Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak sanıldığından daha meşakkatli ve uzun bir süreç. Bir yabancının “evlilik yolu ile nasıl Türk vatandaşı olunur?” sorusuna dair izlemesi gereken yol, şartlar ve kişinin sahip olması gereken özellikler 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda belirtilmiştir. Eski kanunda Türk vatandaşı olabilmek sıkı şartlara bağlı değildi ve dolayısıyla birçok insan hileli evlilikler yaparak Türk vatandaşlığını kolaylıkla elde edebiliyordu.Bu tip durumlar hem toplum düzenini olumsuz etkiliyor hem de evlilik birliğinin Türk toplumunda sahip olduğu değeri düşürüyordu.Yeni düzenleme getirilmeden önce bir Türk vatandaşının bir yabancı uyruklu kişi ile para karşılığında evlendiğine ve yabancı uyruklu kişi vatandaşlık kazandıktan sonra boşandıklarına dair olaylara sıklıkla rastlamak mümkündü.Formaliteden yapılan evliliklerin sayısının artması ve kamu düzeni açısından tehlike oluşturabilecek kişilerin de bir Türk ile evlilik yaparak vatandaşlığı hemen elde edebiliyor olmasından dolayı yeni bir düzenleme yapılarak bu tarz olayların önüne kısmen de olsa geçilmiştir.
Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 16.maddesine göre yabancı uyruklu kişi bir Türk vatandaşı ile evlendiği zaman doğrudan vatandaşlık kazanmaz. Ancak Türk ile evlenen yabancı 3 yıl boyunca evlilik birliğini devam ettirmiş ise Türk vatandaşlığını kazanabilmek için başvuru hakkına sahip olur. Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için başvuruda bulunan kişide aranan üç temel şart vardır. Bunlar; aile birliği içerisinde yaşıyor olmak, evlilik birliğine aykırı hakaretlerde bulunmuyor olmak, milli güvenlik ve kamu düzeni açısından herhangi bir tehlike arzetmiyor olmak gerekir. Yabancı uyruklu kişi eğer bu üç şarta sahip ise ve gerekli evrakları mevcutsa başvurusunun olumlu sonuçlanmasında bir sakınca yoktur.İstisnai bir durum olarak şunu belirtmemiz gerekir ki eğer kişi başvuruda bulunduktan sonra Türk eşi vefat ederse aile birliği içerisinde yaşıyor olmak şartı artık aranma.Ayrıca eğer evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak isteyen yabancı uyruklu veya vatansız kişi başvurusu sonucu Türk vatandaşlığını kazanırsa, kişinin sonradan evliliğinin butlanına karar verilmesi, bu kişinin iyi niyetli olması durumunda Türk vatandaşı olmasını etkilemez. Yani bu kişi Türk vatandaşı olarak kalmaya devam eder.
İçindekiler
Yabancılar Nasıl Türk Vatandaşı Olur?
Türk vatandaşlığı doğumla veya sonradan kazanılır. Sonradan kazanılan vatandaşlık şekli olan evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak dışında ayrıca yabancı uyruklu kişiler yetkili makamın vereceği karar doğrultusunda da Türk vatandaşı olabilirler. Tabi bunun için de kişilerde aranan şartların eksiksiz bir şekilde mevcut olması gerekir.
Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmaktaki gibi yetkili makam kararıyla Türk vatandaşı olabilmek için sıkı koşullar vardır. Öncelikle başvuruda bulunacak olan yabancı uyruklu kişi vatandaşı olduğunu ülkenin kanuna göre reşit ve ayırt etme gücüne sahip olmalıdır. Eğer başvuruda bulunan kişi vatansız ise o zaman Türk kanunları göz önünde bulundurularak kişinin erginliğine ve ayırt etme gücüne bakılır. Aynı zamanda bu kişi başvurduğu tarihten geriye doğru en az 5 yıl boyunca Türkiye’de ikamet etmiş olmalıdır. İyi bir ahlaka sahip olması gerektiğinin yanı sıra hal ve hareketleri ile Türkiye’ye yerleşmeye kesin kararlı olduğunu teyit etmelidir. Türkiye’de rahat bir hayat sürebilmesi açısından Türkçe konuşabiliyor olmalı ve toplumu etkileyecek bir sağlık sorunu bulunmamalıdır. Tüm bunlara ek olarak Türkiye’de kendisinin ve varsa bakmakla yükümlü olduğu kişilerin geçimini sağlayabilmesi için bir gelire ve mesleğe sahip olmalıdır. Son olarak da bu kişi toplum düzenini ve milli güvenliği tehdit edici bir niteliğe sahip olmamalıdır. Ayrıca şunu da belirtmemiz gerekiyor ki istisnai olarak yabancı uyruklu kişinin Türk vatandaşı olabilmesi için mevcut vatandaşlığını terk etmesi gerekebilir. Bu durum çifte vatandaşlığı kabul etmeyen ülkelerde sıklıkla karşımıza çıkar.
