Araç değer kaybı davası nasıl açılır, araç değer kaybı tazminatı, sigortadan değer kaybı talebi, araç değer kaybı hesaplama işlemleri nasıl yapılır gibi sorularınıza makalemizde değindik.
Trafik kazaları hayatımızın bir gerçeğidir. Her zaman karşılaşabileceğimiz bu kazalar olduğunda yapabileceklerimizi artık daha iyi bilmekteyiz. Bazen görevli polis memurlarına bile gerek kalmadan sigorta kapsamında kazayı yapan taraflarca problem çözülebilmektedir. Araç kullanımının her geçen gün arttığı ülkemizde kazaların yaşanması da kaçınılmazdır. Peki bu kazalar sonucu trafik kazasında araç değer kaybına uğrarsa ne olur? Araç değer kaybı ne demektir, ne anlama gelir? Araç değer kaybına uğradığında bu maddi kayıp kime ödetilecektir? Bu sorularınızın cevaplarını arıyoruz:
İçindekiler
Araç Değer Kaybı Tazminatı Nedir?
Araç değer kaybı tazminatı, kazaya karışan bir aracın bakım onarım sonrasında ikinci el araç piyasasında kaybetmiş olduğu maddi değeridir. Araç değer kaybının hukuki dayanağına bakacak olursak burada Türk Borçlar Kanunu (TBK) ve Türk Ticaret Kanunu (TTK)’nun uygulama alanı bulduğunu söyleyebiliriz. TBK kapsamında araç değer kaybı, haksız fiil olarak karşımıza çıkar. Bir kimse kusurlu ya da ihmali davranışı ile kazaya yol açmış ve aracınızda değer kaybına sebep olmuştur. TTK’de ise sigorta sözleşmesi düzenlenmiştir. İlgili maddede sigorta sözleşmesi için “…sigortacının bir prim karşılığında, kişinin para ile ölçülebilir bir menfaatini zarara uğratan tehlikenin, rizikonun, meydana gelmesi hâlinde bunu tazmin etmeyi… yükümlendiği sözleşmedir” öngörülmüştür.
Kaza yapıldığında aracın bakım ve onarımı yapılacaktır. Bu da aracın ikinci el piyasasındaki maddi değerini düşürecektir. İşte bu maddi düşüş, araç değer kaybına sebep olacaktır. Araç satın alındığında sigortasını da yaptırmak zorunludur. Ancak sigorta araç değer kaybını ödememektedir. Kazanın tarafları araç değer kaybı karşılanması adına bir uzlaşmaya varabilmektedirler. Ancak her olayda her zaman bu uzlaşma sağlanamayabilir. Araç değer kaybı tazminatı da işte burada söz konusu olacaktır. Araç sahibi değer kaybını karşılamak için kazaya sebebiyet veren sürücüye karşı tazminat davası açmalıdır. Bu tazminat davasını açabilmek için davacının kazada kusursuz olması aranır. Davalı ise yalnızca kendi kusuru oranında tazminat ödeyecektir.
Araç Değer Kaybı Tazminatı Kimden İstenir?
Araç değer kaybı tazminatı kimden istenir sorusu en çok karşılaştığımız soru tiplerindendir. Hatasız ya da en az hatalı sürücünün aracında meydana gelen değer kaybının tazmin edilmesi amacıyla talep edilmektedir. Bu durumda söyleyebiliriz ki araç değer kaybı tazminatı kusuruyla kazaya sebep olan sürücüden istenecektir. Bu sürücü kazaya kusuruyla sebep olmadığını ispat etmediği sürece hasarı ödemekle yükümlüdür. Araç değer kaybı tazminatı istenirken araçta meydana gelen hasarın tamiri için gerekli miktarın talep edilmesi de mümkündür. Bazı durumlarda araç değer kaybına sebep olan kazada bulunan araç kiralık olabilir. Bu durumda araç kiralama şirketi ile taraf arasında da bir uyuşmazlık çıkacağı açıktır. Araç değer kaybının ödenmesi mümkünken ulaşım giderleri halen masadadır. Bu noktada belirtmek gerekir ki kişi, ulaşım giderlerini de kusurlu taraftan talep edilebilecektir.
Araç değer kaybı tazminat davası bu sürücüye karşı, kusursuz olan sürücü tarafından açılabilecektir.
Araç Değer Kaybı Talebi Şartları Nelerdir?
