Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (KYOK)

  1. Topo Hukuk
  2. Ceza Hukuku
  3. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (KYOK)
kovusturmaya yer olmadigina dair karar

Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (KYOK) Nedir?

Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar (KYOK) , diğer bir ismiyle takipsizlik kararı, Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 172-174 maddeleri arasında düzenlenmiştir. Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar ne demektir sorusuna cevap vermeden önce öncelikle kısaca soruşturmanın ne olduğunu açıklamak gerekir.

Soruşturma genel anlamıyla cumhuriyet savcısının şikâyet, ihbar veya başka bir şekilde bir suç işlendiği izlenimine kapılması ve konuyla ilgili araştırmada bulunması demektir. Şikâyete bağlı olmayan suçlarda cumhuriyet savcısı resen soruşturma başlatabilirken şikâyete bağlı suçlarda soruşturmaya başlayabilmesi için suçtan zarar görenin şikâyette bulunması gerekir.

Cumhuriyet savcısı soruşturma sonucunda bir suç işlendiğine dair yetecek şüphe oluşturan delillere ulaşırsa bir iddianame hazırlayarak bunu ceza mahkemesine gönderir. Ceza mahkemesi iddianameyi kabul ederse kamu davası açılmış olur. Ancak cumhuriyet savcısı her zaman bir suç oluştuğuna yeter şüphe oluşturacak delillere ulaşamayabilir veya çeşitli nedenlerle kovuşturma yapılması mümkün olmayabilir. İşte cumhuriyet savcısının dava açmaya yeter delil bulunamadığı veya kovuşturma yapılmasının mümkün olmadığı hallerde verdiği karara takipsizlik kararı denir. Takipsizlik kararı verilmesi ile birlikte şüpheli eğer tutuklu ise serbest bırakılır.

Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar Neden Verilir?

Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar neden verilir? Cumhuriyet savcısı, şu durumlarda kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verebilir:

  1. Suçun oluştuğuna yeter şüphe oluşturacak delillerin bulunmaması.
  2. Sanığın ölümü, geçici yasama dokunulmazlığının bulunması gibi kovuşturma yapılmasının mümkün olmayacağının anlaşıldığı haller.
  3. Şahsi cezasızlık sebeplerinden birinin veya birkaçının varlığı.
  4. Etkin pişmanlık.

Suçun oluştuğuna dair yeterli delil bulunmaması ve kovuşturma yapılmasının mümkün olmadığı hallerde takipsizlik kararına itiraz edilebilir. Ancak şahsi cezasızlık ve etkin pişmanlık hallerinde itiraz yoluna gidilemez.

Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karara İtiraz

Suçtan zarar gören kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kendisine bildirildiği tarihten itibaren 15 gün içerisinde bu karara itiraz edebilir. İtiraz, kararı veren cumhuriyet savcısının görev yaptığı yargı çevresindeki ağır ceza mahkemesinin bulunduğu sulh ceza hâkimliğine olur. Kovuşturmaya yer olmadığına dair karara itiraz dilekçesi yazılması gerekir. İtiraz dilekçesinde kamu davasının açılmasını gerektiren deliller belirtilir. Şahsi cezasızlık veya etkin pişmanlık nedeniyle verilen takipsizlik kararlarına ise itiraz edilemez.

Sulh ceza hâkimliği yapılan itirazı reddedebilir. Diğer bir ihtimal olarak kabul edip cumhuriyet savcısından yeni bir iddianame hazırlamasını isteyebilir veya soruşturmanın genişletilmesine karar verebilir.

Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Kararın Kesinleşmesi Durumu

Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar, suçtan zarar görenin kendisine verilen 15 günlük süre içerisinde itiraz hakkını kullanmazsa veya sulh ceza hâkimliği tarafından takipsizlik kararına itiraz reddedilirse kesinleşir. Kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kesinleşmesinden sonra ancak iki şekilde tekrar soruşturmaya başlanabilir:

  1. Yeterli şüphe oluşturacak yeni delillerin bulunması.
  2. Kesinleşen kararın aleyhine kanun yararına bozma kararının alınması.

Ek Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (Ek Takipsizlik Kararı) Nedir?

Cumhuriyet savcısının yürüttüğü soruşturmanın kapsamına birden fazla suç ya da birden fazla şüpheli giriyor olabilir. Örneğin bir kimse hakkında tehdit ve adam yaralama suçları birlikte soruşturuluyor olabilir ya da konut dokunulmazlığının ihlali suçunda birden fazla şüpheli bulunabilir. İşte bu suçlardan ya da şüphelilerden biri hakkında şüpheye yeter delil bulunup iddianame hazırlanırken diğeri hakkında yeterli delil bulunmuyorsa veya kovuşturma yapılması mümkün değilse söz konusu suç ya da şüpheli hakkında ek takipsizlik kararı verilir.

