Velayetin Değiştirilmesi Davası

Velayetin Değiştirilmesi Davası Nedir?

Velayetin değiştirilmesi davası nedir sorusuna cevap vermeden önce velayet nedir ve velayetin değiştirilmesi ne demektir sorularını cevaplandırmak gerekmektedir. Velayet anne babanın çocuk üzerindeki bakım, gözetim ve hukuken temsil yükümlülüğüdür. Kural olarak anne ve baba çocuk üzerinde ortak velayete sahiptir. Ancak bazı durumlarda hâkim velayeti anne ve babadan alıp bunlardan yalnızca birine verebilir. Velayet kendisine verilen tarafın durumunun değişmesi veya velayet hakkını gereği gibi kullanamayıp çocuğun menfaatini tehlikeye düşürmesi durumunda velayet diğer ebeveyne verilebilir. İşte velayetin bir ebeveynden alınıp diğerine verilmesine velayetin değiştirilmesi, bunun için açılan davaya da velayetin değiştirilmesi davası denir.

Velayetin Değiştirilmesi Davası Nasıl Açılır?

Velayetin değiştirilmesi davası açabilmek için öncelikle velayetin değiştirilmesi davası dilekçesi yazılması gerekir. Velayetin değiştirilmesi davası dilekçesi davacı ve davalı taraf ile davanın konusu ve dava ile ilgili açıklamalar yer alır. Dava harcı yatırılır, dilekçe görevli ve yetkili mahkemeye gönderilir ve böylece velayetin değiştirilmesi davası açılmış olur. Velayetin değiştirilmesi davasını açarken bir aile avukatı ile görüşmekte fayda vardır. Zira aile avukatı gerek hukuki bilgisi gerekse konuyla ilgili tecrübesi dolayısıyla süreci en iyi şekilde yönetecek ve müvekkilini zaman ve para israfından kurtaracaktır.

Velayetin Değiştirilmesi Davası Şartları

Velayetin değiştirilmesi davası açabilmek için bazı şartların gerçekleşmiş olması gerekmektedir, aksi takdirde dava reddedilecektir. Velayetin değiştirilmesi şartları şunlardır:

1. Velayet anne veya babadan birine verilmiş olmalıdır.
2. Velayet kendisine verilen tarafın durumunda veya çocuğun durumunda esaslı bir değişiklik meydana gelmiş olmalıdır.
3. Meydana gelen değişiklik geçici nitelikte değil sürekli nitelikte olmalıdır.
4. Çocuğun menfaati zedelenmeli veya tehlikeye düşmelidir.

Velayetin Değiştirilmesinin Sebepleri Nelerdir?

Velayetin değiştirilmesi sebepleri Türk Medeni Kanunu’nun 183. maddesinde sayılmıştır. Ancak burada sayılan sebepler sınırlı sayıda değildir. Kanun sadece yol gösterici olması bakımından örnek vermiştir. Hâkim uygun gördüğü takdirde başkaca sebepleri de velayetin değiştirilmesi sebebi olarak kabul edecektir. Buna göre velayetin değiştirilmesi sebeplerinden bazıları şunlardır:

1. Velayet kendisinde bulunan ebeveynin başkasıyla evlenmesi durumunda hâkim velayetin değiştirilmesine hükmedebilir.
2. Velayet kendisinde bulunan ebeveyn çocuğu terk ederse hâkim velayeti değiştirir.
3. Velayet kendisinde bulunan ebeveynin ölmesi, bitkisel hayata girmesi, çocuğuna bakamayacak derecede hastalanması ya da sakatlanması, hapse girmesi vb. hallerde hâkim çocuğun velayetinin değiştirilmesine hükmeder.
4. Diğer ebeveynin çocukla kişisel ilişki kurması engelleniyorsa hâkim velayetin değiştirilmesine hükmedebilir.
5. Velayetin kötüye kullanıldığı durumlarda hâkim velayeti değiştirmektedir.
6. Çocuğun menfaati velayetin değiştirilmesini gerektiriyorsa hâkim velayeti diğer ebeveyne verir.

Belirtilmelidir ki hâkim velayetin değiştirilmesi kararını resen veya anne ya da babadan birinin istemi üzerine verebilir.

Velayetin Değiştirilmesi Davası Ne Kadar Sürer?

Velayetin değiştirilmesi davası ne kadar sürer sorusunun cevabı mahkemenin yoğunluğuna, tarafların durumuna ve davaya bakan avukatın yapacağı işlemlere göre değişiklik gösterecektir. Velayetin değiştirilmesi davası için öngörülen süre yaklaşık 7 -15 ay arasıdır. Ancak avukatın deneyimine göre bu süre daha da uzayıp kısalabilir. Topo Hukuk Bürosu uzman boşanma avukatı velayetin değiştirilmesi davası süresini en aza indirerek en iyi sonucu almak için hizmet vermektedirler.