Araç değer kaybı talebi bazı şartlara bağlanmıştır. Araç değer kaybı talebi şartları şunlardan oluşmaktadır:
- Araçta değer kaybı oluşturacak maddi hasarın meydana gelmiş olması,
- Meydana gelen kazada %100 kusurlu bulunmuş olmamak,
- Kazanın son 2 yıl içerisinde meydana gelmiş olması
Araç değer kaybı tazminatı talep hakkı kazanın meydana geldiği tarihten başlayarak 2 yıl süre devam eder. Tazminat isteminde bulunabilmek için bu süre içerisinde mahkemeye başvurulması gerekmektedir. Eğer zarar gören aracınızda daha önce kazadan sonra onarım için yapılacak işlemler yapılmış ise bu durumda araç değer kaybından bahsetmemiz mümkün olmayacaktır. Çünkü araç değer kaybı tazminatı talebi için kaza ile oluşan değer kaybı arasında illiyet bağı bulunması gereklidir. Bu durumda kazadan önceki durum ile onarım sonrası arasında değişiklik gözlemlenmeyecektir.
Araç Değer Kaybı Almak İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Araç değer kaybı tazminatı almak için açılacak olan davada birtakım belgelerin sunulmalıdır. Bu belgeleri şu şekilde sıralamak mümkündür:
- kaza tespit tutanağı,
- ekspertiz raporu,
- sigorta poliçesi,
- araçta meydana gelen hasara ait fotoğraflar,
- servis raporu ile servis faturası. İşbu belgeleri mahkemeye sunarak değer kaybı tazminatı talep edebilirsiniz. Kaza tespit tutanağı hasarın belgelenmesi bağlamında temel belgedir. Bunlarla birlikte araç değer kaybına neden olan olayla ilgili olarak bir tanığınız varsa tanıkların isimleri, adresleri de belgelenmelidir. Değer kaybına uğrayan aracın kiralık olması halinde ilgili fatura ve belgeler de gerekli evraklara dahil edilmelidir. Bu husus aynı zamanda ticari zarara uğrayan araçlar için de söz konusu olacaktır.
Araç Değer Kaybı Tazminat Hesaplama Nasıl Yapılır?
Araç değer kaybının tespit edilebilmesi için öncelikle mahkeme uzman bilirkişiye başvuracaktır. Araç değer kaybı tazminat miktarı somut olayın şartlarına göre birçok etkenin de göz önüne alınarak hesaplanması gerekecektir. Bu etkenlerden bahsetmemiz gerekirse öncelikle aracın kazadan önceki ikinci el piyasa değeri belirlenmelidir. Devamında, aracın piyasada tercih edilip edilmediği, kaç km yaptığı ve yaşı, araç yedek parçalarına kolay ulaşıp ulaşılamadığı, araç parçalarının kaçının işlem gördüğü, yedek parçaların türü, değiştirilen parçanın araçtaki konumu, parça değişiminin nasıl yapıldığı, aracın daha önce hasar görüp görmediği konuları araştırılır. Son olarak aracın kazadan sonra onarımının yapılıp yapılmadığı, yapıldıysa onarım serviste mi yapıldı sorularına cevap bulunmalıdır. Araç değer kaybı tazminat hesaplama işlemi yapılırken elbette kusur durumu ve kusur oranı da göz önüne alınacaktır. İşte araç değer kaybı tazminat hesaplanma bu saymış olduğumuz ölçütler göz önünde tutularak hazırlanan bilirkişi raporu neticesinde yapılacaktır.
Araç Değer Kaybını Trafik Sigortası Karşılar Mı?
Trafik sigortası kazada kusuru bulunmayan ya da en az kusurlu olan aracın değer kaybı masraflarını karşılamaktadır. Ancak kazaya kusuru ile sebep olmuş kimsenin aracını karşılamayacaktır. Kazaya sebep olmuş sürücülerin araç değer kaybının karşılanabilmesi için kasko sigortası yapılması tavsiye olunur. Kasko sigortasıyla kazaya sebep olan tarafın değer kaybı da güvence altına alınacaktır. Belirtildiği gibi, trafik sigortası yalnızca tek kişinin değer kaybını, yani kusursuz ya da daha az kusurlu tarafın araç değer kaybını karşılayacaktır. Yukarıda bahsetmiş olduğumuz TTK madde 1401’de sigortacının, yapılan sigorta sözleşmesi kapsamında kişinin para ile ölçülebilen menfaatini zarara uğratan tehlikenin meydana gelmesi halinde zararı karşılamayı yükümlendiği belirtilmiştir. Unutulmamalıdır ki araç değer kaybının trafik sigortası tarafından karşılanabilmesi için de teminat süresini geçmeden maddi kayıp için talepte bulunulmalıdır. Eğer sigortacı ifa borcundan kısmen veya tamamen kurtulabilir. Bu durumda zorunlu sigorta miktarına kadar sorumluluklarının devam ettiğini belirtmek gerekir.
Araç değer kaybının yanında, zorunlu trafik sigortası ölüm tazminatı da bulunmaktadır. Yani sürücülerden kusurlu ya da kusursuz olan tarafın ölmesi halinde trafik sigortası ölüm tazminatı ölen kimsenin somut şartlarına göre belirlenecektir.
