda kıdem tazminatı almaya da hak kazanmış olur. Elbette çalışanın bu durumları resmi makamlardan alacağı belgeler ve izinler doğrultusunda gerçekleştirmesi gerekmektedir. Aksi takdirde işveren resmi bir belge olmadan sadece söz ile bir tazminat verme yükümlülüğünde olmayacaktır. Özetle, kıdem tazminatının şartları çalışanın haksız yere, beklemediği bir anda veya işten çıkması için gerçekten haklı sebebi olduğu durumlarda maddi olarak haklarının iade edilmesi imkanını sunacak durumları ortaya koymaktadır.
“Kıdem Tazminatı Konusunda, Topo Hukuk’a Danışın.” Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kıdem tazminatında brüt tutarlar ele alınmaktadır. Brüt olarak ele alınan tutarlar içerisinde çalışanların maaşına ek olarak sigorta primleri ve vergi giderleri de bulunmaktadır. Bunların çıkartılmasıyla net tutar ortaya çıkacaktır. Kıdem tazminatı hesaplanması sırasında brüt ücret üzerinden kişinin çalıştığı yıl, aldığı ikramiye tutarı ve adedi, kişiye ödenen yol ve yemek masrafları da göz önünde bulundurulur. Ortaya çıkan tutardan damga vergisi adı altında oldukça düşük tutarlara tekabül eden bir kesinti yapılmaktadır. Bu kesintinin ardından elde edilecek tutar net kıdem tazminatı olarak adlandırılmaktadır. Elbette hesaplamanın yapılması için kıdem tazminatının şartları arasında olan en az bir yıl çalışma yükümlülüğünün tamamlanmış olması gerekir.
Çalışan aynı iş yerine bağlı olarak çalışmaya devam ettiği sürece, iş yerinin el değiştirmesi, işverenin çeşitli sebeplerle işin başından ayrılması, kişinin farklı şube veya departmanlara kaydırılması gibi durumlardan etkilenmeyecektir. Başka bir deyişle çalışan kesintisiz aynı iş yerinde çalışmaya devam ettiği sürece süreyi doldurduğu andan itibaren kıdem tazminatı talep edebilecektir.
İşçi Alacaklarına İşleyen Faiz Türü
İşverenler, çalışanlarının maaşlarını kanun tarafından belirtilen süre içerisinde yine hukuk çerçevesinde uygun görülen şekillerde ödemekle yükümlüdürler. Ayrıca aksi üzerine anlaşma yapılmadıkça maaşın tamamı belirtilen sürede ödenmek zorundadır. Aksi takdirde çalışanlar tarafından maaşın ödenmesi gerektiği günün geçmesinden itibaren faiz yaptırımı uygulanabilecektir. Kanunlara göre bu yaptırım piyasadaki en yüksek faiz oranı üzerinden değerlendirilmektedir ve her gün işlemektedir. Çalışan hakkı olan maaşı elde edene kadarki geçen sürede işleyen faiz tutarı ile birlikte gerektiğinde mahkemeye başvurarak ödemesini işverenden alabilecektir. Bu süreçte çalışanın hayatındaki ve işindeki değişiklikler kesinlikle önemsenmeyecektir. Dolayısıyla, Kıdem tazminatının şartları olduğu gibi işçi alacaklarına faiz işlenmesi için de maaş süresinin geçmesi şartı aranmaktadır. Kıdem tazminatının şartları
“Hukuki Danışmanlık”