Anlaşmalı Velayetin Değiştirilmesi

Boşanma davaları anlaşmalı boşanma davası ve çekişmeli boşanma davası olmak üzere iki şekilde görülür. Anlaşmalı boşanma davalarında taraflar mal paylaşımı, velayet, nafaka gibi hususlarda anlaşarak mahkemeye başvururlar. Çekişmeli boşanma davalarında ise bu hususlara onlar adına hâkim karar verir. İşte anlaşmalı boşanma davalarında tarafların velayetin kimde kalacağı ve velayet şartlarında anlaşmasına anlaşmalı velayetin değiştirilmesi denir. Tarafların anlaşmalı olarak velayeti değiştirmeleri sonradan tekrar velayetin değiştirilmesi davası açmalarına engel değildir.

Velayetin Değiştirilmesi Davasında Velayetin Kaldırılması Mümkün Müdür?

Kural olarak hâkim tarafların talep ettiklerinden başka bir karara hükmedemez. Ancak velayet davaları aynı zamanda kamuyu ilgilendiren davalardır ve kamuyu ilgilendiren davalarda hâkimin resen karar verebilme hakkı vardır. Bu yüzden şartlar sağlanıyorsa velayetin değiştirilmesi davasında velayetin kaldırılması kararı verilmesi mümkündür. Örneğin velayet sahibi eşin bir başkasıyla evlenmesi durumunda hâkim velayetin değiştirilmesine hükmedebileceği gibi velayeti kaldırarak çocuğa vasi de tayin edebilir. Çünkü hakimin çocuğun menfaatine uyacak kararı verme zorunluluğu mevcuttur.

Velayetin Kaldırılması için Bazı Örnekler

Velayetin kaldırılması sebepleri Türk Medeni Kanunu’nun 348. maddesinde sayılmıştır. Velayetin değiştirilmesi sebeplerinden farklı olarak velayetin kaldırılması sebepleri sınırlı sayıdadır. Hâkim bu sebeplerden farklı bir sebebe dayanarak velayetin kaldırılmasına hükmedemez.

Çocuğun korunmasına yönelik önlemlerden sonuç alınamıyorsa ve bundan sonra da sonuç alınamayacağı belli ise hâkim velayetin kaldırılması kararı verebilir. Velayetin kaldırılması kararı verilebilmesi için şu iki halden birinin mevcut olması gerekir:

1. Anne ve babanın deneyimsizliği, hasta veya özürlü olması, başka bir yerde bulunması vb. sebeplerle velayet görevini yerine getiremiyor olmaları.
2. Anne ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi ve çocuğa karşı olan yükümlülüklerini ağır bir biçimde ihmal ediyor olması.

Hâkim anne veya babadan biri için velayetin kaldırılması kararı verebileceği gibi her ikisi için de velayetin kaldırılması kararı verebilir. Velayetin anne ve babanın ikisinden birden kaldırılması durumunda hâkim çocuğa bir vasi tayin eder. Velayetin kaldırılması kararı aksi belirtilmedikçe doğmuş ve doğacak bütün çocuklar için geçerlidir.

Velayetin Değiştirilmesi Davasında Yetki

Velayetin değiştirilmesi davası yetki meselesi kanunda bir açıklığa kavuşturulmuş değildir. Ancak Yargıtay kararlarına bakıldığında velayetin değiştirilmesi davasında yetkili mahkeme olarak davacının veya davalının yerleşim yeri mahkemesi gösterilmiştir. Görevli mahkeme ise Aile Mahkemesi’dir. Velayetin değiştirilmesi davasında yetki şu açıdan önemlidir: Dilekçe davacının veya davalının yer mahkemesinden başka bir mahkemeye verildiğinde dava yetkisizlik sebebiyle reddedilecektir. Yine aynı şekilde dilekçenin Aile Mahkemesi dışında başka bir mahkemeye verilmesi durumunda da dava görevsizlik sebebiyle reddolunacaktır.

Velayetin Değiştirilmesi Davası Yargıtay Kararları

Velayetin değiştirilmesi davası Yargıtay kararlarından bazıları şunlardır:

1. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2013/2-1926 E. 2015/1139 K. sayılı kararında, davalı annenin çocuk ile baba arasındaki kişisel ilişkiyi sürekli olarak engellediği gerekçesiyle velayetin anneden babaya verilmesi gerektiğine hükmetmiştir.
2. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2016/6974 E.  2016/13807 K. sayılı kararında, yerel mahkemenin velayetin değiştirilmesi için yeterli kanıt olmadan velayeti anneden babaya vermesini hukuka aykırı bulmuştur.

Velayetin Değiştirilmesi Davası Dilekçesi

Velayetin değiştirilmesi davası dilekçesi yazmak hukuki birikim isteyen bir iştir. Zira dilekçenin gönderildiği mahkemenin yanlış yazılması durumunda dava reddedilecektir. Yine aynı şekilde dilekçedeki açıklamalar kısmı da ancak bir aile avukatının bilgisi ve tecrübesiyle doldurulabilecek bir alandır. Topo Hukuk Bürosu uzman aile hukuku avukatları velayetin değiştirilmesi davası dilekçe örneği yazmada ve konu ile ilgili tüm hukuki süreçte müvekkillerine profesyonel hizmet vermektedirler. Tüm hukuki sorularınızı bize danışma formudan sorabilirsiniz.