Araç Değer Kaybı Davası Nasıl Açılır?
Araç değer kaybı davası kaza sonrasında araçta oluşan değer kaybının tazmin edilebilmesi için açılmaktadır. Değer kaybı davası kazaya sebep olan tarafın trafik sigortası var ise sigorta şirketine yoksa sürücünün kendisine açılacaktır. Borçlar Kanunu madde 122’ye göre, davalı taraf kazada hiçbir kusuru olmadığını ispat etmediği sürece meydana gelen zararı ödemekle yükümlüdür. Davacı yalnızca araç değer kaybını değil, bunun yanında bakım onarım masraflarını da değer kaybı davası içerisinde talep edebilmektedir.
Araç Değer Kaybı Davası Kimler Tarafından Açılabilir?
Araç değer kaybı davası, aracın kazadan sonra oluşan piyasadaki maddi değer kaybının tazmin edilmesi için açılmaktadır. Dolayısıyla hatasıyla kazaya sebep olan taraf değer kaybı tazminatı isteyemeyecektir. Araç değer kaybı davası, kazaya sebebiyet veren sürücüye karşı kazada kusursuz olan sürücü tarafından açılabilecektir.
Araç Değer Kaybı Davası Açma Süresi Ve Zamanaşımı
Araç değer kaybı davası açma süresi, 2 yıldır. 2 yıllık zamanaşımı kazanın olduğu tarihten itibaren başlayacaktır. 2 yıl içinde dava açılmaz ise, artık değer kaybı davası açarak tazminat talep edilemeyecektir. Değer kaybının tazmin edilebilmesi için bu sürenin geçirilmemesi oldukça önemlidir.
Araç değer kaybına ilişkin tazminat davalarında görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesidir. Ancak Asliye Ticaret Mahkemesinin bulunmadığı yerlerde dava Asliye Hukuk Mahkemesinde açılır.
Değer kaybı davası açmadan önce konuyla ilgili uzman bir avukata danışılması ve bilgi alınması faydalı olacaktır. Topo Hukuk Bürosu ticaret avukatları araç değer kaybı davalarında müvekkillerine avukatlık ve danışmanlık hizmeti vermektedir. Sigorta hukukuna hakim uzman avukatlara danışmak için iletişim sayfasından Büromuza ulaşabilirsiniz.
Araç Değer Kaybı Davası Dilekçesi Örneği
……….. MAHKEMESİ’NE
DAVACI :
DAVACI VEKİLİ:
DAVALI:
KONU: Trafik Kazası Sonucu Araçta Oluşan Değer Kaybı İle Aracın Kullanılmamasından Doğan Zararın Tazmin Edilmesi İstemimizden İbarettir.
AÇIKLAMA ve GEREKÇELER:
Müvekkilimin sevk ve idaresinde bulunan ….. plakalı, ….. model, ….. marka hususi aracına, davalı tarafından sevk ve idare edilen ….. plakalı aracın çarpması sonucu meydana gelen maddi hasarlı trafik kazasında müvekkile ait hususi araç hasar görmüş, araç kullanılamaz hale gelmiştir. Davalı sürücünün kaza raporuna göre kazanın oluşmasında %100 hatalı olduğu tespit edilmiştir.
HUKUKİ NEDENLER: 6098 sayılı Kanun madde 122 ve ilgili mevzuat
HUKUKİ DELİLLER: Servis Tamirat Formu, Kaza Raporu, Aracın Ruhsat Fotokopisi ve Diğer Deliller
SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla, müvekkilime ait araçta meydana gelen değer kaybı karşılığı olarak ….. TL’nin davalıdan alınmasına hükmedilmesine, müvekkil adına vekaleten talep olunur. ../../….
Davacı Vekili
Av.
Araç Değer Kaybı Davası Hakkında Yargıtay Kararları
YARGITAY 17. Hukuk Dairesi
ESAS: 2014/21322
KARAR: 2014/17939
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
Davacı vekili müvekkile ait aracın, davalı sigorta şirketine zorunlu mali mesuliyet sigorta sözleşmesi ile sigortalı aracın çarpması sonucu hasarlandığını belirtip, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere meydana gelen hasar nedeniyle araçta gerçekleşen 1.500,00 TL değer kaybı zararının 11.08.2010 tarihinden işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş 27.05.2013 tarihli ıslah dilekçesi ile talep sonucunu 2.625,00 TL’ye yükseltmiştir.
Davalı sigorta şirketi vekili sorumluluklarının poliçe limiti, sigortalılarının kusuru ve gerçek zararla sınırlı olduğunu belirtip, yapılan ödemeler nedeniyle poliçe limitinin dolduğunu, değer kaybı yönünden zaman aşımının gerçekleştiğini ve daha önce verilen ilamla kesin hüküm oluştuğunu bildirerek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece tüm dosya kapsamına göre davanın kesin hüküm nedeniyle reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava trafik kazasından kaynaklanan değer kaybı tazmini istemine ilişkindir.
