Kamu güvenine karşı suçlardan olan resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçu TCK 205’te düzenlenmiştir. Bu suçun resmi belgede sahtecilik suçundan farkı bu suçta ilgili belgenin başkasını aldatma özelliğini haiz olma niteliği aranmamasıdır.
TCK 205’te sayılan seçimlik fiilleri ya da resmi belgeyi yok etme suçunu açıklamadan önce resmi belge ifadesini tanımlamak gerekir. Öncelikle bir şeyin belge sayılabilmesi için yazılı kağıt niteliğinde olması gerekir. Kağıttaki yazının anlaşılabilir bir içeriği olmalı, içerik hukuki bir hüküm ifade etmelidir. Yani kağıt üzerindeki yazı, hukuki sonuç doğurmaya elverişli olmalıdır. Bununla birlikte bu yazı gerçek ya da hayali belirli kişi ya da kişilere izafe edilebilmelidir. Anılan nitelikleri haiz bir yazılı kağıt bir kamu görevlisi tarafından görevi gereği düzenlenmişse, resmi belge olarak adlandırılacaktır. Bu anlamda belgenin, resmi belge sayılabilmesi için, kamu görevlisinin yürüttüğü görevli ilgili olması şartı aranır. TCK 205’te düzenlenen suçun konusunu da gerçek bir resmi belge oluşturmaktadır. Buna göre bir pasaport sayfasını yırtmak, nüfus cüzdanını yırtmak, veya senet yırtmak fiilleri TCK 205 suçunu oluşturur.
Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçu resmi belge üzerinde gerçekleştirilen üç seçimlik fiil ile işlenebilir:
Resmi Belgeyi Yok Etmek: Resmi belgeyi yok etmek belgenin maddi dünyadaki varlığını ortadan kaldırma anlamına gelir. Fail burada resmi belgeyi yok etmek yoluyla hak sahibi kimsenin o belgeden yararlanmasını önlemeyi amaçlamaktadır. Bu anlamda fail resmi belgenin aslını yok ederek hak sahibinin yararlanmasını önlemiş ise kopyalarının bulunması önem arz etmez, suç tamamlanır. Nüfus cüzdanını yırtmak veya senet yırtmak örneği resmi belgeyi yok etmek seçimlik fiilin karşılar.
Resmi Belgeyi Bozmak: Yukarıda vermiş olduğumuz pasaport sayfasını yırtmak resmi belgenin bütünlüğünü bozmak anlamına gelecektir. Dolayısıyla resmi belgeyi bozmak seçimlik fiili işlenmiş sayılacaktır. Bununla birlikte belgedeki yazıların boyanması, herhangi bir şekilde yazıların okunmayacak hale getirilmesi de resmi belgeyi bozmak olarak kabul edilecektir.
Resmi Belgeyi Gizlemek: Bu seçimlik fiilde resmi belge hala bütünlüğünü ve varlığını devam ettirmektedir. Gizlenen resmi belge kişilerin gözetiminde veya kamu kurum ve kuruluşunda ya da kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşunda muhafaza edilebilir. Fakat bu gizleme fiili herhalde belgenin gözetiminde bulunan kişiye veya muhafaza edildiği kurum kuruluşa karşı işlenmelidir.
Resmi Belgeyi Yok Etme, Bozma ve Gizleme Suçunun Cezası Nedir?
Resmi belgeyi yok etme, bozma veya gizleme fiillerinden dolayı verilecek ceza TCK 205 uyarınca iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıdır. Ancak bu fiillerden birini işleyen fail kamu görevlisi ise, cezasında yarı oranında artırıma gidilecektir.
Resmi Belgeyi Yok Etme, Bozma ve Gizleme Suçunda Zamanaşımı Ne Kadar Sürer?
Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçunda zamanaşımı bu suç hakkında kamu davası açılması ve kanuni süre içerisinde sonuçlandırılması için öngörülen süredir. TCK m. 66’da bu suç için dava zamanaşımı 8 yıl olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla suçun dava zamanaşımı süresi gözetilerek soruşturma başlatılmalıdır. 8 yıllık sürenin başlangıcı suçun işlendiği günden itibaren olacaktır.
Resmi Belgeyi Yok Etme, Bozma ve Gizleme Suçunda Ceza Erteleme Şartları
Ceza erteleme kurumu TCK madde 51’de düzenlenmiştir. Buna göre işlediği suçtan ötürü 2 yıl ve daha az süreli hapis cezasına mahkum olan kimsenin cezası ertelenebilir kılınmıştır. Hapis cezasının ertelenmesinin şartları ise şunlardır:
- Mahkum olunan ceza miktarı 2 yıl ve daha az süreli olmalıdır.
- Ceza erteleme kararı verilecek kimse daha önce kasten işlenen bir suçtan mahkum edilmemiş olmalıdır. Kanundaki bu düzenlemeden taksirle işlenen bir suç sebebiyle mahkum edilen kimselerin bu kurumdan faydalanabileceği anlaşılmaktadır.
- Ceza erteleme kararı verilecek kimse, işlediği suç dolayısıyla yapılan yargılamada, yeniden suç işlemeyeceğine dair mahkemede kanaat uyandırmalıdır.
Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçunda ceza erteleme mümkündür. Ancak bunun için sanık alt sınırdan yani 2 yıl süreyle cezaya mahkum edilmelidir. Aksi takdirde hükmedilen ceza erteleme için uygun olmayacak, ilk şartı sağlamayacaktır.
Topo Hukuk Bürosu ceza hukukunu ilgilendiren konular üzerine uzun yıllardır yasal destek sunmaktadır. Ceza hukukunu ilgilendiren işlemleriniz için danışma formunu doldurarak veya e-posta göndererek bizimle iletişime geçebilirsiniz.