Ek takipsizlik kararı da tıpkı takipsizlik kararı gibi suçtan zarar görene ve suçun şüphelisine bildirilir. Bildirim tarihinden itibaren 15 gün içinde sulh ceza hakimliğine itiraz hakkı saklıdır.

Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karara İtiraz Dilekçesi Örneği

Kovuşturmaya yer olmadığına dair itiraz dilekçesi kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde, görevli sulh ceza mahkemesine verilir. Dilekçede kamu davasının açılmasını gerektiren olay ve deliller belirtilir. Kovuşturmaya yer olmadığına dair karara itiraz dilekçesi örneği titizlik gerektiren bir iştir, dolayısıyla bir avukatla birlikte hazırlanması gerekir. Topo Hukuk Bürosu uzman ceza avukatları tüm bu soruşturma, kovuşturma ve itiraz sürecinde hizmet vermektedirler.

Takipsizlik Kararına İtirazda Görevli Mahkeme ve İtiraz Süresi

Takipsizlik kararına itiraz, kararı veren cumhuriyet savcısının görev yaptığı yargı çevresindeki ağır ceza mahkemesinin bulunduğu sulh ceza hâkimliğine yapılır. Bunun için bir takipsizlik kararına itiraz dilekçesi yazılması gerekir. İtiraz süresi kararın tebliğinden itibaren 15 gündür. Eğer itiraz görevli mahkemeden başka bir yere yapılırsa, mahkeme itirazı görevsizlik sebebiyle reddedecektir. Aynı şekilde 15 günlük sürenin dolmasından sonra yapılan itiraz başvuruları da reddedilecektir.

Takipsizlik Kararının Kesinleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)

Takipsizlik kararı kesinleştikten sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvuruda bulunulabilir? Evet, takipsizlik kararı kesinleştikten sonra etkin soruşturmanın yapılmadığı gerekçesiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurulabilir. Ancak bunun için öncelikle Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulunulması ve bu başvurunun reddedilmiş olması gerekir. AİHM takipsizlik kararının etkin soruşturma yapılmadan verildiğine hükmederse diğer bir deyişle takipsizlik kararı hakkında ihlal kararı verirse üç ay içinde yeniden soruşturma açılabilir. Ancak bu soruşturmayı cumhuriyet savcısı resen açmamaktadır. Bunun için talepte bulunulması gereklidir.

Takipsizlik Kararı (KYOK) ve Tazminat Davası

Soruşturma esnasında şüpheli hakkında yakalama, gözaltı, tutuklama gibi koruma tedbirlerine başvurulmuş olabilir. Eğer takipsizlik kararı verilmişse kişi bu tedbirlerden dolayı uğradığı zararları maddi ve manevi tazminat davası ile devletten isteyebilir. Tazminat davası, şüphelinin yerleşim yeri ağır ceza mahkemesinde ve devlete/hazineye karşı açılır. Dava açma süresi 3 aydır. Bu süre kararın kişiye tebliği ile başlar ve her halde 1 yılın geçmesiyle sona erer. KYOK verildiği hallerde haksız şikayetten dolayı şikayetçiye de tazminat davası belirli şartlar altında açılabilmektedir.

Takipsizlik Kararının Memuriyete ve Sicile Etkisi

Takipsizlik alan memurun durumunun ne olacağı en çok sorulan sorulardan biridir. Bununla ilgili bir kovuşturmaya yer olmadığına dair karar örneği vardır: Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2015/1759 E. 2015/5517 K. sayılı kararında, hakkında takipsizlik kararı verilen kişinin memuriyete girişinde sırf bu nedenle güvenlik soruşturmasından kalmasını hukuka aykırı bulmuştur. Takipsizlik kararı memuriyete alınmada sorun çıkarmadığına göre var olan memuriyeti de etkilemez sonucuna varılabilir. Peki ya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar sicile işler mi? Hayır, takipsizlik kararı emniyete tebliğ edilmediği için sicile de işlemez.

Ceza avukatı olarak Kovuşturmaya Yer olmadığına dair karara itiraz ve diğer hukuki işlemlerle ilgili yıllardır çalışan Topo Hukuk Bürosu‘na sorularınızı danışma formundan sorabilirsiniz.

Yayım tarihi: 11 Ara 2018