Somut olayda, aracı, davalıya zorunlu mali mesuliyet sigortası ile sigortalı aracın çarpması sonucu hasarlanan davacı, araç hasarı için icra takibi yapmış, icra takibine yapılan itiraz üzerine itirazın iptali davası açmış, araçtaki değer kaybı yönünden de daha sonra iş bu tazminat davasını açmış olup, mahkemece hasara ilişkin olarak daha önce …5. Sulh Hukuk Mahkemesinde açılan 2010/1215 esas sayılı dosyada davanın kısmi dava olduğu belirtilmediğinden ve anılan dava kesinleştiğinden davanın kesin hüküm nedeniyle reddine karar verilmiştir.
6100 sayılı HMK’nın kesin hükmü düzenleyen 303. maddesinde (1086 sayılı HUMK 237. md ) “(1) Bir davaya ait şeklî anlamda kesinleşmiş olan hükmün, diğer bir davada maddi anlamda kesin hüküm oluşturabilmesi için, her iki davanın taraflarının, dava sebeplerinin ve ilk davanın hüküm fıkrası ile ikinci davaya ait talep sonucunun aynı olması gerekir. (2) Bir hüküm, davada veya karşılık davada ileri sürülen taleplerden, sadece hükme bağlanmış olanlar hakkında kesin hüküm teşkil eder. (3) Kesin hüküm, tarafların küllî halefleri hakkında da geçerlidir. (4) Bir dava dolayısıyla ortaya çıkan kesin hüküm, o hükmün kesinleşmesinden sonra dava konusu şeyin mülkiyetini tarafların birisinden devralan yahut dava konusu şey üzerinde sınırlı bir ayni hak veya fer’î zilyetlik kazanan kişiler hakkında da geçerlidir.
Ancak, Türk Medenî Kanununun iyiniyetle mal edinmeye ait hükümleri saklıdır. (5) Müteselsil borçlulardan biri veya birkaçı ile alacaklı arasında yahut müteselsil alacaklılardan biri veya birkaçı ile borçlu arasında oluşan kesin hüküm, diğerleri hakkında geçerli değildir.” hükmüne yer verilmiştir. Bu hükme göre kesin hükmün söz konusu olabilmesi için daha önce açılarak hükme bağlanmış ve kesinleşmiş olan davanın tarafları, dava sebebi ve ilk davanın hüküm fıkrası ile ikinci davanın talep sonucunun aynı olduğu ikinci bir dava açılması gerekir.
Araç değer kaybı, aracın trafik kazası sonucu hasarlanıp, onarılmasından sonraki değeri ile hiç hasarlanmamış haldeki değeri arasındaki farka ilişkin olup, araçtaki değer kaybı belirlenirken, aracın markası, yaşı, modeli ve hasar gördüğü kısımları dikkate alınarak aracın kaza tarihinden önceki 2.el satış değerinin tespiti ile aracın tamir edildikten sonra ikinci el satış değerinin tespiti ve arasındaki fark değer kaybını gösterir. Trafik kazasından kaynaklanan hasar bedeli ise aracın trafik kazası sonucu darbelere maruz kalması nedeniyle araçta oluşan teknik nitelikteki zararın giderilmesi ile ilgili onarım giderlerine ilişkin olup, aracın kullanıma hazır eski haline getirilmesi için yapılan tamir ve parça değişimi giderlerine yöneliktir. Değer kaybı aracın hasara uğraması halinde meydana gelmekte ancak yukarıda belirtildiği gibi hasardan tamamen farklıdır. Onarım giderleri ile değer kaybının aynı davada birlikte istenmesi ya da hasarın giderilmesi için talepte bulunulurken değer kaybının ayrıca talep edilmesi için fazlaya ilişkin hakların saklı tutulmasına ilişkin yasal bir zorunluluk bulunmamaktadır.
Açılan dava davacı aracında trafik kazası sonucu meydana geldiği iddia olunan değer kaybı tazminatına ilişkin olup, kesin hüküm olarak kabul edilen önceki dava ise davacı aracında trafik kazası sonucu oluşan hasar bedeline yönelik olup dava konuları farklıdır.
Bu durumda mahkemece değer kaybı tazminatı talep edilebilmesi için hasara ilişkin önceki davada davanın kısmi dava olduğunun belirtilmesine gerek bulunmadığı ve bu dava için kesin hüküm olduğu nitelendirilen anılan davanın konusu ile bu davanın konularının farklı olduğu gözetilerek işin esasına girilip tarafların iddia, savunma ve delilleri toplanarak varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 08.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.