Türk vatandaşı olmak isteyen yabancı yurt içinde ise yerleşim yerinde bulunan valiliklere, yurt dışında ise dış temsilciliklere bizzat başvurmalıdır. Eğer kendisi başvuramayacak durumda ise özel bir vekaletname ile bu işlem gerçekleştirilir. Ancak hiçbir şekilde posta ile müracaat yapılamaz.
Ergin olmayan ve ayırtetme gücüne sahip olmayan yabancı uyruklu kişilerin veya vatansızların yaptıkları başvurular reddedilir. Ayrıca eğer kişi hükümlü, tutuklu veya yargılaması devam eden biriyse de başvurusu kabul edilmez. 5 yıl boyunca Türkiye’de ikamet ediyor olma başvuru şartlarından biri olduğundan bu durumu sağlayamamış kimselerin yaptıkları başvurular da reddedilir ve başvurusu reddedilenlere yazılı olarak bilgilendirme yapılır.
Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak ve yetkili makam kararıyla Türk vatandaşı olmak dışında bir istisnai yol mevcuttur. Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulu kararı ile milli güvenlik ve kamu düzenini tehdit etmeyecek kişiler Türk vatandaşı olabilir. Göçmenler, vatandaşlığa alınması zaruri olan kişiler ve bilimsel, teknolojik, sosyal, kültürel vs. alanlarda olağanüstü hizmeti geçen veya geçebileceği düşünülen kişiler Türk vatandaşı olabilir.Tüm bunlara ek olarak Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 17.maddesine göre eğer ergin olmayan bir kimse toplum düzeni ve milli güvenlik açısından bir tehlike arz etmiyorsa bir Türk tarafından evlat edinildiği takdirde de Türk vatandaşlığını kazanmış olur.
Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için gerekli evraklar
Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için bazı şartların mevcudiyeti arandığı gibi aynı zamanda gerekli evrakların da eksiksiz bir biçimde hazırlanmış ve ilgili makama iletilmiş olması gerekir. Evrakların teslim edilmesi gereken yetkili makam Türk eşin yerleşim yerinde bulunan Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şubesi’dir. Bu işlemleri kişi kendisi yapabileceği gibi verilen vekaletname ile alanında uzman bir avukat da yapabilir.
Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için gerekli belgeler titizlikle toplanmalı ve işlerin aksamaması adına bütün bir şekilde teslim edilmelidir. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için gerekli olan belgeler sayılmıştır. Gerekli evraklara baktığımız zaman ilk yapılması gereken Türk vatandaşlığının evlilik yoluyla kazanılması başvuru formunun doldurulmasıdır. Türk makamlarınca verilen evlilik cüzdanı ve Türk eşin nüfus cüzdanı da bu evraklar arasındadır. Ayrıca başvuruda bulunan kişinin hangi devletin vatandaşı olduğunu gösteren bir belgeye sahip olması ve bunun ibrazı; eğer vatansız ise bu durumu açıklayan noter onaylı bir belgenin Türkçe tercümesi olmalıdır. Yabancı uyruklu kişinin sahip olduğu kimlik bilgilerini gösteren yine noter onaylı bir belgenin Türkçe tercümesi mevcut olmalıdır. Eşlerin birlikte yaşadıklarını ispatlayacak her türlü belge de sunulmalıdır. 3 yıl boyunca evli kalmak şartını ispat olarak da bu 3 yılda ikamet edilen yer makamlarından alınmış bir iyi hal kağıdı ve onaylı tercümesi de gerekli evraklar arasındadır. Ayrıca kişi hakkında kesin hale gelmiş bir mahkeme kararı mevcut ise bunun da bir onaylı örneği gereklidir.Son olarak hizmet bedelinin ödendiğini gösteren makbuz da belgeler arasına konulmalıdır. Toplanan belgeler Vatandaşlık İnceleme ve Araştırma Komisyonu’na havale edilir. Komisyon, yabancı eş ve Türk eşi ayrı ayrı ve birlikte olmak üzere mülakata tabi tutar. Belgeler eksiksiz olarak teslim edildikten sonra yapılan mülakatlar,incelemeler ve araştırmalar doğrultusunda yabancı uyruklu kişinin evlilik yoluyla Türk vatandaşı olup olamayacağına komisyonca karar verilir.